САБАҚТЫ ТАЛДАУ. Сабақ беру әдістемесін игерумен бірге оны жан жақты талдай
білудің маңызы зор. Сабақты білгір талдау үшін химия курсының мазмұнын , құрылымын
және сабақтар жүйесіне жіктеліуін жетік білу қажет.
Сабаққа кіредің алдында мұғалімнің тақырыптық жоспарымен танысып сабақтың
типі, құрылымы және басқа сипатамаларын жазып алған жӛн.
Сабаққа кірген соң бақылағандарынын ретімен жүйелі түрде: 1) сыныбын; 2)
мұғалімнің аты-жӛнін, уақытын, сағатын; 3) сабақтың мақсатын; 4) Сабақтың талдауын
жазу керек. Сабақты талдағанда дәптедің бетін екіге бӛліп, сол жағына кӛрген білгенін,
ескертпелерін жазған қолайлы.Талдау кезінде кәзіргі сабаққа қойылатын талаптардың
қандай дәрежеде орындалғанына кӛңіл аударылады. Сабақты оқыту барысының негізгі
бӛліктері бойынша, әсіресе мұғалімнің істегенімен, оқушылардың таным әректінің қалай
жүзеге асқаны тұрғысынан қарастырады.
1. Сабақтың білім беру міндеті қалай жүзеге асты? Сабақтың құрылымы ең басты
дидактикалық мақсатына сай келетінін немесе келмейтінін, жеке бӛліктерінің ӛзара
үлесімділігін және оларды жүзеге асыру әдістерінің тиімділігін, сабақтың құралдарына
қойылатын талаптардың орындалуын, пәнарылық байланыстардың жүзеге асуын алдау.
2. Сабақтың тәрбиелік мәні қалай болды? Оқушыларда ғылыми кӛзқарас
қалыптастыруда, ақыл - ой еңбек, экологиялық, экономикалық, патриоттық және
интернационалдық, адамгершілік тәрбие берудеғ жүзеге асырылған шараларды талдау.
3. Оқушыларды дамыту міндеті қалай жүзеге асырылды? Оқушылардың тыңдау,
бақылау, қабылдау, есте сақтау және ойлау нәтижелерін қалыптастыру және дамыту
сабақтың мүмкіндіктері қалай пайдаланылғанын талдау.
4. Оқушылардың таным әрекеті қалай жүзеге асты? Келтірілген үш саладағы
мұғалімнің ісі оқушыларда із қалдырды ма? Оқушылардың ӛздігінен істеген жұмыстарын,
сабаққа ынтасын, белсенділігін, жаппай, топтық және жеке тапсырмаларды қалай
орындағандарын талдау.
5. Мұғалім мен оқушының ӛзара ынтымақтастығы, сӛйлеу мәдениетінің дәрежесі
қандай болды? Мұғалім мен оқушылардың химия ғылымының тілін – терминологиясын,
номенклатурасын және символикасын қалай меңгергенін, химиялық сауаттылығын
талдау.
6. Сабақтың мақсаты мен нәтижесі үйлесе ме? Сабақтың тақырыптық жоспарына
сәйкестігін немесе одан алшақтауын, нәтижесі қалай анықталғанын, оқушыларға
қойылған бағалардың ақиқаттығын, класс журналы және басқа құжаттардың қалай
пайдаланғанын талдау.
САБАҚТАРДЫ ЖОСПАРЛАУ. Сабақты дайындаудың ең жауапты кезеңі – жоспарлау, ол
екі түрлі: тақараптық жоспар және әр сабақтың жоспары (күнделік жоспар). Тақырыптық
жоспар сыныптар бойынша бір жылға жасалады.
Қосымша әдебиеттерді және әдістемелік құралдарды пайдаланып сабақтың
мақсаттары, мазмұны, типі, әдістері мен құралдары белгіленеді. Қазіргі әдістемеде және
мектеп сарамандығында тақырыптық жоспардың әр түрлі құрылымы пайдаланылуда.
Химияны оқыту әдістемесінің сарамандық сабақтарында ӛтетін сабақтың уақыты, реттік
нӛмірі, тақырыбы, типі, химиялық диктанттың мазмұны (модельдеу), сан есептері,
кӛрнекті кӛрсету және зертханалық эксперименттік, ескертулер кӛрсетілген.
Студенттерге арналған әдістеменің тақырыптық жоспарында сабақтың реті,
тақырыбы, білім беру мақсаттары, жасалатын тәжірибелері және сан есептерінің типі,
пәнаралық және пән ішіндегі байланыс, кӛрнекті құралдары қамтылады.
Тақырыптық жоспардың барлық мектептерде қолданылатын біркелкі түрін ұсыну. .
Мысал ретінде ―Азот топшасың бойынша жасалған тақырыптық жоспардан үзінді
келтіруге болады.
Тақырыпты оқып үйренудің негізгі міндеттері: азотпен фосфор түзетін және жай
заттардың және қосылыстардың құрылысымен қасиеттерін қарастыру ақылы перидтық
заң және химиялық элементердің периодық жүйесі туралы білімді тереңдету және
анықтылау.
1.
Сабақтың тақырыбы: Азоат топшасы элементтерін сипатау. Азоттың
химиялық қасиеттері .
2.
Сабақтың мақсаты: тақырыптың мәнін ашып түсіндіру.
3.
Кӛрнекті құралдары. Элемент атомдары модельдерін кӛрнекті кӛрсеу,
аммиак синтезінің тәжірибесі.
4.
Жоспарланған сабақ нәтижесі; азот жәй заттың қасиеттерінің білу.
Периодтық жүйе және атом құрылысы жӛнінде білетіндерін химиялық элементтерді және
жай заттарды сипаттауға қолдана білу, азоттың химиялық қаситтерін тотығу-
тотықсыздану әректтерінің, химиялық реакциялар жүру заңдылықтарының тұрғысынан
сипаттап түсіндіре білу.
7-кесте. Тақырыптық жоспардың ҥлгісі
Сабақ реті
Сабақтың
тақырыбы
Негізгі
ұғымдар
Химиялық
эксперимент
Жоспарланған
оқыту
Оқулық
бойынша
нәтижесі
тапсырма
1
2
3
4
5
Күнделікті жоспардың мазмұны сабақтың типіне, құрылымына, құралдары мен
әдістеріне қарай іріктеліп алынады. Жаңа білім беру сабағының күнделікті жоспарында
мыналар кӛрсетіледі:
1) сабақтың тақырыбы;
2) Сабақтың білім мен тәрбие беру және дамыту мақсаты;
3) Пайдаланылған әдебиеттер;
4) Құрал жабдықтары;
5) Құрылымы:
ХИМИЯДАН ТОПСЕРУЕН ӚТКІЗУ. Химиядан оқу жұмысын ұйымдастырудың
маңызды түрлерінің бірі-топсеруен. Химиялық тпсеруендер оқытудың ӛмірімен, ӛндірісн
және қоғамдық құрлыстың сарамдылығымен байланысын жүзеге асырады.
ХИМИЯНЫҢ ФАКУЛЬТАТИВТІК САБАҚТАРЫ. Оқушылардың қабілеті мен
икемділігі ескерілмей біріңғай бағдарламалармен оқытылған кездің ӛзінде кейбіреулерінің
жеке ғылымдар саласына деген құштарлығы, кӛбірек білгісі келетіні байқалап жүрді.
Осындай оқушылар үшін факультативтік сабақатр ұйымдастырылады. Бұлардың кәдімгі
сабақтан айырмасы тереңдетіп оқитын факультативтік пәндерді оқушылардың ӛздері
тыңдайды.
№ 11 дәріс. Химиялық алғашқы – ҧғымдар мен тҥсініктердің
Достарыңызбен бөлісу: |