26
түседі, себебі олар бірін-бірі толықтырып отырады да, өнімнің сапасының
жоғары деңгейде болуын қамтамасыз етеді. Мысалы, бəсекелестік факторын
алатын болсақ, ол атап кеткен техникалық фактордың іске қосылуын
қамтамасыз етеді, яғни жаңа технологияларды, жаңа құрал-жабдықтарды, жаңа
материалдарды қолдану мен енгізуді талап етеді, соған дəнекер де болады.
Бəсекелестік экологиялық тұрғыдан екі кəсіпорын арасындағы бақталастықты
білдіреді. Сол себептен барлық оңтайлылықтарды ескеріп, шешім қабылдауға
жағдай жасайды. Бəсекелестіктің түрлері көп. Олар сала аралық жəне ішкі
салалық болып бөлінеді. Іске асырылуы бойынша бағалық жəне бағалық емес
болып бөлінеді.
Сонымен қатар өнімнің сапасына ықпал етуші факторлардың бірі болып
стандарттау танылады. Бұл да дүние жүзіндегі ғылыми техикалық өркендеуді
жылдамдатушылардың бірі болып табылады. Сыртқы факторлардың құрамына
кіретін нормативтік құжат стандарт деп аталады. Стандарт стандарттау
нысанының ерекшеліктеріне жəне оған қойылатын талаптарына байланысты
келесідей болып келеді:
•
негізгі стандарттар;
•
өнім мен қызмет көрсету стандарттары;
•
үрдіс стандарттары;
•
бақылау əдістерінің стандарттары.
Стандарттау көлеміне қарай олар келесілерге бөлінеді:
• Ұлттық. Бұл елдің стандарттау бойынша ұлттық органымен қабылданған
стандарт.
• Аймақтық. Стандарттау бойынша халықаралық аймақтық органмен
қабылданған стандарт.
• Мемлекетаралық. Стандарттау, метрология жəне сертификаттау
саласында ортақ келісімге келген мемлекеттер арасында қабылданған стандарт.
• Халықаралық. Стандарттау бойынша Халықаралық ұйыммен (ISO)
қабылданған стандарт.
Достарыңызбен бөлісу: