Модул 1. Техникалық жылудинамика
Дәріс 3
(1 сағат, 2 апта)
Тақырып. Айналма немесе циклдылық процесстері
Дәріс сабақтың жоспары
1 Айналма немесе циклдылық процесстері. Тік және кері циклдар.
2 Термиялық пайдалы әсері коэффициенті
3 Тік және кері Карно циклдары
Құнсыз күй кезіндегі, тік және кері бағыттағы қайтымсыз процесстер өтеді. Процесстердің бағыттылығы және олардың өтуінің жалпы түрін, жылудинамикасның екінші заңымен анықтайды
Техникалық жылудинамикасында екінші заңды қолданады да, жылулық процесс жағдайы кезіндегі, жылулықтың механикалық жұмысқа айналуын анықтайды. Сонымен, термодинамикасының бірінші заңынан шығатын жылулық пен жұмыс аралық, санды қатынастары сақталуы тиіс. Жылулық қозғалтқышында, толассыз жұмыс атқарылуы үшін, айналы процесс қажет. (сурет 1)
Жылулық жұмысқа айналған циклды тік цикл деп атайды. (сурет 1а). Оның нәтижесінде механикалық жұмыс іске асырылады. Кері цикл дегеніміз – жұмысты пайдалынатын цикл (сурет 1б). Кері циклымен жұмыс істейтін тоңазытқыш және жылусорапты қоңдырғылары. Циклдар әр түрлі процесстерден кұрұлу мүмкін.
а
|
б
|
а) тік цикл; б) кері цикл
Сүрет 1 – Айналмалы процесс
Термиялық пайдалы әсері коэффициенті (ПӘК) – цикл жұмысының, жеткізілген жылуға қатынасы :
,
|
(1)
|
мұндағы - циклға келтірілген жылулықтың мөлшері, кДж/кг;
- циклдан алынған жылулықтың мөлшері, кДж/кг;
- циклының жұмысы, кДж/кг.
Термиялық П.Ә.К. циклы, әр түрлі уақыттав бірден кем, себебі, >0 , Бұл нақтылы жағдайдағы айналмалы процесс кезінде, сөзсіз болатын шығын, кейде өте көп циклге жеткізілетін жылулықты () 50.....75 % құрайды.
Кері циклдарын эффектілігін көрсету үшін
Достарыңызбен бөлісу: |