10
орын ауыстырулар қарамақарсы бағытталған
жағдайүшін:
салыст
тас
.
(6)
Жылдамдықтар мен орын ауыстыруларды
қосутеоремаларынтұжырымдайық.
Де не нің қозғалмайтын санақ жүйесіне
қатысты жылдамдығы са лыс тыр ма лы
жә не тасымал жыл дам дық та рдың гео-
мет рия лық қо сын ды сы на тең.
Дененіңқозғалмайтынсанақжүйесінеқатыстыорынауыстыруыдене-
ніңқозғалатынсанақжүйесінеқатыстыорынауыстыруыменқозғалатын
жүйеніңқозғалмайтынжүйегеқатыстыорынауыстыруыныңгеометрия-
лыққосындысынатең.
Ба қы лау сұ рақ та ры
1. Қан дай қозғалыс ме ха ни ка лық қозғалыс деп атала ды?
2. Ма те ри ялық нүк те де ге ні міз не?
3. Са нақ жүй есі не не жа та ды?
4. Ки не ма ти ка есеп те рін ше шу де қан дай коор ди на талар жүй есі
қол да ны-
ла ды?
5. Жыл дам дық тар мен орын ау ыс ты ру ларды қосу теоре ма ла рын тұ жы рым-
даң дар.
Жауабы қандай?
ан дай жағ дай да ка тер дің
жа ға лау ға қатысты
жыл дам ды ғы ка тер дің су ға
қатысты жыл дам ды ғы
мен өзен жыл дам ды ғы ның
қо сын ды сы на тең бо ла ды
(6 су реттер)?
2-эксперимент
Координаталықжазықтықтаөздеріңтаңдағанмасштабта«Үй–мектеп»жолкартасын
бейнелеңдер.Траекторияұзындығыменорынауыстырудыанықтаңдар.Сендергеаталған
арақашықтықтыжүріпөтугеқажетуақыттыөлшеңдер.Осымәліметтербойыншаөзде
ріңніңорташажылдамдықтарыңдыанықтаңдар.
Жауабы қандай?
1. Жол дың қан дай бө лік те рін де сен дер күр де лі қоз ға лыс жа са дың дар?
2. ол кезде сен дер дің қозғалмайтын санақ жүйесіне қатысты жыл дам дық та рың қа лай
өз ге р ді?
3. ан дай жылдамдық үлкенірек бо ла ды: қар сы жү ріп ке ле жат қан жо лау шы лар ға
қатыс ты ма әл де бір ба ғыт та ғы жо лау шы ларға қатысты ма?
АРМАН
-
ПВ
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17
мая
2019
года
№
217
11
Жат ты ғу
1
1. Бірқалыпты көтеріліп келе жатқан жеделсаты (лифт) жолаушысы
қолындағыкітаптытүсіріпалды.Кітаптыңжылдамдығықозғалыс
басталғанкездеқайжүйегебайланыстыазаятынынанықтаңдар:
А. Жолаушыға.
В. Жеделсатыға.
С. Жерге.
2. Теплоходөзенағысымен21км/сағжылдамдықпен,алағысқақарсы
17 км/сағ жылдамдықпен қозғалады. Теплоходтың тынық судағы
жылдамдығынанықтаңдар.
3. Метроэскалаторы0,75м/сжылдамдықпенқозғалыпкеледі.Адам
эскалатордың қозғалыс бағытымен эскалаторға қатысты 0,75 м/с
жылдамдықпенжүріпбарады.АдамқаншауақыттаЖерменсалыс
тырғанда30мгежылжиды
4. Қайықтыңсуғақатыстыжылдамдығыөзенағысыныңжылдамды
ғынанnесеартық.Ағысбойыменқозғалысқакеткенуақытағысқа
қарсыжүзгендегіуақыттаннешеесеартық
Жаттығу
1
1. ҚозғалыстағыметроэскалаторындағыадамЖерменбайланыстысанақ
жүйесіндетыныштықкүйдеболаалама Жауаптарыңдытүсіндіріңдер.
2. Жолаушывагонғақатыстыпойызқозғалысынақарамақарсыбағытта
3км/сағжылдамдықпенжүріпкеледі.Пойыз75км/сағжылдамдықпен
қозғалса,адамЖергеқатыстықандайжылдамдықпенқозғалуда
3. Ұзындығы2кмавтоколонна40км/сағжылдамдықпенқозғалыпкеле
ді.Мотоциклшіколоннаныңсоңынан60км/сағжылдамдықпенқоз
ғалды.Олколоннаныңбасындағыавтокөліккеқаншауақыттажетеді
Шы ғар ма шы лық тап сыр ма
6 жә не 7-су реттер бой ын ша жыл дам дық тар мен орын ау ыс ты руларды қосу
теоре ма ла рын қол да нып, есеп құ рас ты рың дар.
АРМАН
-
ПВ
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17
мая
2019
года
№
217