Ылым тарихы мен философиясы

 
 
 
 
 
 
 

236 
Қосымша 
Дәрістердің күнтізбелік - тақырыптық жоспары 
№ 
Тақырып аты 
Апталар бойынша бөлініс 
Лекция 
Семинар 
Ағымдық 
өзбетінше 
ұстазбен жұмыс 
Ұстазбен 
топтық жұмыс 
апта 
Сағат 
саны 
апта 
Сағат
саны 
апта 
Сағат 
саны 
апта 
Сағат 
саны 
1 
Өркениет пен мәдениеттегі ғылым 1 
2 
1 
1 
1 
2 
1 
1 
2 
Ғылым философиясы тарихының 
негізгі белестері 
2-3 
4 
2-3 
2 
2-3 
4 
2 
1 
3 
Ғылым болмысы. Ғылымның 
танымдық философиялық мәні 
4 
2 
4 
1 
4 
2 
5 
1 
4 
Ғылымның білім және мәдениет 
ретіндегі көрінісі.Ғылымның 
түрлері 
5 
2 
5 
1 
5 
2 
6 
1 
5 
Ғылыми білімнің құрылымы 
6 
2 
6 
1 
6 
2 
7 
1 

237 
6 
Ғылым философиясының 
динамикасы. Ғылыми 
революциялар 
7 
2 
7 
1 
7 
2 
8 
1 
7 
Ғылымның жаһандық мәселелерді 
шешудегі орны 
8 
2 
8 
1 
8 
2 
9 
1 
8 
Синергетикалық жүйелердің 
философиялық астарлары 
9 
2 
9 
1 
9 
2 
10 
1 
9 
Жаратылыстану ғылыми 
білімдердің философиялық 
проблемалары.
10 
2 
10 
1 
10 
2 
11 
1 
10 
Гуманитарлық ғылыми білімдердің 
философиялық проблемалары. 
11 
2 
11 
1 
11 
2 
12 
1 
11 
Шынайылық пен рационалдық 
мәселелері 
12 
2 
12 
1 
12 
2 
13 
1 
12 
Құндылықтар табиғаты мен 
олардың әлеуметтік-гуманитарлық 
танымдағы маңызы 
13 
2 
13 
1 
13 
2 
14 
1 
13 
Ғылыми білімдердің 
философиялық проблемалары 
14-15 
4 
14-15 
2 
14-15 
4 
15 
1 
 
 

238 
Семинар сабақтарының күнтізбелік-тақырыптық жоспары 
р/н Семинарлық сабақтардың мазмұны 
Сағат 
саны 
Тапсыру 
мерзімі 
Өткізу түрі 
1 
Өркениет пен мәдениеттегі ғылым 
1 
1 
Эссе, жедел бақылау 
2 
Ғылымның пайда болуы. Ғылымның тарихи 
динамикасының негізгі кезеңдері 
1 
2 
Реферат қорғау 
3 
Ғылыми білім құрылымы 
1 
3 
Глоссарий құру 
4 
Ғылыми революциялар 
Ғылыми рационалдық 
1 
4 
Дөңгелек стол отырысын 
өткізу 
5 
Ғылым қазіргі кезеңінің ерекшеліктері 
1 
5 
Баяндама дайындау 
6 
Ғылым әлеуметтік институт ретінде 
1 
6 
Ауызша 
7 
Қоғам, мәдениет, тарих және адам туралы 
ғылымдардың қалыптасу тарихы 
1 
7 
Тестті құрастыру 
8 
Әлеуметтік-гуманитарлық таным объектісінің 
ерекшелігі 
1 
8 
Реферат қорғау 

239 
9 
Ғылымның жаһандық мәселелерді шешудегі орны 
1 
9 
Дөңгелек стол отырысын 
өткізу 
10 
Синергетикалық жүйелердің философиялық астарлары 1 
10 
Ауызша 
11 
Шынайылық пен рационалдық мәселесі 
1 
11 
Баяндама дайындау 
12 
Әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдардағы 
түсіндірме, ұғым, талдау. 
1 
12 
Реферат қорғау 
13 
Өмір, қоғам мен мәдениет ғылымдарының 
категориясы ретінде 
1 
13 
Баяндама дайындау 
14 
Әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдардың әлеуметтік 
және гуманитарлық болып бөлінуі 
1 
14 
Глоссарий құру 
15 
Әлеуметтік танымның методологиялық қиындықтары 1 
15 
Баяндама дайындау 
Барлығы: 
15 
15 апта 

240 
МОӨЖ күнтізбелік-тақырыптық жоспары
р/н 
МОӨЖ тақырыптары мен тапсырмалары 
Сағат саны Тапсыру мерзімі 
1 
Мәдениет пен өркениеттегі ғылым 
5 
1-2 
2 
Ғылыми білім құрылымы 
5 
3-4 
3 
Ғылыми революциялар.Ғылыми рационалдық 
5 
5-6 
4 
Ғылым әлеуметтікинститут ретінде 
5 
7-8 
5 
Ғылымның жаһандық мәселелерді шешудегі орны 
5 
9-10 
6 
Әлеуметтік танымның методологиялық мәселелері
5 
11-12 
7 
Синергетикалық жүйелердің философиялық астарлары 
5 
13 
8 
Шынайылық пен рационалдық мәселесі 
5 
14 
9 
Ғылыми білімдердің философиялық проблемалары 
5 
15 
Барлығы: 
45 
 
 
 
 

241 
МӨЖ тапсырмалардың берілу кестесі 
р/н 
Тапсырмалардың мазмұны 
Сағат 
саны 
Есеп түрі 
Өткізу мерзімі 
берілу 
тапсыру 
1 
Мәдениет пен өркениеттегі ғылым 
5 
Баяндама дайындау 
2
4 
2 
Ғылыми білім құрылымы 
5 
Дөңгелек стол, 
коллоквиум 
3 
5 
3 
Ғылыми революциялар. Ғылыми рационалдық 
5 
Тест құрастыру, эссе 
4 
6 
4 
Ғылым әлеуметтік институт ретінде 
5 
Реферат қорғау 
5 
7 
5 
Өмір, қоғам мен мәдениет ғылымдарының 
категориясы ретінде 
5 
Презентация 
6 
8 
6 
Әлеуметтік танымның методологиялық мәселелері 5 
Интерактивті тақтада 
презентация өткізу 
7 
9 
7 
Синергетикалық жүйелердің философиялық 
астарлары 
5 
Баяндама дайындау, 
глоссарий құру 
8 
10 
8 
Шынайылық пен рационалдық мәселесі 
5 
Баяндама дайындау 
10 
12 
9 
Ғылыми білімдердің философиялық проблемалары 5 
Баяндама дайындау 
11 
14 
Барлығы: 
45 
 
 

242 
Ағымдық өз бетінше ұстазбен сабаққа даярлану үшін сабақ кестесі 
№ 
Сабақ 
тақырыбы 
Магистранттың 
өзіндік 
жұмыс 
тапсырмасы 
Тапсырма 
мақсаты 
мен 
мазмұны 
Ұсынылат. әдебиет 
Бақылау 
нысаны 
Тапсыру 
мерзімі 
Баға % 
1.
Мәдениет пен 
өркениеттегі 
ғылым 
1.тақырыппен 
танысу 
2.сұрақтар-ға 
даярлану 
1.ғылым 
филос.негіздерін 
аңықтау 
2.тарих 
пен 
философия 
айырмашы-
лықтарымен 
ұқсастықтар 
аңықтау 
Бурова Е.Е. Карабаева 
А.Г. 
Кириллова 
Г.Р. 
Ввдение в философию и 
методологию 
науки. 
Алматы, 1999 М.Вебер, 
Избр. Произведения. М., 
Прогресс,1990 
“Ғылым 
тұлғасы” 
эссе, 
жедел 
бақылау 
2 апта 
2 
2.
Ғылым 
философиясы 
тарихының 
негізгі 
белестері 
1. түпнегіздер 
мен жұмыс. 
2. түпнегіздер 
бойынша 
баяндама даярлау 
Ғылымның 
философиялық 
негіздерін 
сараптау
Степин 
В.С. 
Теоре-
тическое знание. М., 2000 
Койре А.Очерки истории 
филос. мысли. О влиянии 
философских концепции 
на развитие науч-ных 
теорий.-М., 1985
Сарапта- 
Малық 
баға беру. 
Түпнегіз 
дерін 
жіктеу
4 апта 
2 
3.
Ғылым 
болмысы. 
Ғылымның 
танымдық 
философиялық 
мәні 
1.семинарға 
дайыдық. 
2. Реферат жазу 
Ғылыми 
қызметті 
ұйымдастыру 
туралы түсінік 
К. Поппер. Логика и рост 
научного 
знания. 
М:Прогресс,1983
Реферат 
қорғау 
7 апта 
2 

243 
4. 
Ғылым 
философия-
сының 
динамикасы. 
Ғылыми 
революциялар 
1. 
мәселенің 
анализі. 
2.Дөңгелек стол 
отырысын 
даярлау 
1. Ғылыми 
революция 
лар мен 
парадигма 
лар концеп- 
циясы
2.Ғылым ның 
даму серпіні
Кун Т. Струк-тура науч-
ных 
революций 
М.: 
АСТ,2001 
Научные 
революции в динами-ке 
культ. Минск, 1987 
Глоссарий 
құру. 
Дөңгелек 
стол 
отырысын 
өткізу 
10 апта 
2 
5. 
Жараты- 
лыстану 
ғылыми 
білімдердің 
философиялық 
проблемалары. 
1. 
Сұраққа 
дайындық 
2.Түпнегіздердің 
анализі
Әлем 
ғылыми
бейнесіндегі 
құндылықтар 
маңызын 
аңықтау 
Келле В.Ж. Наука как 
компонент 
социальной 
системы. М.1988 
Огурцов А.П. Дисци-
плинарная 
структура 
науки.М.: Наука, 1998 
Баяндама 
даярлау 
11 апта 
2 
6. 
Гуманитарлық 
ғылыми 
білімдердің 
философиялық 
проблемалары. 
1.Тестілік 
бақылауға 
дайындық. 
2.Бақылау 
жұмысына 
даярлық
Әлеуметтік-
гуманитарлық 
білімің 
түрлі 
парадигмаларын 
қарастыру
Бурова 
Е.Е. 
Соизме-
римость 
в 
социогу-
манитарной 
дисци-
плинарности. 
А.1999 
Современная 
филос. 
науки. –М., 1994 
Тестті 
ойлап 
шығару
15 апта 
2 

246 
ЕМТИХАН СҰРАҚТАРЫ 
1.Ғылым 
философиясының пәні және оның ғылым және 
философиямен байланысы 
А) Қазіргі ғылым философиясы ұғымы 
Б) Ғылым философиясы туралы кейбір концепциялар 
В) Ғылым ұғымының классификациясы 
2. Ғылымның өрлеуі
А) Ғылымға дейінгі саты 
Б) Қазіргі ғылымның қалыптаса бастауы 
В) Классикалық ғылым мен техника сатысы 
3. Ақпараттық қоғам концепциясы(П. Сорокин т.б) 
А) Ақпараттың әлеуметтік маңызы 
Б) Қазіргі ақпараттық технологиялар 
В) Қоғамдағы ақпараттану процесі 
4. Қазіргі өркениет және ғылым ерекшелігі 
А) Тарихтың қалыптасуында техногенді өркениет 
Б) Техногенді қоғамның өмір сүруі мен эволюциясы 
В) Техногенды өркениеттің қалыптасуындағы ғылымның рөлі. 
5. Ғылымның танымдық-философиялық мәні 
А) Ғылыми әрекеттің белгілі құрылысы
 
Б) Ғылыми ақпарат нәтижесі
В) Ғылыми әлемді танудың ерекшеліктері 
6. В.И.Вернадский мен С.Л.Франктің ғылыми философиялық 
ойлары 
А) Ноосфера концепциясы 
Б) «Ғылыми шығармашылық жарылыс» ұғымы 
В) Франк іліміндегі философия мен ғылым. 
7. Ғылым тарихының орны және проблемалары. 
А) Ғылымның даму тарихының заңдылықтары 
Б) Ғылыми білімнің өсуі 
В) Ғылымның шығуының танымдық алғышарты 
8. Ғылыми революциялардың мәні
А) Ғылыми революцияның бірінші және екінші сатылары 
Б) Ғылыми білімнің динамикасы 
В) Ғылыми ашылымдардың ерекшеліктері мен механизмдері 
9. Интернет және оның философиялық маңызы 
А) Ақпараттандыру үрдістерін жаһандандыру салдары 
Б) Қазіргі кездегі компьютерлік революция: интернет 
В) Виртуалдық шындық 
10. Мәдениет жүйесіндегі ғылым 
А) Ғылым ұғымы 
Б) Ғылым ұғымының классификациясы 
В) Ғылымның қызметтері 
 

247 
 
11. Қазіргі кезеңдегі постклассикалық емес ғылымның сипаттамасы
А) Ғылымаралық интеграцияның дамуы 
Б) Бүкіл әлемдік эволюционизм принципі 
В) Космология ғылымы 
12. Ғылыми проблема- зерттеудің бастамасы
А) Проблема – бақылау мен теорияның байланыстырушысы 
Б) Проблеманың тууы 
В) Ғылыми проблемаларды қою және шешу 
13. Ғылымның эпистемологиясы 
А) Танымның эмпириялық деңгейі 
Б) Теориялық білімнің құрылымы
В) Дүниенің ғылыми бейнесі 
14. Сциентизм және антисциентизм 
А) Сциентизм және антисциентизм: негізгі бағалаулары, концепциялары. 
Б) Антисциентизм және ғылым тарихы. 
В) Ғылымның статусы және мазмұны. 
15. Әлеуметтік- гуманитарлық ғылыми пәндердің қалыптасуы 
А) Әлеуметтік – гуманитарлық танымның XIX ғасыр аяғында және XX 
ғасыр басындағы орнығу үрдісі 
Б) Әлеуметтік таным және герменевтикалық тәсіл 
В) Әлеуметтік – гуманитарлық ғылымның объектісі мен пәні 
16. Ғылым және оның белгілеуінің Платондық және Аристотелдік 
көзқарастардың ерекшеліктері 
А) Платон мен Аристотельдің шығармашылықтарын салыстыру 
Б) Аристотельдің ғылымдарды классификациялауы 
В) Платонның және оның мектебінің математиканың дамуына тигізген 
игі әсері 
17. Ғылымның жаһандық контекстісі 
А) Ғылым және қазіргі экологиялық мәселелер. 
Б) Ғылыми проектілердің гуманитарлық және экологиялық 
экспертизалары 
В) Ғылыми прогресс және жаһандық фактор 
18. Кеңестік кезеңнен кейінгі әлеуметтік ғылымдар 
А) Қазіргі ғылыми танымның әлеуметтік характері 
Б) Ғылым философиясының постмодерндік бейнесі. 
В) ХХІ ғасырдың басындағы «лингвистикалық ғылымдарға» бетбұрыс. 
19. Галилео Галилей және Н. Кузанскийдің теориялық ойлау 
парадоксы
А) Галилейдің ғылыми-философиялық қызметі 
Б) Кузанскийдің рационалдық білімінің пайдасы туралы 
В) Н.Кузанскийдің пантеистік теориясы 
20. Ғылыми болжамның әдістері
А) Болжаудың логикалық құрылысы 
Б) Болжаудың негізгі түрлері 

248 
В) Адамзат тарихынағы болжаулар 
21. Ғылыми түсіндірменің және ұғынудың әдістері 
А) Ғылыми түсіндірме және ұғыну, олардың атқаратын қызметі 
Б) Түсіндірудің логикалық құрылысы 
В) Ұғыну- семантикалық мәнді танып білу 
22. Ғылым әлеуметтік институт ретінде 
А) Ғылымды институттаудың маңызды кезеңі 
Б) Ғылымның әлеуметтік институт ретіндегі қызметі 
В) Ғылымды ұйымдастырудың маңызды мәселесі 
23.Ғылымның тарихи түрлері 
А) Ертешығыстағы алғығылымның ерекшеліктері 
Б) Антикалық ғылымның ерекшеліктері: бастауы, кезеңдері, негіздемелері 
В) Ортағасыр ғылымдарының ерекшеліктері: негізгі пайымдары, мәдени 
мәні. Классикалық ғылымның бастаулары. 
24. Информатиканың философиялық мәселелері 
А) Информатиканың пәні мен құрылымы. Ақпарат түсінігі 
Б) «Жасанды интеллект» пен виртуалдық шындықтың философиялық 
мәселелері 
В) Қоғамды ақпараттандырудың әлеуметтік-тарихи аспектілері 
25. Ф.Бэкон тәжірибелік жаратылыстану және эмпиризмнің негізін 
салушы ретінде 
А) Бэконның ғылыми қызметінің негізі, мәні 
Б) Бэконның астарлы атау «елестерінің» төрт түрін қарастырды 
В) Бэконның тәжірибе және индукция туралы тұжырымдамасы 
26. Ғылымның әлеуметтік орны 
А) Жаңа материалдық құндылықтарды құру үшін ғылыми жетістіктерді 
қолдану 
Б) Ғылыми этностың нормалар экспликациясы 
В) Ғылымның әлеуметтік институт ретіндегі қызметі 
27. Құқықтың гноселогиялық формалары 
А) Легистік гносеологиялардың түрлері 
Б) Позитивистік құқық 
В) Либерталық гносеология 
28. Ғылым және білім 
А) Ғылыми таным жүйелілігі
Б) Ғылыми білімнің теориялық және эмпирикалық деңгейлері
В) Логикалық дәлелділік. Теоретикалықлық және эмпирикалық
негізделу. 
29. Құқықтың онтологиялық негіздері 
А) Құқықтық болмыс 
Б) Табиғи құқық 
В) Либерталық онтология
 

249 
30. К.Поппер ғылым емес және ғылым демаркациясы критерийі 
туралы 
А) Поппердің фальсификациялау принципі 
Б) Поппер метафизика мен философия мәселелері бойынша позициясы 
В) Демаркация проблемасы 
31. Ғылымның негіздері 
А) Ғылыми қызметтің «басқарушы принциптері» 
Б) Ғылыми зерттеудің мұраттары мен ережелері 
В) Ғылымның әлеуметтік-мәдени негіздері 
32.Астрономия мен космологияның философиялық мәселелері 
А) Астрономияның ғылыми дәрежесі Галилейдің телескоптық зерттеулері 
мен И.Ньютонның бүкіләлемдік тартылыс заңын ашуы арқылы анықталды 
Б) Қазіргі космология 
В) Астрономияның салалары 
 33. Қазіргі ғылым философиясы 
А) Ғылыми революцияның классикалық көзқарастарды өзгертуі 
Б) Плюралистік ғылым философиясы (К.Хюбнер).
В) Постклассикалық емес ғылымның ерекшелігі 
34. Ғылымның пайда болуы. Ғылым және миф 
А) Ғылымның даму эволюциясы 
Б) Эволюциялық эпистемология және постпозитивизм бағыттары 
В) Философияның мифологиядан айырмашылығы 
35. О.Конттың ғылымды жіктеуі 
А) Конттың позитивті білім туралы ойы 
Б) Конттың философиясының негізгі болжамы 
В) Имманенттілік көзқарас 
36.Философиялық тұрғыдағы құқық
А) Теңдік 
Б) Еркіндік
В) Әділеттік
37. Ғылымның дамуының негізгі кезеңдері: классика, неклассика, 
неонеклассика 
А) Классикалық физиканың математикалық негізі 
Б) Ғылыми революция классикалық метафизика шеңберінде (Р.Декарт,
Г. Лейбниц)
В) Классикалық нормалар 
38. Ғылым және билік 
А) Шексіз биліктің бір немесе бірнеше әлеуметтік байланыстардың негіз 
салушылары
Б) Мемлекеттің абсолютті билігі 
В) Легистік (юридикалық-позитивтік) гносеология негізінде ресми билік 
 39. Физиканың философиялық мәселелері 
А) Онтологиялық, логико-гносеологиялық және әдістемелік негіздемелер 
Б) Физикадағы материя ұғымы 
В) Микродүние физикасының дамуы 

250 
40. Ортағасырдағы батыстағы ғылыми білімнің өзгеше ерекшеліктері 
А) Теологизм, схоластика, догматизм 
Б) Ғылыми білімнің гипотетикалығы 
В) Ғылым дамуына арналған университеттерінің ашылуы 
41. Ғылым және экономика 
А) Экономика философиясы экономикалық білім саласы ретінде 
Б) Нарық философиясы 
В) Өткен шақтағы экономика философиясы 
42. Сананың шығу тегі және әдістері 
А) Сана – философия негізі 
Б) Ноосфера қабатында сананың философиялық үздіксіз байланысы 
В) Сананың ландшафтылары және картасы 
43. Ортағасырдағы шығыс ғылымы 
А) Орта ғасырдағы шығыс философиясы әл- Хорезми 
В) Ғылым дамуына арналған университеттерінің ашылуы 
44. Ғылым және нарықтық қатынастар 
А) Нарық философиясы
Б) Экономикалық методологияның негізгі принциптері 
В) Өткен шақтағы экономика философиясы 
 45. Синергетикалық жүйелердің философиялық астарлары 
А) Пригожиннің синергетикалық ойлары 
Б) Қазіргі замандағы әлемнің постклассикалық емес бейнесі
 
В) Синергетиканың негізін қалаушы идеясы 
46. Ғылыми прогресс және жаһандық фактор 
А) Ғылымның жаһандық мәселелерді шешудегі орны 
Б) Ғылым және қазіргі экологиялық мәселелер. 
В) Ғылыми проектілердің гуманитарлық және экологиялық
экспертизалары 
47. Жаратылыстану ғылымдары және мәдениет 
А) Жаратылыстану методологиясының ХХ ғасырдағы эволюциясы.
Б) Жаратылыстану және әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдардың 
құрылуы мен дамуы 
В) Мәдениеттің ғылымға негіздеме болуын қанша аспектіде қарастыруға
болады ? 
48. Таным мәселесі 
А) Ғылым танымдық қызмет ретінде 
Б) Ғылыми әлемді танудың ерекшеліктері
В) Таным құралдары мен әдістері 
49. Математикалық білімнің, алгебраның, медицинаның т.б. 
ғылымдардың дамуы. (әл-Фараби) 
А) Математикалық моделированияның ғылыми танымдағы рөлі. 
Б) Әдіс ретіндегі моделирование ғылыми танымдағы маңызы. 
В) Декарттың дербес алгебралық әдістемелері 
 
 

251 
50. Ғылымның танымдық философиялық мәні 
А) Таным әдістері мен құралдарының әрбір ғылымдардағы ерекшелігі. 
Б) Ғылыми танымның негізгі модельдері: индуктивизм, гипотетикалық 
дедуктивтік қадам, трансцендентализм, конструктивизм және т.б. 
В) Әлеуметтік таным және оның методологиялық негіздері. 
51. Жаңаевропалық ғылымның қалыптасуының алғы тарихы 
А) Жаңаеуропалық ғылымның қалыптасуы және мәдениет тарихындағы 
маңызы. 
Б) Ғылымның пайда болу кезеңдеріне негізгі көзқарастар
В) Ғылым тарихы: дамуы, негізгі проблемалары және сұрақтары 
52. Жаратылыстану және техникалық дамуы 
А) Жаратылыстану ғылымдарының қалыптасуы мен даму заңдылықтары 
Б) Техникалық ғылымдарының даму ерекшеліктері 
В) Ғылыми білімнің дифференциациясы және интеграциясы 
бағыттарының негігзі заңдылықтары. 
53. Білім жүйе ретінде, процесс, нәтиже, құндылық 
А) Ғылыми білімнің құрылымы
 
Б) Ғылымы білімнің әдістері 
В) Ғылыми білімнің дифференциациясы және интеграциясы 
бағыттарының негігзі заңдылықтары 
54. Экспериметтік әдіс пен табиғатты математикалық бейнелеудің 
пайда болуының алғышарттары.(Г.Галилей) 
А) Антикалық ғылымның ерекшеліктері: бастауы, кезеңдері, негіздемелері 
Б) Классикалық ғылымның бастаулары 
В) Жаңа заман ғылымының құрылуы 
55. Вена үйірмесінің ғылыми философиялық мәселелері 
А) Ғылым философиясының дамуы мен қалыптасуына үлкен үлес 
қосқандар 
Б) Вена үйірмесінің өкілдерінің көзқарастары 
В) Верификация принципі
 56. Әлемдік мәдениеттің қалыптасуындағы ғылымның ролі 
А) Ғылым мәдениеттің ерекше формасы 
Б) Мәдениет тарихындағы ғылым генезисы 
В) Қазіргі мәдениеттегі ғылымның бейнесі 
57. Ғылым және адамзат тарихындағы технологиялық революциялар 
А) Ғылыми революция ұғымы қандай ұғымды білдіреді?
Б) Парадигма дегеніміз не? 
В) Парадигманың екі ерекшелігін атаңыз 
58. Қазіргі қазақ ғылымын дамытудың мәселесі 
А) Ойлау стилі және зерттеу әдістері. Қазақстандық ғалымдар 
Б) Ғылым философиясындағы проблемалық өрістің 4 жүйелі блогын 
атаңыз 
В) Қоғамдық қатынас барысындағы ғылыми қауымдастық стратегиясы. 
 
 

252 
 
59. Ғылыми білімнің эмпирикалық және теоретикалық деңгейлері 
А) Эмпирикалық зерттеулер
Б) Теориялық зерттеулердің атқаратын қызметі
В) Эмпирикалық және теоретикалық деңгейлердің бір-бірімен байланысы 
 
60. Логикалық позитивизм және ғылымның эмпирикалық негізделу 
проблемалары. / Р.Карнап/
А) Позитивизмнің даму кезеңдері 
Б) Француз философы Огюст Конт интеллектуалдық дамудың қандай үш 
даму кезеңі 
В) Позитивизмнің екінші даму кезеңі туралы 
61. Математика және жаратылыстану 
А) Математика қандай ғылым? 
Б) Математикалық атомизм
В) Қандай объектілер математикада жалпы орын алуы мүмкін? 
62. Ғылыми теориялардың түрлері 
А) Ғылыми теорияға кімнің теориялары жатады? 
Б) Гипотеза дегеніміз не? 
В) Теориялық зерттеулер туралы 
63. Ғылымның феноменологиялық концепциясы 
А) Феноменологиядағы мағына проблемасы 
Б) Тілдің қоғамдық-әлеуметтік мәні мен қызметі 
В) Социогуманитарлық ілімдегі герменевтика тәсілі 
64. Космизм және антикосмизм. Қазіргі кезеңдегі пікір-таластар 
А) Астрономия мен космологияның философиялық мәселері
 
Б) Антика кезеңіндегі көзқарастардың шыңы – Аристотель моделі. 
В) Қазіргі ғылым және ғылым философиясындағы пәнаралық синтез 
статусы 
65. Позитивистік ғылым философиясы 
А) Позитивизм және ғылым 
Б) Постпозитивизм және ғылым: проблемалар және концепциялар 
маңызы 
В) Постпозитивистік ғылым келбетінің қазіргі жағдайын бағалау 
66. Ғылым негіздерінің типологиясы 
А) Ғылымның философиялық негіздемелері: көзқарас эволюциясы 
Б) Ғылымның әдіснамалық негіздері 
В) Ғылыми танымның эмпирикалық және теориялық деңгейлері 
67. Т.Кунның ғылым философиясы концепциясы 
А) Т.Кун: «Ғылыми революциялар құрылымы» 
Б) Ғылыми білімнің постпозитивистік модельдерінің дамуы
В) Т.Кун концепциясындағы «парадигма» ұғымы 
68. Философия ғылыми білімнің интегральдың формасы ретінде 
А) Ғылым дамуының классикалық, классикалық емес және 
постклассикалық модельдері 

253 
Б) Қазіргі замандағы классикалық методологияның дағдарысы 
В) Классикалық емес ғылым және оның ерекшеліктері 
69. Дүниенің философиялық және ғылыми бейнесі 
А) Дүниенің тұтастай бейнесін қалыптастыру жолындағы ғылым 
Б) Дүниенің ғылыми бейнесінің функциялары 
В) Жаратылыстану методологиясының ХХ ғасырдағы эволюциясы 
 
70. Аристотельдің идеялары 
А) Аристотель классификациясы 
Б) Алғашқы философия 
В) Екінші философия 
71. Ғылыми білімнің негізгі құрылымдық бірлігі 
А) Ғылыми білімнің құрылымы 
Б) Ғылымы білімнің әдістері 
В) Таным әдістері мен құралдарының әрбір ғылымдардағы ерекшелігі 
72. Философиялық білім жүйесіндегі ғылым философиясы
А) Ғылымның әлеуметтік тарихы 
Б) Позитивистік ғылым философиясы 
В) Поппердің ғылым философиясы 
73. И.Лакатос және ғылыми – зерттеу программасы методологиясы 
А) И. Лакатостың зерттеу бағдарламаларының әдіснамалығы 
Б) И.Лакатос ғылым философиясы 
В) Ғылыми білімнің постпозитивистік модельдерінің дамуы
И.Лакатос 
74. Ақиқат және оның критерийлері 
А) Ақиқат туралы 
Б) Парадигма дегеніміз не? 
В) Сана ақиқаты 
75. Ғылым этикасы. Ғалымның кәсіби жауапкершілігі 
А) Ғалымның кәсіби жауапкершіліктерінің негіздері. 
Б) Ғылыми қауымдастықтың ғалымды құрметтеу бағыттары. 
В) Ғалым тұлғасы: әлеуметік, мәдени, этикалық, психологиялық
факторлары 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

254 
МАЗМҰНЫ 
АЛҒЫ СӨЗ
..................................................................................................
3 
І БӨЛІМ. Ғылым философиясы тарихының негізгі белестері...... 
1 тарау. Тарихи идеяларындағы философия және ғылым............ 
1.1 Аристотельдің жіктеуіндегі метафизика мен физика.................. 
1.2 Ф.Бэконның философиясындағы ғылым бейнесі.......................... 
1.3 Р.Декарт творчествосындағы философия және ғылым................ 
1.4 ХІХ ғ. позитивистік философиясындағы ғылым ұғымы............... 
1.5 Вена үйірмесінің ғылыми философиялық мәселелері.................. 
1.6 Поппер: дүниетаным, ғылым және философия............................ 
1.7 Т.Кун мен И.Лакатос: ғылымның эволюциялық моделі................ 
1.8 В.И.Вернадский, С.Л.Франк: ғылыми және философиялық
ойлары...................................................................................................... 
1.9 Қазіргі ғылым философиясындағы проблемалық өріс.................. 
7 
8 
8 
12 
16 
21 
25 
29 
37 
46 
52 
2 тарау. Ғылым болмысы..................................................................... 
2.1 Ғылымның танымдық философиялық мәні..................................... 
2.2 Ғылым-білімнің ерекше көрінісі....................................................... 
2.3 Ғылым әлеуметтік институт ретінде................................................. 
2.4 Қазіргі өркениет және ғылым............................................................ 
2.5 Ғылымның тарихи түрлері................................................................. 
58 
58 
65 
69 
75 
76 
3 тарау. Ғылыми білімнің құрылымы...............................................
3.1 Ғылыми танымның деңгейлері, формалары және әдістері........... 
3.2 Ғылымның әдіснамалық негіздері.................................................... 
83 
83 
89 
4 тарау. Ғылым философиясының динамикасы.............................. 
4.1 Ғылыми революциялар және жаңа білімнің философиялық мәні 
4.2 Ғылымның жаһандық мәселелерді шешудегі орны........................ 
4.3Синергетикалық жүйелерді меңгерудің философиялық 
астарлары................................................................................................... 
96 
96 
102 
110 
2 БӨЛІМ. Ғылыми білімдердің философиялық проблемалары.... 
5 тарау.
Математиканың философиялық проблемалары................... 
5.1 Пифагореизм........................................................................................ 
5.2 Логицизм.............................................................................................. 
119 
120 
123 
125 
6 тарау
. Физиканың философиялық проблемалары............................ 
6.1 Кеңістік пен уақыт теориясының философиялық және физикалық 
мәселелері.................................................................................................. 
6.2 Қазіргі кездегі физиканың негізгі қағидалары................................. 
6.3 Физика және синергетика................................................................... 
128 
132 
135 
137 

255 
7 тарау.
Астрономия мен космологияның философиялық 
проблемалары............................................................................................. 
7.1 Әлем туралы ойлардың дамуы. Әлемнің моделі............................. 
7.2 Адам және Әлем. Антроптық ұстаным............................................ 
141 
142 
146 
8 тарау.
Информатиканың философиялық проблемалары.................. 
8.1
Информатиканың пәні мен құрылымы. Ақпарат түсінігі...........
8.2 «Жасанды интеллект» пен виртуалдық шындықтың 
философиялық проблемалары................................................................ 
8.3 Қоғамды ақпараттандырудың әлеуметтік-тарихи аспектілері........
 
149 
149 
153 
156 
9 тарау.
Әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдардың философиялық 
проблемалары............................................................................................ 
9.1 Жаратылыстану және әлеуметтану ғылымдарының өзара 
байланысы.................................................................................................. 
9.2 Гуманитарлық білім және әлеуметтік таным................................
159 
159 
168 
10 тарау.
Заң ғылымдарының философиялық проблемалары............ 
10.1 Құқықтың философиялық астарлары............................................ 
10.2 Теңдік, еркіндік және әділеттік тұрғыдағы құқық....................... 
10.3 Құқықтың онтологиялық негіздері................................................ 
10.4 Құқықтың аксиологиялық бағыттары............................................ 
10.5 Құқықтың гносеологиялық формалары......................................... 
176 
176 
179 
182 
188 
192 
11 тарау
. Экономикалық ғылымдардың философиялық 
проблемалары............................................................................................ 
11.1 Экономика философиясының даму кезеңдері............................. 
11.2 Шаруашылық этика........................................................................ 
196 
197 
200 
12 тарау.
Психологияның философиялық проблемалары................... 
12.1.
Мәдени өмірдің интерсубъективті тәжірибелер
психологиясы.............................................................................................. 
201 
202 
13 тарау.
Педагогика ғылымдарының философиялық 
проблемалары............................................................................................. 
13.1 Білім беру процесінің негізгі міндеттемелері................................. 
13.2 Білім беру саласындағы саясат........................................................ 
205 
206 
207 
14 тарау.
Филология ғылымдарының философиялық 
проблемалары.............................................................................................. 
14.1 Тілдің қоғамдық-әлеуметтік мәні мен қызметі………………….... 
209 
206 
ҚОРЫТЫНДЫ..............................................................................................................
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ................................................................................................. 
ГЛОССАРИЙ................................................................................................................. 
ҚОСЫМША...................................................................................................................
218 
219 
222 
236

256 
ӘЛІКЕНОВА КҮЛПАН НҰРҒАЗЫҚЫЗЫ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ҒЫЛЫМ ТАРИХЫ МЕН ФИЛОСОФИЯСЫ 
 
Компьютерлік қалыптаушы С.Д. Шудабаева 
Мұқабаның дизайнері С.А. Липшиц 
Баспашы Т.М. Сағадиев 
Басуға қол қойылды 19.04.2012 ж
.
Әріп түрі «Times New Roman». Қалыбы 60х84 
Офсетті қағаз. Таралымы 50 дана. Ш.т.б.16.0. Тапсырыс № 00596 
«Жетісу университеті» баспа орталығы 
І. Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университеті 
040009 Талдықорған, Жансүгіров көшесі, 187а