Тақырып: Көркемдік үдеріс және әдеби сынның ғылыми сипаты (1960-80)
Қарастырылатын сұрақтар: 1. Тарихтағы «тоқырау», «жылымық» саяси билік тарапынан тежеліп отырғанымен, қоғамдық дамудың рухани ағымына жаңғыру үдерісін алып келді. 2. лиризмді, психологизмді, философиялық иірімдерді көркемдік тұрғыдан игеруі. 3. Әдеби сындағы серпіліс, идеологиялық қыспақтан шыққысы келген әдеби-эстетикалық көзқарастар легінің шығуы.
Мақсаты:әдеби процестегі сынның ғылыми теориялық негіздерін саларау. Тарихата «тоқырау» кезеңі деп аталған жылдары «жылымық» саяси билік тарапынан тежеліп отырғанымен қоғамдық дамудың рухани ағымында жаңғыру үдерістері жүріп жатты. Әдеби дамудағы социалисмтік реализммен үйлесе бермейтін көркемдік танымның әлеуметтік санаға жасаған тгеурінді күшін ресми саясат қабылдамағанмен, жанрылқ түрленулердегі сапалық өзгерістер сыншылар тарапынан жіті зерделеніп отырды. Тарихи тақырып, бүгінгі күн бейнесі және замандас тұлғасы, классикалық дәстүрдегі жаңашылдық ізденіс қырлары әдеби сын күретамырын құрады. Қазақ әдебиетші, қаламгерлері саясат талабына байлаулы болғанымен, көркемдік өрлеу табиғатын эстетикалық саралау мен зерделеуде таза идеологиялық ой-пікірге шырмалып қалғаны жоқ.
Ең бастысы, түрлі буындағы тұтас қаламгер, сыншылар дүниетанымындағы күрделі өзгерістер әдебиеттегі социалистік реализмді таза дәріптеу талабын емес, ұл әдебиеті мұратын басты орынға шығаруды ұстанды. Міне, сын мәдениетіндегі серпіліс «зейнетінен бейнеті мол сыни өміріміздің соқтиықпалы-соқпақсыз жолдарымен қажымай-қалғымай еңбек етіп келе жатқан аға буын, орта буын, кейінгі буын өкілдерінің бірлігі мен ынтымағы, мүдделерінің ортақтастығы, позициясының айқындығы ақазіргі қазақ сынның бүтіндей келбетін айқындайы»
Қарастырылып отырған кезеңдердегі әдеби сынның негізгі ерекшеліктері тарихи тақырыптағы туындыларды байыпты талдауларға баса назар аударудан, әдеби дамуды эстетикалық зерделеу, теориялық біліктілікпен саралаудан айқын көрінеді. Әдеби сын аға буынмен қатар жаңа толқын жазушылардың дәстүр арнасын жаңғыртумен көркемдік үдеріске тигізген ықпалын ашумен қатар тарихи романдардың ұлт санасының тарихи жадына қан жүгіртуімен жаңа белеске көшуіне тән құбылыс маңызын, қозғаушы күшін әдебиетіміздің өзіндік қасиетімен байланыстыра отырып зерделей алды.
№8
