ПОӘК 042-14-1-05. 01. 20. 38/03-2010 №1 басылым орнына

Дәріс 13

2 Жылумассаалмасу аппараттарының жобалау негіздері.

3 Жылумассаалмасу аппараттардың түрлері

4 Жылумассаалмасу аппараттарының есебі

Жылуалмастыру аппараттарының технологиялық міндеті көп түрлі: жылу алмастыру аппараттарында жылу беру негізгі процесс, ал реакторларда жылу процессі қосымша роль атқарады.

Жылуалмастыру аппараттары әртүрлі белгі бойынша реттеледі.

Жылуберілу жолдары бойынша жылу араласатын жылу алмастыру аппараттары.олардың ішінде жұмысшы денелер бірбірімен түйіседі немесе араласады, беттік жылуалмастыру аппараттары жылу осы орталарды бөліп тұратын қатты қабырға арқылы бір денеден екінші денеге таралады

Негізгі атқаратын міндеті бойынша жылытқыштар буландырғыштар, тоңазытқыштар, газдың немесе будың суға айналуын жүзеге асыратын аппарат.

Жылулық оқшауландыру

Жылудың әсерін азайту үшін құбардың, аппараттың термиялық кедергісін көбейту керек. Ол үшін құбырдың, аппараттың сыртына белгілі бір не бірнеше оқшауландыру материалын жауып, содан кейін оның сыртынан бояп, не сылақ жұмыстарын жүргізеді.

Оқшауландыру материалдарына асбест, слюда, пробка, торф, стекловата т.б жатады. Оларды табиғи күйінде алып, оларды біраз өңдеген соң қабырға бетіне қабаттап жағады. Оқшауландыру қабатын сақтау үшін олардың сыртынан жұқа металл бетімен немесе фольгасымен қаптайды. Бұл қабаттың оқшауландыру қасиеттерін жақсартады, себебі фольгамен оқшауландыру материалы арасында жылуды нашар өткізетін ауа сақталады.
Өздік бақылау сұрақтары
1 Жылумассаалмасу аппараттар деп нені айтады?

2 Жылумассаалмасу аппараттарының түрлері. Приведите уравнение теплопередачи.

3 Жылумассаалмасу аппараттардың жылулық балансын көрсетініз.

4 Жылумассаалмасу аппараттардың жылулық есебі.

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». – М.: Высшая школа, 1980. – б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Баскаков Б.В., Берг О.К., Витт и др. «Теплотехника» - М.: Энергоатомиздат., 1991. – б. 4-11, б. 40-41

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

Дәріс 14

2 Қазандық қоңдырғының классификациясы

3 Қазандық қоңдырғының термиялық ПӘК-і

4 Буқыздырғыштар. Экономайзерлер. Ауақыздырғыштар.

Қажетті бу немесе ыстық су жасауға арналған, қазандық агрегаттардың және қосымша құрылғылар мен механизмдердің жиынтығын, қазанды қоңдырғы деп атайды.

Қазандық қоңдырғы мыналардан құралады: қазаңдық агрегаттан, барабан, жыйнаушы (коллекторлар), қабырға бойында орналасқан қайнатқыш экранды құбырлар, барабан мен жинаушы (коллекторды) жалғастырушы; түсірмелі құбыр арқылы, су жоғарғы барабаннан, төменгі жинаушыға (коллекторға) ағып түседі; бу ысытушы – қазаннан алынатын қаныққан буды, белгіленген температураға дейін қыздырға арналған. Будың температурасын арттыру, түгеліменқоңдырғының үнемділігін арттыруға әкеліп соғады (су жылытқыш қазанда бу қыздырғышы жоқ).

Қазанды агрегаттардың негізгі элементтеріне жататындар:

Қазанды оңдырғылардың қосалқы жабдықтарына – отын дайындаушы құрылғы, отын жеткізуші, қатты отындарды жағу кезіндегі күл алып кетуші жүйелер және күлді ұстаушы, сумен қамтамасыздандыруға арналған құрылғы, қамтамасыздандырушы қоңдырғы, үрлеуші желдеткіштер, түтін сорғылар немесе тартып сорушы қоңдырғы, жылылықты тексеруші аспаптар және құрылғыны автоматты басқарушы.

Ірі қазандық қоңдырғылардың, отын дайындаушы құрылғылардың, шаң түріндегі катты отынды жағуы, өзінің тағайындалуымен диірменде, әр түрлі типтегі, кесек отыннан шаңды дайындайды (барабанды, шарлы, балғалы).
Өздік бақылау сұрақтары
1 Қазандық қоңдырғы дегеніміз не?

2 Қазандық қоңдырғының сипаттамалары қандай?

3 Қазандық қоңдырғының классификациясы?

4 Қазандық қоңдырғылардың жылулық балансы?

5 Қазандық қоңдырғының термиялық ПӘК-і?
Қолданылған оқулықтар
1 Бахмачевский Б.И. и др. «Теплотехника». - М.: Металлургиздат., 1969. – б.3-20

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». – М.: Высшая школа, 1980. – б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Баскаков Б.В., Берг О.К., Витт и др. «Теплотехника» - М.: Энергоатомиздат., 1991. – б. 4-11, б. 40-41

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

Дәріс 15

2 Бу турбиналы конденсациялық электрстанциялар

3 Құрамалы жылу және электр станциясы

4 Дизелді және газ турбиналы электростанциялар

ЖЭС-да электр энергиясы айналмалы генератор арқылы өндіріледі, генераторды көбінесе булы, кейде газ турбиналар жылу двигательдерінің көмегімен айналдырады. Органикалық отынмен жұмыс істейтін бу турбиналы ЖЭС-ның өндірілген энергия түріне қарай конденсациялы электр станциялары (КЭС) және жылуэлектрорталықтары (ЖЭО) болып бөлінеді.

Конденсациялық электр станциясының жұмыс негізіне қыздырылған буға арналған Ренкин циклі алынады. Осы циклға сәйкес қарапайым конденсациялық электростанцияның сызбанұсқасы бу қыздырғышы бар бу қазандық агрегатынан турбоагрегаттан, салқындатқыштан, бу генераторына конденсатты тасымалдайтын сараптан тұрады.

КЭС тұтынушымен тек қана электр тасымалдағыш жүйесі байланыстырады, сондықтан ол тұтынушыдан алыс тұруы мүмкін, мысалы, отынды өндіру орнына жақын.

ЖЭО сыртқы тұтынушыларға электр және жылу энергиясын (бумен немесе ыстық сумен) жібереді. ЖЭО өндіріс орындары мен тұрғын үйлермен бу құбырларымен ыстық су құбырларымен жалғасқан. Сондықтан, тым алыс орналасса, жылу шығыны көбейеді. Осындай типті станциялар негізінен өндіріс орындары мен тұрғын үй аудандарына жақын орналастырылады.

Дизельдік (негізінен алыс аудандарда) және газ турбиналық электростанциялар аз қолданылады.

2 Конденсациялық электростанцияларының қолданылуы қандай?

3 Жылуэлектрорталықтарының қолданылуы туралы айтыңыз?

4 КЭС принципиалдық сызбанұсқасын салыңыз

5 Жылулық электрорталықтарының сызбанұсқасын көрсетіңіз.

6 Дизельдік және газ турбиналық электростанциялардың артықшылықтары мен кемшіліктері қандай ?

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». – М.: Высшая школа, 1980. – б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Баскаков Б.В., Берг О.К., Витт и др. «Теплотехника» - М.: Энергоатомиздат., 1991. – б. 4-11, б. 40-41

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

3 ПРАКТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ЗЕРТХАНАЛЫҚ сабақтар

Практикалық сабақ 1

2 Жылудинамикалық жүйе деп нені түсінесіз?

3 Қандай жүйе тепе-теңдіктегі және теңестірілмеген деп аталады?

4 Термодинамикалық процесс деген не?

5 Идеал газ деген не?

6Нақты газ деген не?

7 Идеал газ күйінің теңдеуін жаз.

8 Нақты газ теңдеуін жаз.

9 Универсалды газ тұрақтысы мен газ тұрақтысының айырмашылығы

10 Негізгі күй параметрлері?

11 Газ қоспасы деп нені айтады?

12 Нақтылы және орташа жылусыйымдылықтардың айырмашылығы?

13 Майер теңдеуінің физикалық мәні?

14 Температраның t₁-ден t₂-ге өзгеруіне сәйкес орташа жылусыйымдылықтың формуласын жазыныз.

15 Газ қоспасының жылусыйымдылықты қалай аңықтайды?
Қолданылған оқулықтар
1 Бахмачевский Б.И. и др. «Теплотехника». - М.: Металлургиздат., 1969. - б.3-20

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

Практикалық сабақ 2, 3

2 Жылу мен жұмыстың өлшем бірліктерінің қатнасы

3 ПӘК формуласын жазыныз

4 Жылу динамикасының бірінші заңының аналитикалық кескінің түсіндір

5 Ішкі энергияның формуласын жазыныз

6 Жылу динамикалық екінші заңы

7 Жылудинамикасының екінші заңының бірінші заңға қарағандағы айырмашылығы.

8 Энтропия дегеніміз не?

9 Энтропияның абсолюттік мәні қалай табылды.
Қолданылған оқулықтар
1 Бахмачевский Б.И. и др. «Теплотехника». - М.: Металлургиздат., 1969. - б.3-20

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

Практикалық сабақ 4, 5

2 Изохоралық процесс дегеніміз не?

3 Изобаралық процестің негізгі есептеу формулаларын жазыңыз

4 изотермиялық процестің графигі қандай?

5 Адиабаттық процесс деп қандай процесті айтады

6 Политроп процесінің маңызы
Қолданылған оқулықтар
1 Бахмачевский Б.И. и др. «Теплотехника». - М.: Металлургиздат., 1969. - б.3-20

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

Практикалық сабақ 6

2 Диффузор дегеніміз не?

3 Дроссельдеу процессі дегеніміз не?

4 Дроссельдеу процессін көрсетініз

5 Реал газдардың параметрлері қалай өзгереді?

6 Қозғалыс процессі дегеніміз не?

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

Практикалық сабақ 7

2 Компрессордың жұмыс істеу принципі?

3 Компрессордағы изотермиялық, адиабаталық және политропты сығылу процестерін көрсетініз.

4 Жұмыс дененің изотермиялық, адиабаталық және политропты сығылуы кезінде компрессордың жұмысы қалай табылады?

5 Бір сатылы поршеньді компрессор

6 Көпсатылы сығылуы кезіндегі жұмысты қалай табады?

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

Практикалық сабақ 8

2 Газотурбиналық қоңдырғының изохоралы жылу келтірілетін циклын ПӘК-ің қалай анықтайды?

3 Термодинамикалық диаграммаларда поршеньді Газотурбиналық қоңдырғының изобаралы жылу келтірілетін циклын көрсетініз

4 Газотурбиналық қоңдырғының изобаралы жылу келтірілетін циклын ПӘК-ің қалай анықтайды?

5 Газотурбиналық қоңдырғының термиялық ПӘК-ің көтеру әдістері қандай білісіз?
Қолданылған оқулықтар
1 Бахмачевский Б.И. и др. «Теплотехника». - М.: Металлургиздат., 1969. - б.3-20

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

Практикалық сабақ 9

2 Бу күштік қондырғылардың сызбанұсқасын сызыңыз

3 Бу күштік қондырғылардың PV, ТS және IS-диаграммаларын тұрғызып, түсіндіріңіз

4 Бу күштік қондырғылардың теориялық циклы деп нені алады

5 Бу күштік қондырғылардың үнемділігін жоғарылату әдістері қандай
Қолданылған оқулықтар
1 Бахмачевский Б.И. и др. «Теплотехника». - М.: Металлургиздат., 1969. - б.3-20

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

Практикалық сабақ 10

2 Тоңазыту қоңдырғылардың түрлері?

3 Тоңазыту агенттерінің түрлерін атаныз

4 Бумен жұмыс істейтін компрессорлы тоңазытқыштың жұмыс істеу принципін түсіндір.

5 Бумен жұмыс істейтін компрессорлы тоңазытқыштың циклын тұрғызыңыз.

6 Реттеуіш вентилдің сызбанұсқадағы орны.

7 Бу эжекторлы тоңазытқыштың сызбанұсқасын түсіндіріңіз

8 Бу эжекторлы тоңазытқышының артықшылығы.

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

Практикалық сабақ 11

2 Цилиндрлік бір және көпқабатты қабырғалар арқылы өтетін жылу ағынының формуласын жаз

3 Температуралардың жазық қаырғалар қалыңдығы рақылы өтуі қай заңмен реттеледі.

4 Қабырғалардың жылу өтімділігі дегеніміз не ?

5 Термиялық кедергі дегеніміз не?

6 Шар тәріздес беттен өтетін жылу ағынының формуласын жазыңыз.

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

Практикалық сабақ 12

2 Конвективті жылу алмасудың түрлерін атаңыз

3 Орта температура, анықтаушы температура, сәйкестік диаметрі туралы не білесіз

4 Жылу мөлшерінің формуласын жазыңыз

5 Орта температураның формуласын жазыңыз

6 Ұқсастық теориясы және теңдеулері туралы не білесіз

7 Агрегаттық жүйе өзгергендегі жылу алмасуды түсіндіріңіз

Қолданылған оқулықтар
1 Бахмачевский Б.И. и др. «Теплотехника». - М.: Металлургиздат., 1969. - б.3-20

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

Практикалық сабақ 13

2 Бу конденсацияланған кезіндегі жылуалмасудың ерекшеліктері қандай?

3 Қандай қайнау режимдерін білесіз.
Қолданылған оқулықтар
1 Бахмачевский Б.И. и др. «Теплотехника». - М.: Металлургиздат., 1969. - б.3-20

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

Практикалық сабақ 14

2 Бірінші түрдегі шекаралық шарттарының айырмашылығы қандай?

3 Жылу беру термиялық кедергі дегеніміз не?
Қолданылған оқулықтар
1 Бахмачевский Б.И. и др. «Теплотехника». - М.: Металлургиздат., 1969. - б.3-20

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

Практикалық сабақ 15

2 Жылуалмасу аппараттарының классификациясы?

3 Жылуберудің теңдеуін келтірініз.

4 Жылуалмасу аппараттарының жылулық балансын қалай құрайды?

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

Зертханалық жұмыс 1

Зертханалық жұмыс 2

Зертханалық жұмыс 3

Зертханалық жұмыс 4

Зертханалық жұмыс 5

Зертханалық жұмыс 6

Зертханалық жұмыс 7

Зертханалық жұмыс 8

4 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫ

Кредиттік жүйемен оқу кезінде студенттердің өздік жұмысын ұйымдастыру сапасын арттыруға жоғары талаптар қойылады, оған үй тапсырмаларын орындауда кіреді.