Пікіржазған химия ғылымдарының докторы, профессор С. М. Тәжібаева
жүктеу/скачать 3,1 Mb. Pdf көрінісі
|
| 150
21-с урет . Ке сек ті СЖҚ-лар ды фор ма ла у тә сі лі мен а лу дың те х но ло гиялық сыз ба сы: 1 – сұй ық ши кі за т тың шы ғын да уыш ыдыс та ры; 2 – құр ғақ ши кі за т тың шы ғын да уыш б ун кер ле рі; 3 – т ас па лы до за тор лар; 4 – т ас па лы т ранс пор тер; 5 – пе ри од тық жұ мыс жа сайт ын қо с па ла уыш; 6 – б ес бі лік ті к а ла ндр; 7 – э ле ва тор; 8 – эк с т ру дер; 9 – к е с ек тер ге ті лім дейт ін м а ши на; 10 – к е с ек тер дің ж е тіл ді рі ле тін к а ме ра сы; 1 1 – ж ел дет кіш тер; 12 – к е с ек тер ді фор ма лайт ын пре сс; 13 – қа п т айт ын ав то ма т 9.3.Кесектісинтетикалықжуғышқұралдардыалу 151 Қос па лауыш та ғы ком по не нт тер ді ара лас ты ру дай ын СЖҚ са- па сын анық тайт ын про цес тің ең ма ңыз ды са ты сы бо лып та бы- ла ды. Қол да ны ла тын БАЗ-дар дың тү рі не қа рай ара лас ты ру про- це сі әр түр лі жү руі мүм кін. Нат рий ал кил бен зол сульфо нат тың ері тін ді сін қол дан са, қос па ны то лық го мо ген ді бол ған ша ара лас- ты ра ды. Суль фо қыш қыл дар пай да ла ныл ған жағ дайда, ал ды мен, олар ды нат рий кар бо на ты мен бейтарап тап, алын ған өнім ді ши- кі зат тың бас қа ком по не нт те рі не қо са ды. Қос па лау про це сі то лық ав то мат тан ды рыл ған, ши кі зат ком по не нт те рі бел гі лі ке зек пен бе- ріл ген уа қыт ара лы ғын да қо сы лып оты ра ды. Мұ қият ара лас қан қос па үзіл мей бес бі лік ті ка ла нд рға (6) тү- сі рі ліп оты ра ды, мұн да ол жұ қа та бақ тар ға жайы лып, жаң қа ла- на ды. Жұ қа жаң қа лар ды эле ва тор дың (7) кө ме гі мен экс тру дер дің (8) құй ғы шы на тиейді. Өн ді рі ле тін мас са ал ды мен ал ғаш қы экс- тру дер ге ба ра ды, одан кейін филь ер ар қы лы ва куум ды ка ме ра ға сы ғы лып не гіз гі экс тру дер де гі шнек ке тү се ді. Ол бас жа ғы қыз- ды ры лып оты ра тын жә не мас са ға қа жет қи ма да ғы ке сек фор ма- сын бе ру ге ар нал ған қон дыр ма мен жаб дық тал ған. Фор ма лан ған мас са экс тру дер ден шы ғып ті лім де гіш ма ши на ға (9) тү се ді, мұн- да қа жет ті өл шем мен мас са да ғы ке сек тер ке сі ле ді. Та сы мал да ғыш қон дыр ғы лар дың кө ме гі мен үзі ліс сіз жұ мыс іс тейт ін же тіл дір гіш ка ме ра ға (10) жі бе рі ле ді. Мұн да тұз дар дың гид ра та ция про цес те рі аяқ та лып, ке сек тер қа жет ті бе рік тік пен қа таң дық қа ие бо ла ды. Ке сек тер те зі рек қа ту үшін ка ме ра ға жел- дет кіш тер мен (11) сал қын ауа айда лып оты ра ды. Тауар лық фор ма бе ру үшін қат қан ке сек тер ді 12-ап па рат қа прес теу ге жі бе ре ді. Соң ғы са ты да ке сек тер ді бө ліп қап тайды, бұл про цес ті ав то мат тық ма ши на (13) жү зе ге асы ра ды. Дай ын өнім бой ын ша ав то мат тық өнер кә сіп тік же лі лер дің өнім ді лі гі 1500-2000 кг/сағ ша ма сын құ рай ды. Атал ған тех но ло- гия бой ын ша ав то мат тық же лі лер де ке сек ті СЖҚ-ның 1 тон на сын шы ғар ған да, 20-50 кг су буы, 5-10 м 3 суыту үшін су, 60-100 м 3 сы- ғыл ған ауа жә не 130-170 кВт элект рэ нер гиясы жұм са ла ды. Ке сек ті син те ти ка лық жу ғыш құ рал дар ды ұн тақ ты прес теу жо лы мен өн ді ру ке ле сі са ты лар дан тұ ра ды: – ұн тақ тар ды алу; – ұн тақ тар ды ара лас ты ру; – құр ғақ қос па ны прес теу; – ке сек ті СЖҚ-ны бө ліп қап тау. 9.Сұйық,пастатәріздіжәнекесектісинтетикалықжуғышқұралдарды... 152 Құр ғақ ши кі зат ты ал дын ала ұсақ тап, елек тен өт кі зіп, қа жет- ті қа ты нас та пе ри од тық жұ мыс та ғы қос па лауыш қа (3) тиейді (22-су рет). Ши кі зат тың ұсақ та лу дә ре же сі ма ңыз ды рөл ат қа ра- ды, оған дай ын өнім нің са па лық көр сет кіш те рі тәуел ді. Қос па лауыш қа құр ғақ ши кі зат ты тиеп бол ған соң сор ғыш до- за тор мен (2) 1-ыдыс тан сұй ық ши кі зат ты құяды. Сұй ық ши кі зат ре тін де ал кил бен зол сульфо қыш қыл не ме се сұй ық шы ны мен жә- не бас қа ком по не нт тер мен нат рий ал кил бен зол сульфо на ты ның қос па сы алы на ды. Жақ сы са па да ғы өнім алу үшін қа жет сұй ық шы ны ның мөл ше рі 0,5-35 % ша ма сын құ рай ды. Тех но ло гиялық про цес тің ке ле сі са ты ла ры ның тиім ді лі гін қам та ма сыз ету үшін қос па да ғы ыл ғал ды лық ты ба қы лап оты ру ке рек, се бе бі оның ар тық ша ма сы қос па лауыш та ғы ұн тақ тә різ- ді өнім дер дің су сы мал ды ғын азайтады. Ұн тақ тә різ ді қос па ның жа быс қақ ты ғын азайту үшін ши кі зат ком по нент ре тін де су- ды крис тал ло гид рат тар ға бай ла ныс ты ра тын зат тар ды пай да - ла на ды. Ара лас ты ры ла тын ком по не нт тер дің қа сиет те рі не қа рай ши- кі зат та ғы су дың крис тал да ну про це сін жыл дам да ту мақ са ты мен қос па ны қыз ды ру не ме се суыту қа жет ті лі гі пай да бо луы мүм кін. Ұн тақ тә різ ді қос па қос па лауыш тан тас па лы транс пор тер мен (4) ара лық бун кер ге (5) тиеле ді. Бун кер дің ас тын да ғы бал ға лы ұсақ- та ғыш (6) өл шем де рі 0,10-0,15 мм бо ла тын бөл шек тер дің елек тен өтуін қам та ма сыз ете ді. Елек тен өт кен ұн тақ жел дет кіш тің (10) кө ме гі мен құ быр бойы мен тү сір гіш цик лон ға (11) та сы мал да нып, шлюз дік қуат тан дыр ғыш тар (12) ар қы лы шы ғын дауыш бун кер- лер ге (7) тиеле ді. Одан ұн тақ тә різ ді қос па құй ғыш (8) ар қы лы прес те гіш ма ши на ға (9) тү се ді. Зат ты бір қа лып ты бе ріп оты ру жә не үйме лі сал мақ тың тұ рақ- ты лы ғын қам та ма сыз ету үшін бун кер лер мен құй ғыш виб ра тор- мен жаб дық та ла ды. Прес теу про це сі тиім ді өту үшін ұн тақ ты ал- дын ала ны ғыз дап ауаны шы ға ра ды. Ұн тақ та ар тық ауа көп бол- са, про цес тің өнім ді лі гі тө мен дейді, ал ке сек те қа лып қой ған ауа оның бе рік ті гін азайт ып, ке сек сын ғыш жә не бор пыл дақ қа сиет ке ие бо ла ды. Сон дық тан ал дын ала ны ғыз дау ке зін де ұн тақ та ғы ауа шы ға ры лып, қос па ның кө ле мі 25 %-ға азаяды. 9.3.Кесектісинтетикалықжуғышқұралдардыалу жүктеу/скачать 3,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|