3. Фонды жағдайлардың кенеттен өзгеруі. Жиі шиеленіс, агрессия, абыржушылық адресат әсерді бейсаналы түрде қабылдап, залалға жауап реакциясы сияқты пайда болады.
Әсер ету кезінде айқын ішкі сигналдарға келесілерді жатқызады:
1. Жиі және ақын психикалық автоматизмдердің көрініс беруі. Манипулятор әдейі адресат автоматизмдерін жібереді.
2. Сананың тартылғайдай жағдайы. Ол талқыланып жатқан тақырыптың, идеялардың түсініксіз шектелуінен көрінуі мүмкін.
Манипуляциядан қорғанудың көптеген түрлері бар, бірақ дегенмен олар негізгі алты қорғаныс ұстанымдарының араласуынан тұрады. Нақты: кету, қуу, бекіту, басқару, тыну (қату), елемеу.
Кету – арақашықтықты алшақтату, қарым-қатынасты үзу, агрессордың әсері жетпейтіндей қашықтыққа өзін кетіру. Бұл стратегияның нағыз көрініс табуы шеттеу, толығымен тұйықтық, адамдармен қарым-қатынасқа түсуден бас тарту болып табылады.
Қуу – арақашықтықты алыстату, агрессорды жою. Мұндай қоғаныстың шеткі нүктесінің көрініс табуы – өлім. Агрессорды жұмыстан шығаруда, оны үйден қууда, күнәләуда, күлкі етуде жиі көрініс табады.
Бекіту – әсерлерді, жолында қойылған кедергілерді бақылау. Шеткі көрінісі – белсендірілген жекелей статустар мен жүйелік құралдармен толықтай оқшаулану. Күнделікті қолданысы мазмұнды және сематикалық тосқауылдар түрінде болады.
Басқару - агрессордан шығатын ықпалдар мен әсер етулерді бақылау. Шеткі көрінісі – басқа адамды өзіне бағындыру. Мұндай қорғанысты қолданудың әдеттегі түрі – шағымдар, жыламсырау, параға сатып алу, достасуға талпыныс, қалаған мінез-құлыққа азғындау. Қорғаныстан туындайтын манипуляция да осында жатады.
Достарыңызбен бөлісу: |
