234
Ашығу
Ұзақ тамақ ішпеуден немесе тым аз ішуден,
немесе
әртүрлі дерттердің әсерлерінен ішкен астың қорытылмауынан
ашығу дамиды. Ол бірнеше түрге бөлінеді (7-бейнелеме).
7-бейнелеме
Ашығудың ең ауыр түрі тамақпен бірге суды да ішпеуден
байқалады. Оны
сусыз толық ашығу
дейді. Бұл ашығу кезінде
дененің қатты құрғауынан және уыттануынан 4-7 күн
ішінде
адам көз жұмады. Ал, су ішіп, тек тамақ ішпеген адам 70
күннен астам уақытқа шыдайды. Бұндай ашығуды
сумен толық
ашығу
дейді.
Асқа жарымау
(жартылай ашығу) ұзақ уақыт аз тамақ
қабылдаудан дамиды және бұндай
адамдарда дененің ісінуі,
трофиканың
(нәрленудің)
бұзылыстары,
қан
қысымының
көтерілуі, бүйректің т. б. ішкі ағзалардың қызметтерінің
өзгерістері байқалады.
Сонымен қатар, қуаттық мөлшері бойынша қабылданатын
тамақ
жеткілікті болғанына қарамай, тағамның вейбір
бөлшектері аздығынан дамитын ашығуды
сапасыз қоректену
дейді. Бұл кезде қабылданатын тағамда нәруыздар немесе
көмірсулары, майлар, витаминдер және микроэлементтер тым
аз болуы мүмкін.
ТОЛЫҚ АШЫҒУ
Толық ашығуға әкелетін
себептік жағдайлар сыртқы
(экзогендік) және ішкі (эндогендік) болып екіге бөлінеді.
Сыртқы себептік жағдайға ішетін тамақтың болмауы немесе,
бүгінгі күні кездесіп жүрген, ашығудың наразылық түрі
жатады. БҰҰ мен дүние жүзілік денсаулық сақтау ұйымының
(ДДҰ) есептеуі бойынша ХХ – ғасырдың соңында 400
миллионнан астам балалар және 0,5
миллиардтай ересек
адамдар ашығуға душар болған және жылына 50 млн-нан астам
адам аштықтан өледі. Ашығу мен асқа жарымау әсіресе
балалар үшін өте қауіпті.
Ашығуға әкелетін ішкі себепкер жағдайларға балаларда
кездесетін ас қорыту
жолдарының даму ақаулары, аурулары,
жұқпалы аурулар, тәбеттің болмауы т. с. с. факторлар
Сапасыз
қоректену
Сумен
толық
ашығу
Асқа
жарымау
Толық
ашығу
Ашығу
Сусыз
толық
ашығу
