ПОӘК 042-18-11 20. 84/01-2013 №1 баспа 26. 08. 2013 ж


Пернетақта арқылы берілген хабарламаны өңдеу



бет7/22
Дата12.03.2018
өлшемі3,6 Mb.
#38774
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   22

3.2 Пернетақта арқылы берілген хабарламаны өңдеу


TWinControl класында пернетақтамен жұмыс істегенде пайда болатын оқиғалар анықталған. Оларға келесі оқиғалар кіреді:

property OnKeyDown:TKeyEvent;

Оқиға пернетақтаның пернесі басылғанда өрбиді. Оқиғаны өңдеу типі TKeyEvent:



type

TKeyEvent = procedure(Sender: TObject; var Key: Word;


Shift: TShiftState) of object;

мұндағы Sender – активті басқару элементіне сілтеме жасайтын параметр; Key – басылған перненің коды;



type

TShiftState = set of (ssShift, ssAlt, ssCtrl, ssLeft, ssRight,


ssMiddle, ssDouble);

Shift – пернетақтаның Alt, Ctrl, Shift пернелерінің және тышқанның пернелерінің күйін қадағалайды (көптіктің типі, оның элементтері: ssShiftShift батырмасы басылды, ssAltAlt батырмасы басылды, ssCtrlCtrl батырмасы басылды , ssLeft – тышқанның сол жақ батырмасы, ssRight – тышқанның оң жақ батырмасы, ssMiddle – тышқанның ортаңғы батырмасы, ssDouble – тышқанның батырмасымен екі рет шерту).



Мысал 3.2.1 OnKeyDown оқиғасының өңдеуіші Alt+Ctrl+Z пернелерінің қосындысына басқанда Form1 құрауышының пішіннің фонының түсіне clAqua (көгілдір) мәнін береді.

procedure TForm1.FormKeyDown(Sender: TObject; var Key: Word; Shift: TShiftState);

begin

IF (Shift=[ssAlt,ssCtrl]) AND (Key=ORD(’Z’)) THEN Form1.Color:=clAqua;

end;

Пернелердің кодын VCL Reference анықтама жүйесінің Virtual Key Codes, Key Codes бөлімдерінен көруге болады.

property OnKeyPress:TKeyPressEvent;

Символдық перне басылғанда өрбитін оқиға. Оқиғаны өңдеу типі TKeyPressEvent:



type

TKeyPressEvent = procedure(Sender: TObject;


var Key: Char) of object;

Key параметрі – басылған перненің ANSI-кодын (символ) анықтайды.



property OnKeyUp:TKeyEvent;

Оқиға пернетақтадағы басылған пернені босатқанда өрбиді. Оқиғаны өңдеу типі TKeyEvent (жоғарыдағы OnKeyDown оқиғасын қараңыздар).



Мысал 3.2.2 OnKeyPress оқиғасының өңдеуіші Form1 құрауышы үшін «R» символдық пернесі басылғанда пішіннің фонының түсін қызылға өзгертеді, ал осы пернені босатқанда OnKeyUp оқиғасының өңдеуіші пішіннің фонының түсіне алғашқы мәнін орнатады (clBtnFace).

procedure TForm1.FormKeyPress(Sender: TObject; var Key: Char);

begin

If Key='R' then Form1.Color:=clRed;

end;

{пернеге басқанда пернетақтаның регистрі және тілдік бөлінуі есепке алынады}

procedure TForm1.FormKeyUp(Sender: TObject;
var Key: Word; Shift: TShiftState);

begin

If Key=ORD('R') then Form1.Color:=clBtnFace;

end;

Осымен қатар TwinControl класында терезелік элемент активті болғанда немесе активті болмаған жағдайда өрбитін оқиғалар анықталған:



property OnEnter:TNotifyEvent;

Терезелік элемент енгізу фокусын алғанда өрбитін оқиға. Оқиғаны өңдеу типі TNotifyEvent.



type

TNotifyEvent = procedure(Sender: TObject) of object;

мұндағы Sender оқиға көзі - объектісіне нұсқаудан тұрады.

property OnExit:TNotifyEvent;

Терезелік элемент енгізу фокусын жоғалтқанда өрбиді.



TControl класында басқару элементі тышқан, перне және таймер арқылы қалыптастырылған оқиғаларды қалай қабылдайтынын анықтайтын қасиет бар:

property Enabled: Boolean;

Егер қасиетің мәні TRUE болса, онда – қабылдайды,


FALSE – қабылдамайды.

TScreen класында 2 оқиға анықталған:

property OnActiveControlChange: TNotifyEvent;

Оқиға пішіндегі активті басқару элементі өзгергенде өрбиді.



property OnActiveFormChange: TNotifyEvent;

Оқиға бағдарламада активті элемент өзгергенде өрбиді.


3.3 Тышқан арқылы берілген хабарламаны өңдеу


TControl класында тышқанды басқарғанда өрбитін оқиғалар анықталған.

property OnClick:TNotifyEvent;

Басқару элементін тышқан арқылы таңдағанда өрбитін оқиға (тышқанның көрсеткіші басқару элементінің үстінде орналасқанда тышқанның сол жақ пернесі басылады және босатылады).



property OnDblClick:TNotifyEvent;

Басқару элементіне тышқанның сол жақ пернесімен екі рет шерткенде өрбитін оқиға.



property OnMouseDown:TMouseEvent;

Тышқанның көрсеткіші басқару элементінің үстінде тұрғанда, тышқанның пернесі басылғанда өрбитін оқиға. Оқиғаны өңдеу типі TMouseEvent:



type

TMouseEvent = procedure(Sender: TObject; Button: TMouseButton;

Shift: TShiftState; X,Y:Integer) of object;

мұндағы Sender – оқиға болған құрауышқа нұсқайтын параметр;



type

TMouseButton = (mbLeft, mbRight, mbMiddle);

Button параметірінің мәні тышқанның қай батырмасы басылғанын анықтайды (mbLeft – сол жақ, mbRidht – оң жақ , mbMiddle - ортаңғы); Shift – пернетақтаның Alt, Ctrl және Shift пернелерінің және тышқанның пернесінің күйін қадағалайды (жоғарыдағы OnKeyDown оқиғасын қараңыздар); X,Y – Sender құрауышының клиенттік аймағындағы тышқанның көрсеткішінің жергілікті координаталары (пиксельмен беріледі).

property OnMouseMove:TMouseMoveEvent;

Тышқанның көрсеткіші басқару элементінің үстінде орналасқан кезде, оны жылжытқанда өрбитін оқиға. Оқиғаны өңдеу типі TMouseMoveEvent:



type

TMouseMoveEvent = procedure(Sender: TObject; Shift: TShiftState; X,Y:Integer) of object;

Параметлері OnMouseDown оқиғасындағы сияқты мағынаны береді.

property OnMouseUp:TMouseEvent;

Тышқанның көрсеткіші басқару элементінің үстінде орналасқан кезде, тышқанның пернесін босатқанда өрбитін оқиға. Оқиғаны өңдеу типі TMouseEvent (жоғарыдағы OnMouseDown оқиғасын қараңыздар).



Мысал 3.3.1 Бұл мысал пішінде төрт панелі бар StatusBar1 (Win32 парағы) қалып – күй жолының болуын талап етеді. . Панельді қосу үшін қалып – күй жолының Panels қасиетінің мәндер өрісінің үш батырмасына шерту арқылы Editing StatusBar1.Panels терезесін шақырыңыздар. Редактірлеу терезесінің басқару панельінің Add New батырмасына төрт рет шертіңіздер. (Мысалды орындамас бұрын әрбір панельдің Width қасиетіне 150 мәнін орнатыңыздар). Қолданушы тышқанның батырмасына басқанда, тышқанды жылжытқанда және тышқанның батырмасын босатқанда пішінде тіктөртбұрыш тартылады. Тышқанның батырмасы босатылғанда тіктөртбұрыш пішіннің канвасында пайда болады. Оның сол жақ жоғарғы және оң жақ төменгі бұрыштары тышқанды басқан және босатқан уақыттағы тышқанның көрсеткішінің орналасуымен анықталады. Қолданушы тышқанды жылжытқанда тіктөртбұрыштың сол жақ жоғарғы (Left, Тор) және оң жақ төменгі (Right, Bottom) бұрыштарының координаталары қалып –күй жолында бейнеленеді. Горизонталь осьі солдан оңға қарай жүреді. Вертикаль ось – жоғарыдан төмен қарай бағытталады. Осьтер тек қана оң мәндерден тұрады.

var

StartX, StartY: Integer; {Пішіннің модульінің интерфейс бөлімінде жариялайды}



{Бұл кодты пішіннің OnMouseDown оқиғасының өңдеуіші ретінде қолданыңыздар: }

procedure TForm1.FormMouseDown(Sender: TObject;
Button: TMouseButton; Shift: TShiftState; X,Y: Integer);

begin

StartX := X;

StartY := Y;

end;

{ Бұл кодты пішіннің OnMouseUp оқиғасының өңдеуіші ретінде қолданыңыздар: }

procedure TForm1.FormMouseUp(Sender: TObject;
Button: TMouseButton; Shift: TShiftState; X,Y: Integer);

begin

Form1.Canvas.Rectangle(StartX, StartY, X, Y);

StatusBar1.Panels[0].Text := '';

StatusBar1.Panels[1].Text := '';

StatusBar1.Panels[2].Text := '';

StatusBar1.Panels[3].Text := '';



end;

{ Бұл кодты пішіннің OnMouseMove оқиғасының өңдеуіші ретінде қолданыңыздар: }

procedure TForm1.FormMouseMove(Sender: TObject;
Shift: TShiftState; X,Y: Integer);

begin

if ssLeft in Shift then { батырманың басылғанын тексеріңіздер }

begin

if Y > StartY then

begin

StatusBar1.Panels[0].Text := 'Top: ' + IntToStr(StartY);

StatusBar1.Panels[2].Text := 'Bottom: ' + IntToStr(Y);

end

else

begin

StatusBar1.Panels[0].Text := 'Top: ' + IntToStr(Y);

StatusBar1.Panels[2].Text := 'Bottom: ' + IntToStr(StartY);

end;

if X > StartX then

begin

StatusBar1.Panels[1].Text := 'Left: ' + IntToStr(StartX);

StatusBar1.Panels[3].Text := 'Right: ' + IntToStr(X);

end

else

begin

StatusBar1.Panels[1].Text := 'Left: ' + IntToStr(X);

StatusBar1.Panels[3].Text := 'Right: ' + IntToStr(StartX);

end;

end;

end;

3.4 Басқару элементтерінің тасуын қамтамасыз ететін сипаттамалар (Drag & Drop тетігі)


Экранда бейнеленетін басқару элементтері құрауыштар сияқты ерекше қасиеттерге ие, оларды экран бойынша жылжытуға болады және оларды басқа басқару элементтеріне түсіруге болады. Тасу (Drag & Drop) сәйкес басқару элементін тышқанмен керекті орынға сүйреу арқылы жүзеге асады. Тышқанның сол жақ батырмасын босатқанда құрауыштың сол жақ жоғарғы бұрышы тышқанның көрсеткіші нұсқаған нүктеге орналасады.

Басқару элементтерін тасуға тағайындалған TControl класының негізгі сипаттамаларын қарастырайық.



Қасиеті (Properties):

property DragCursor: TCursor;

type

TCursor = -32768..32767;

Басқару элементін тасыған уақыттағы тышқанның көрсеткішінің түрін анықтайды.

property DragMode: TDragMode;

type

TDragMode = (dmManual,dmAutomatic);

Басқару элементін тасудың режимін орнатады: егер dmAutomatic (Автоматты түрде) мәнін қабылдаса, онда басқару элементін тікелей тышқанның көмегімен тасуға болады, егер dmManual (Қолмен) мәні тағайындалса, онда тікелей тышқанның көмегімен тасу мүмкін емес.

Оқиғалар (Events):

property OnDragDrop: TDragDropEvent;

Басқару элементіне басқа тасылатын басқару элементі түсірілгенде өрбитін оқиға. Оқиғаның өңдеуіші TDragDropEvent типінен тұрады:



type

TDragDropEvent = procedure(Sender, Source: TObject;


X, Y: Integer) of object;

мұндағы Sender тасылатын басқару элементі түсірілген объект; Source – тасылатын басқару элементі; X, Y – Source басқару элементін түсірген сәттегі тышқанның көрсеткішінің координаталары (Sender клиенттік аймағының координаталар жүйесіндегі). Оқиға шынымен Source басқару элементін Sender объектісіне түсірген кезде ғана өрбиді.



property OnDragOver: TDragOverEvent;

Sender басқару элементінің үстіне басқа тасылған Source басқару элементі орналастырылғанда өрбитін оқиға. Оқиғаның өңдеуіші TDragOverEvent типінен тұрады:



type

TDragOverEvent = procedure(Sender, Source: TObject; X,Y:Integer;


State: TDragState; var Accept: Boolean) of object;

Sender, Source, X, Y параметрлері OnDragDrop оқиғасындағы сияқты мағына алады; State – тасу режимінің күйін анықтайды (dsDragEnter – тасылатын объект басқару элементіне түседі, ол арқылы оны жылжытуға болады; dsDragLeave – тасымалданатын элемент осы басқару элементін тастап кетеді; dsDragMove – тасылатын элемент басқару элементінің бойымен жылжиды); Accept – егер Sender объектісі тасымалданған элементті қабылдайтын болса, онда оқиғаның өңдеуіші True мәнін, ал кері жағдайда False мәнін беретін параметр.



property OnEndDrag: TEndDragEvent;

Ағымды басқару элементін тасу аяқталғанда өрбитін оқиға. Оқиғаның өңдеуіші TEndDragEvent типінен тұрады:



type

TEndDragEvent = procedure(Sender, Target: TObject;


X, Y: Integer) of object;

мұндағы Sender тасылатын басқару элементі; Target – үстінде тасылған басқару элементі орналасқан объект; X, Y – тасу аяқталған кездегі тышқанның көрсеткішінің координаталары. Оқиға кез – келген тасуды аяқтағанда және Target Sender басқару элементін қабылдағанда, қабылдамағанда өрбиді. Соңғы жағдайда тасылатын басқару элементі өз орынында қалады.



property OnStartDrag: TStartDragEvent;

Ағымды басқару элементі тасылғанда өрбитін оқиға. Оқиғаның өңдеуіші TStartDragEvent типінен тұрады:



type

TStartDragEvent = procedure(Sender: TObject;


var DragObject: TDragObject) of object;

мұндағы Sender – тасылатын басқару элементі; DragObject – тасу кезінде басқару элементінің кескінін қалыптастыратын арнайы объектіге сілтемеден тұрады. Үнсіздікпен nil – ге тең болады, яғни құрауыштың өзі тасылатын болады.

Бұл оқиғалардың барлығы қорғалған, бірақ ұрпақтар класында олар жинақталған болып жарияланады, сондықтан объект инспектрінде пайда болады. Оқиғалар қажетті түрде жазатын әдістерге нұсқағыш болып табылады, талап еткен жағдайда сәйкес оқиғаны өңдеп береді. Бұл әдістің дайындамасын қалыптастыру үшін инспектор объектісінен сәйкес оқиғаны тышқанның көмегімен активтеу керек.

TControl класында сүйреу режимін іске қосатын әдіс анықталған:

procedure BeginDrag(Immediate: Boolean;
Threshold: Integer = -1);

BeginDrag әдісі бағдарламаның кодында басқару элементінің DragMode қасиетінің мәніне dmManual орнатылғанда шақырылады. Егер DragMode – dmAutomatic, онда әдіс автоматты түрде шақырылады.

Егер параметр Immediate - TRUE, онда тышқанның көрсеткіші DragCursor қасиетінде берілген түрді қабылдайды және жылжыту тез арада басталады. Егер Immediate – FALSE, онда тышқанның көрсеткішінің түрі өзгермейді, және қолданушы тышқанның көрсеткішін Threshold параметрінде көрсетілген пиксель санына жылжытқанша сүйреу басталмайды. Егер әдісті шақырғанда Threshold параметрі түсірілсе, онда BeginDrag Mouse ауқымды айнымалысының DragThreshold қасиетінің мәнін қолданады.

Immediate – қа FALSE орнататын болсақ, онда басқару элементі тасу амалын бастамай – ақ тышқанның шертуін қабылдайды.



Мысал 3.4.1 Басқару элементін тасуды қамтамасыз ететін бағдарлама.

Басқару элементін тасуды жүзеге асыратын бағдарлама жазайық. Ол үшін пішінге GroupBox тақырыбы бар панель мен Button батырмасын орналастырайық. Батырма мен оған орналасқан панельді пішіннің бойымен жылжытайық.

Батырманы жылжыту үшін оның DragMode қасиетіне dmAutomatic мәнін беру керек, ал пішін мен панель үшін OnDragDrop және OnDragOver оқиғаларының өңдеуішін жазу керек. Батырмаға OnStartDrag және OnEndDrag оқиғаларының қолданылғанын көрсету үшін батырмалардың аттарын өзгертетін оқиғалардың өңдеуішін жазу керек.

Тапсырманың шешімін келесі түрде ұйымдастыруға болады:



  1. Button1 қасиетінің DragMode қасиетіне dmAutomatic мәнін тағайындайық. Ол оның жылжуын тікелей тышқанның көмегімен асыруға мүмкіндік береді.

  2. Пішін тасылатын батырманы қабылдайтындай күйде болатындай шартты ұйымдастырайық. Ол үшін пішіннің OnDragOver оқиғасының өңдеуішін қалыптастырайық.

procedure TForm1.FormDragOver(Sender, Source: TObject;

X, Y: Integer; State: TDragState; var Accept: Boolean);



begin

Accept:= True; {Оқиға пішіннің жаңа орнына жылжығаннан кейін батырманың босатылуына мүмкіндік береді}



end;

  1. Пішінге батырманы тасуды аяқтауда қажетті әрекетті іске асыратын OnDragDrop оқиғасының өңдеуішін құрайық:

procedure TForm1.FormDragDrop(Sender, Source: TObject; X, Y: Integer);

begin

WITH Source AS TButton DO {Source параметрін TButton типіне әкелу, өйткені тасылатын батырма осындай типтен тұрады}

BEGIN

Parent:= Pointer(Sender); {Батырмаға үлкен құрауыш беріледі - Parent қасиетіне Sender (басқару элементі түсірілетін құрауыш) қасиетінің мәні тағайындалады, оны алдын – ала Pointer типіндегі нұсқағышқа айналдырамыз}

Left:= X; {Басқару элементінің сол жақ жоғарғы бұрышының

Top:= Y; координаталарына басқару элементі түсірілген құрауыштың ішіндегі тышқанның көрсеткішінің жергілікті координаталары меншіктеледі

END;

end;


  1. Аналогиялық түрде панель үшін OnDragOver және OnDragDrop оқиға өңдеуішін құрастырайық. Олар пішін үшін құрастырылған өңдеуіштерден аттары бойынша ғана өзгеретіндіктен, құрылған әдістерді меншіктеуді қолдануға болады.

  2. Батырма үшін оны тасудың басы мен аяғының оқиғасының өңдеуішін құрастырайық (OnStartDrag және OnEndDrag оқиғалары), олар батырманың атын өзгертеді.

procedure TForm1.ButtonStartDrag(Sender: TObject; var DragObject: TDragObject);

begin

WITH Sender AS TButton DO

BEGIN

Caption:= ’Перемещается’; {Егер тасымалданатын басқару элементі TButton типін немесе TButton типінің ұрпағын иемденсе, онда батырмаға«Перемещается» деген ат беріледі}

END;

end;


  1. Аналогиялық түрде батырмаға OnEndDrag оқиғасының өңдеуішін құрайық:

procedure TForm1.ButtonEndDrag(Sender, Target: TObject; X, Y: Integer);

begin

WITH Sender AS TButton DO

BEGIN

Caption:= ’Не перемещается’; {Егер тасымалданатын басқару элементі TButton типін немесе TButton типінің ұрпағын иемденсе,



онда батырмаға«Не перемещается» деген ат беріледі}

END;

end;

Бұл өңдеуіште Sender - тасыланатын басқару элементі (батырма); Target – тасылатын басқару элементі түсірілген құрауыш (пішін немесе панель).




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   22




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет