Пән: Физикалық география Сыныбы: 6 “А” Г.ғ.м.: Бугенбаева С.С.
Үй тапсырмасын тексеру.
1. Жанартау қалай пайда болады және құрылысын сипаттап беріңдер?
2. Сөнген жанартауды қалай ажыратуға болады?
3. Сөнбеген жанартаулар жүріп жатқан аймақтарын ата?
4. Ыстық бұлақтар мен гейзерлер қандай жағдайда пайда болады?
5.Жанартауды не үшін зерттеу қажет?
20.04.17
Ресейдің қай жерінде жанартаулар жиі атқылайды?
Камчаткада
Оралда
Жазықта
Тынық мұхиты
20.04.17
Фудзияма жанартауы қай жерде орналасқан?
Үндістанда
Австралияда
Жапонияда
Бразилияда
20.04.17
Жанартаудың мойны қалай аталады?
көмей
20.04.17
Магманың сыртқа төгілуі қалай аталады?
лава
20.04.17
Ыстық бұлақтар дегеніміз не?
гейзер
20.04.17
Жер қыртысының жоғарғы қабаты қалай аталады?
магма
20.04.17
Жанартаудың төбесі қалай аталады?
кратер
20.04.17
Қорытындылау.
20.04.17
Жанартаудың ішкі құрылысы
ЖАНАРТАУ ӨҢЕШІ
ЛАВАЛАРДЫҢ ҚАТЫП ҚАЛҒАН ҚАБАТТАРЫ
ЖАНАРТАУ КРАТЕРІ
ЖАҒАЛАУЛЫҚ
КРАТЕР
МИНЕРАЛДЫ ЗАТТАР
ЛАВА
МАГМА ОШАҒЫ
20.04.17
Ғаламшардағы ең ірі жанартаулар
Жанартаулардың атаулары
Орналасқан жері
Абсолюттік биіктігі (м)
Сөнген және сөнбеген
Ключи шоқысы
Камчатка түбегі
4750
сөнбеген
Везувий
Италия
1277
сөнбеген
Этна
Италия, Сицилия
3340
сөнбеген
Эльбрус
Кавказ тауы
2781
сөнген
Кракатау
Суматра, Ява аралдары
813
сөнбеген
Фудзияма
Жапония
3775
сөнбеген
Гекла
Исландия аралы
1491
сөнбеген
Котопахи
О. Америка
589
сөнбеген
Орисаба
С.Америка
5700
сөнбеген
20.04.17
Жұмбақ жасыру
Аспаннан атасқан,
Күнмен барып достасқан,
Биік-биік асуды,
Не деп айтам табыңдар?
ТАУ
20.04.17
27.11.2015ж. Жаңа сабақтың тақырыбы: “Таулардың биіктігіне қарай жіктелуі”
«Тауларды» бейнетаспадан көру
20.04.17
20.04.17
Бейнетаспадан не көрдік? Тау дегеніміз не? Қандай тауларды білесіңдер?
20.04.17
Тақырыптың жоспары:
Тақырыптың жоспары:
1.Таулар.
2.Таулардың биіктігіне қарай жіктелуі.
3.Таулардың пайда болуы.
4. Ескі және жас таулар.
20.04.17
1.
Жер бетінің маңайындағы жазықтардан оқшау көтеріліп жатқан, қатты тілімденген биік бөліктерін т а у л а р - деп атайды.
20.04.17
Т а у л а р – жан-жағынан ортасына қарай биіктейді. Оның биік, жоғарғы бөлігі тау басы, оқшауланған төбесі ш ы ң ы деп аталады.
20.04.17
Жер бетінде жеке тұрған таулар өте сирек кездеседі. Әдетте таулар бір-біріне жалғаса, ондаған, кейде тіпті жүздеген километрге дейін созылып жатады. Мұндай жалғаса тізіліп жатқан таулар т а у ж о т а с ы
деп аталады.
20.04.17
Тау жоталары бір-біріне тау аңғарларымен бөлінеді. Тау жоталары шоғырланып,
т а у л ы ө л к е құрайды.
20.04.17
Тау құрылысы
Тау жотасы
аңғар
шыңы
беткей
етегі
20.04.17
20.04.17
Қазақстандағы биік тау Тянь-Шань ең биік
жері –Хан тәңірі (6995м) Қытайлар Тянь
Шаньды “аспанмен тілдескен таулар” деп
асқақтаған. Ал Шығыс Қазақстан
облысымыздағы биік тау Алтай оның биік
шыңы Белуха 4506м.
Тянь-Шань тау жүйесінің ғарыштан көрінісі
20.04.17
Тянь-Шаньдағы Іле Алатауы
20.04.17
Тянь-Шаньдағы Күнгей Алатауы
20.04.17
20.04.17
Тянь-Шандағы Іле Алатауы мен Күнгей
Алатаудың қосылған жері Шелек-Кебін
тау торабын құрайды
Дүние жүзіндегі ең биік тау – Гималай (49 сурет)
20.04.17
Он бір шыңының биіктігі 8000 мың м-ден асады
20.04.17
Жер шарындағы ең биік нүкте – Жомолунгма
20.04.17
Жомолунгма шыңы (8848 м) Эверест. 1953 жылы 29 мамырда тауды бірінші өлшеген Джордж Эвересттің құрметіне қойылған
20.04.17
2.
Таулардың биіктігіне қарай жіктелуі
Биік таулар
Орташа биік таулар
Аласа таулар
(1000 м-ден –2000 м – ге дейін)
(400 м-ден –
1000 м-ге дейін )
Қазақстанның орталық бөлігіндегі Сарыарқаның таулары
(2000 м-ден асады)
Қырым , Карпат таулары
Кавказ, Алтай, Тяньшань, Жоңғар (Жетісу) Алатау.
20.04.17
Тау биіктігіне қарай
1000м
2000м
аласа
орташа
биік
20.04.17
Таулар.Таулардың биіктігіне қарай бөлінуі
6-сынып. 22-тақырып
Карта бойынша таулардың биіктігін биіктік шкаласының көмегімен анықтауға болады. Таулардың жеке шыңдарының биіктігі картада цифрлармен белгіленеді.
Карта бойынша таулардың биіктігін биіктік шкаласының көмегімен анықтауға болады. Таулардың жеке шыңдарының биіктігі картада цифрлармен белгіленеді.
20.04.17
Таулар.Таулардың биіктігіне қарай бөлінуі
6-сынып. 22-тақырып
Мысалы, Тянь-Шаньдағы Хантәңір шыңы – 6995м. Немесе Шығыс Қазақстан облысында Сауыр тауларының ең биік жері- Мұзтау 3816м.
20.04.17
Таулардың пайда болуы
Қатпарлы таулар
Қатпарлы-жақпарлы таулар
20.04.17
3.
Қ а т п а р л ы т а у - су түбінде жиналған тау
Қ а т п а р л ы т а у - су түбінде жиналған тау
жыныстарының қабаттары орасан зор бүйір
қысымының әсерінен қатпарланып, биікке
көтерілген тау. Альпі, Кавказ, Кордильер және
т.б.
Қ а т п а р л ы –ж а қ п а р л ы тау-
тау жыныстары қатпараланудан кейін
жарықтарда бойлап жоғары-төмен лықсуынан
пайда болады. Алтай, Тянь-Шань таулары т.б.
жатады.
20.04.17
Кордильера тауы
Қатпарлы тау
20.04.17
Тянь-Шань
Қатпарлы-жақпарлы тау
20.04.17
4. Е с к і т а у л а р – уақыт өткен сайын шыңдары мүжіліп, аласарған, көп жері тегістеліп, аласа төбелерге айналған. Мысалы: Орал тауы жер бетіндегі ескі тау. Ж а с т а у л а р – шыңдары үшкір, беткейлері тік, басын мұз басып жатады, бұл таулардың биіктігі 5000-8000м-ге жетеді. Кавказ, Памир, Гималай, Кордильер таулары
Қорытындылау.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
1. Таулар дегеніміз не?
2. Аласа таулар.
3. Орташа таулар.
4. Биік таулар.
20.04.17
20.04.17
Орал
«Аспан таулары» мағынасын білдіретін тау атауы
Анд
Ең ұзын тау жүйесі
Гималай
Тянь-Шань
Азия мен Еуропаны бөліп тұратын таулар
Әлемдегі ең биік таулар
V. Қорытындылау, бағалау Оқушыларға сауалнама беріледі «Ашық айтқанда» 1.Сабақ кезінде мен мынаны түсіндім 2.Мен үшін ең пайдалысы..... болды 3.Маған сабақ кезінде ұнағандар...
V. Қорытындылау, бағалау Оқушыларға сауалнама беріледі «Ашық айтқанда» 1.Сабақ кезінде мен мынаны түсіндім 2.Мен үшін ең пайдалысы..... болды 3.Маған сабақ кезінде ұнағандар...
20.04.17
VІ. Үйге тапсырма беру. §23 Оқып мазмұндау. Тауларға байлынысты терминдерді жазып Жер шарындағы ірі және биік шыңдарды кескін картаға түсіру:
Таулар
Тау жотасы
Таулы өлке
Тау торабы
Биік шыңы
Аласа таулар
Орташа таулар
Биік таулар
20.04.17
Қатпарлы таулар
Қатпарлы-жақпарлы
таулар
Ескі таулар
Жаңа таулар
Жер шарындағы ірі таулар
Гималай
Кордильера
Тибет
Анды
Карпат
Тянь-Шань
Орал таулары
Кавказ таулары
20.04.17
Әлемдегі биік шыңдар
Джомолунгма 8848м
Аконкагуа 6960м
Мак-Кинли 6194м
Эльбрус 5642м
Народная 1895м
Килиманджаро 5895м
20.04.17
20.04.17
Төбе
Тау
3. «Венн» диаграммасы бойынша төбе мен таудың ұқсастығы
