210
IV Яд ро лар дың ра диоак тив ті ау ысу ла ры.
Сод ди дің ығы су ере же сі
Э.РезерфорджәнеағылшынхимигіФ.Содди
химиялық элементтердің радиоактивті сәулеле
нуін зерттей отырып, мынандай қорытындыға
келді:радиоактивтіэлементтерсәулеленунәти
жесінде α және βбөлшектер шығарып, басқа
химиялық элементтерге айналады. Демек, ра
диоактивтілікатомдардыңядроларыныңөзгеруі
менбайланыстыболады.1913ж.Ф.Соддиαжә
неβыдырауларүшінығысуережесінтұжырым
дады:
-ыдырау кезінде ядро 2е оң заряд жоғалтып,
массасы төрт атомдық бірлікке азаяды.
Алынған жаңа элемент енделеев кестесінің
басжағынақарайекіторкөзгежақынорнала-
сады
Z
A
Z
A
X
Y
He
→
+
−
−
2
4
2
4
мұндағы
Z
A
X
–ыдырайтынядро;
Z
A
Y
-
-
2
4
–туындыядро;
2
4
He
–αбөлшек;
– электрон зарядымен көрсетілген ядроның
заряды;
–массалықсан,Менделеевкестесіндеберілген
атомдықмассаныңсанынбүтінсанғадейіндөң
гелектеуарқылыанықталады.
Мысалы,αыдыраукезінде
92
238
U
уранядросы
90
234
Th
торийядросынтүзеді:
92
238
90
234
2
4
U
Th
He
→
+
-ыдырау кезінде ядродан электрон ұшып
шығып, нәтижесінде ядроның заряды 1е-ға
жоғарылайды, массасы өзгермейді десек бо-
лады. Алынған жаңа элемент енделеевтің
Есте сақтаңдар!
αбөлшектер–гелий
атомыныңядросы.
Достарыңызбен бөлісу: