А. Соловьева, Б. Ибраимова
жүктеу/скачать 5,3 Mb. Pdf көрінісі
|
8 сынып биология окулык.pdf
| тостаған жапырақшалары
мен күлте жапырақ- шаларының санымен ерекшеленеді. Даражарнақ тыларда тостаған жапы- рақшалары болмайды, тек күлте жапырақшалары болады. Мысалы, қызғалдақ немесе інжугүл, орхидея гүлдері. Әдемі, ашық немесе ақ түсті гүлдердің төмен жағынан көмкеретін жасыл тостаған жапырақшалары жоқ. Қосжарнақтыларда керісінше күлте жапырақшалары да, тостаған жапырақшалары да бар. Раушангүл, қалампыр, шырайгүлдің әдемі күлте жапырақшаларын төменгі жағынан жасылтостағанжапырақшалары 1 орап тұрады. Сондықтан даражарнақтыларда гүлсерігі жай (қара пайым), ал қос жарнақтыларда қосарлы деп аталады (28-сурет, 3). Гүл бөліктерінде де айырмашылық болады. Даражарнақ тыларда күлте жапырақшаларының саны екі не үш еселі. Мысалы, қызғалдақ, інжугүл, пияз гүлдерінің 6 күлте жапырақшасы, 6 аталығы және үш қа лақ ты аналығы болады. Ал астық тұқымдастардың гүл де рі нің екіден гүл қабыршағы, үш не алты аталығы мен екі қа лақты аналығы болады. 1 Кейбір өсімдіктерде эволюция барысында не күлте, не тостаған жапы рақ шалары жойылып кеткен. Қызылша, емен, шаған, қараағаш гүлдері осындай. Бұл желмен тозаң- дануға бейімделу болып есептеледі. |