Пәнінің оқу-әдістемелік кешені мамандығы 051201 Ветеринариялық медицина
жүктеу/скачать 0,92 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ескерту 2.
- 7 Ұсынылатын әдебиеттер тізімі
- 10. Рейтингті балдар (үлгерім көрсеткіштері)
- Ветеринариялық офтальмология пәнінің оқу – әдістемелік картасы
- 1. Оқулықтар, оқу кешендері, электрондық кітаптар
- 2. кафедрада шығарылғандар
- Барлығы 25 Барлығы
- Лекция тезистері Т ақырып 1-2. Кіріспе . Көру мүшесінің анатомиялық құрылысы
- Көз мүйізшесі — cornea көз алмасы беткейінің қалғанын алып жатыр.
Ескерту 1. Семестр қорытындысында студент 50%-дан кем емес максимальдық семестр рейтингті алса және барлық түрлерінен оң бағаланса емтиханды тапсыруға жіберіледі. Дұрыс баға алу үшін емтиханды максимальдық қорытынды рейтингтен 50%-дан кем емес алу керек. Ескерту 2. Зертханалық,тәжірибелік сабақтардан қалып қойған жағдайда сол сабақтардан тапсырма алып орындап сол жұмыстарды қорғауға болады Бағалау критерисі
Бағдарламаны құрастырған в.ғ.м. Джакипов Е. С. ___.___.2014 ж. ____________________ Ветеринарлық медицина кафедрасының мәжілісінде қарастырылып, бекітілген Хаттама __.__.20___ ж. № __ Кафедра меңгерушісі В. Сапа
Лекция тезистері Тақырып 1-2. Кіріспе. Көру мүшесінің анатомиялық құрылысы Мақсаты: Пәнмен танысу, әр жануар түрлерінің көру мүшесінің анатомия – физиологиялық құрылысы меңгеру. Жоспар: 1 Кіріспе. 2 Көру мүшесінің анатомиялық құрылысы 3 Тамырлы даңғыл жол 5 Көздің қоргаушы және көмекші аппараты. 6 Қанмен қамтамасыз ету және көз инервациясы 1. Ветеринарлық офтальмология (грек сөзінен аударғанда: ophtalmos — көз және logos — ілім) — әр жануар түрлерінің көру мүшесінің анатомия – физиологиялық құрылысы меңгеретин ғылым, зерттеу әдістері, аурудың шығу себептері, патогенезі, клиниклық белгілері, балау, ажыратып балау, емі және алдан – алу шаралары. Мал дәрігерлік офтальмология көздің анатомиясын, физиологиясын оқытып қана қоймай, көз патологиясының зерттеу әдістерін және көз маңында жиі кездесетін ауруларды, сонымен қоса оларды алдын – ала болдырмау шараларын үйретеді. Офтальмология – көптен келе жаткан ертедегі ғылым. Осы салада көптеген атақты ғалымдар, атап айтқанда Цейс, Гален, Авеценна т.б. жұмыс істеген. Дегенмен, бұл ұзақ уақыт ішінде офтальмологиясаласында жиналап бақылау жұмыстары істелген. Офтальмология ілімінің нағыз дамуы тек 18 ғасырдан басталған. Бұған үлкен себеп болған. 1850 жылы Гемогольц деген ғылымның офтальмоскопты жасауы болып табылды. Көз ауруының экономикалық шығыны: көз малға кез келген жағдайда қозғалу үшін, азықтану үшін, екінші мал тисе қорғану үшін керек. Көзі кем малды бөлек күту қажет. Көп жағдайда көз ауруының дигнозы қойылмай, қойылсада емделмей, аса құнды малдар ет комбинатына тапсырылады. Бұндай жағдай, өндірістік кешендерде болады. Мал арықтап, жүдеп, қоңын жоғалтады, сүті азаяды. Осының барлығы экономикалық шығынға әкеп соқтырады. 2. Көз — көру мүшесі ол көз алмасынан, жарықтын әсерінен тітіркенетін қорғаныс және көмекші апараттан тұрады. Көз алмасы. Көз аламасы—bulbus oculi алдыдан артқа қарай майысқан пішінге ие, екі дөңгелекпен шектелген: артқы — үлкен радиусты және артқы — кіші. Көз алмасы көз шарашығының алдында қабақтың артында орналасқан. Оның артында ретробульбарлық кеністік бар, ол бұлшық етпен, фасцмямен, жүйке талшықтармен, тамырлармен және маймен толтырылған. Ол мимен жүйке жүйесі арқылы жалғасады. Көз алмасы құрылысы және атқаратын қызметі жағынан әр түрлі ұлпалардан тұрады. Анатомиясы жағынан ажыратады: 1) сыртқа қабықша, немесе фибринозды қабықша; 2) тамырлы даңғыл жол; 3) көру – жүйке аппараты; 4) жарықты сындыру орталары. Сыртқа қабықша, немесе фибринозды қабықша — tunica fibrosa oculi жан – жағынан шектелген көз пішінін анықтайды. Анатомиялық жағынан ол көздің ақ қабықшасы және көз мүйізіне болінеді. Ақ қабықша — sclera көз алмасының артқы жағын құрайды. Ол мөлдір емес және қан тамырлары аз. Ақ қабықшаның артында торлы пластина орналасқан, сол арқылы жүйке талшықтары өтеді. Ақ қабықшаның экватордан азырақ қалындығы (0,4 мм дейін) және оң жағында көбірек (артқысында —2 мм дейін және көз мүйізіне жақын —1,3 мм дейін).
Көз майы (майлы жастық) – организмде қоректік заттар таусылғанда көз майы желінеді, жылуды сақтайды және аммортизаторлық қызмет атқарып, көздің жақсы қозғалуына көмектеседі. 3. Тамырлы қабат — tractus uveus қан тамырына бай, көз алмасын түгелдей қоректік заттарменқамтамасыз етеді. Көз алмасының ішінде мөлдір сәуле сындырғыш орта, көз сұйықтығы, шыны тәрізді дене болады. Кірпікті дене ет ұлпасынын тұрады. Ол дөңгелек байламдармен көз бұршағын іліп ұстап тұрады. Кірпікті дене көз алмасы қуысына қарай тік бағытталған нұрлы қабыққа айналады. Нұрлы қабықтың ортасындағы тесікті – қарашық деп атайды. Көздің түсі осы нұрлы қабықтағы бояулы пигмент торшаларының түсіне байланысты. Нұрлы қабықта екі ет ұлпасы – сфинктер және диллятатор болады. Бірінші қарашықты тарылтады, ал екіншісі ашады. Көз бұршағы – екі жақты томпақ линза, негізгі қабықпен сыртқы қабықтан құралған. Көз бұршағы негізгі сәуле сындырғыш орта болып табылады. Шыны тәрізді дене – қоймалжың заттан оның ішінде 98,5 пайыз су, қалғанын қоймалжың, қан тамырлары жоқ. Көз қысымын бір қалапты ұстайды, өзінде торлы және қан тамырлы қабықты ұстайды, сәуле сындырғыш орта болып табылады. Гистологиялық зерттеуде торша қабық 10 қабықшадан тұрады. Ең сыртқы қабық таяқша торшалар – радопсин, сауытша торшадан иодопсин көру пигменті болады.
Бақылыу сұрақтары: 1 . Көздің анатомиялық құрылысын сипаттаңыз. 2. Көз мүйізшесінің қызметі қандай ? 3. Офтальмологияның дамуын атыңыз. 6. Көз ауруларының экономикаға тигізетін зияны? 7. Шыны тәрізді дененің қызметі қандай? жүктеу/скачать 0,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||