Портфолионың педагогикалық міндеттері. Портфолионың функциясы мен құрамы

Портфолионың педагогикалық міндеттері.

Портфолионың

функциясы мен құрамы.

Орындаған: Ермек Аяулым

Портфолионың  негізгі  мақсаты  –  мұғалімнің  кәсіби  өсуінің

мониторингінің, 

кәсіптік 

нәтижелерінің, 

жетістіктерінің

талдауын қамту. Портфолио мұғалімнің өз қызметіндегі әр түрлі

–  оқыту,  тәрбиелеу,  шығармашылық,  өз  білімін  көтерудегі

нәтижелерін  жинауына  көмек  береді.Мұғалім  портфолиосын

құрудың негізгі принциптері:

• жүйелілік;

• мәліметтердің нақтылығы мен ауқымдылығы;

• ақпараттың объективтілігі;

• көрнекілік.

Портфолионы  электронды  түрде  де  жасауға  болады.  Электронды  түрі  құжаттардың

сканерлеген  қосымша  электронды  кестелер,  педагог  пен  оқушы  жұмысының  электронды

файлдары (жобалар, сабақ түрлері және т.б.) түрде жасалынады.

Портфолио  педагогтың  сол  білім  мекемесінде  жұмыс  атқарған  уақытындағы  директордың

орынбасарларының  қатысуымен  және  өз  күшімен  жасақталады.  Мұғалім  өз  портфолиосын

ұжым  алдында  таныстыруына  болады,  бұл  бір  жағынан  кәсіптік  қызметінің  қорытындысымен

бөлісу болса, әрі жас мамандар үшін үлгі бола алады.

Портфолионы педагогтың жеке құжаттарының көрінісі ретінде де қабылдауға болады. Педагог

басқа  білім  мекемесіне  жұмыс  ауыстырған  жағдайда  жинақтаған  портфолиосы  қосымша

материал немесе нұсқаулық (нұсқау хат) ретінде қолданыла береді.

Портфолио түрі

1) Портфолио құжаттамасы-Құжаттар портфолиосына идеяның пайда болуынан оны

жүзеге асыруға дейінгі және соңғы нәтижеге дейінгі барлық материалдар кіруі

мүмкін.

2) Процесс портфолиосы-Мұндай типтегі құжаттарды жинау кезінде портфолио

әсіресе студенттің оқу процесінің толық құжаттамасын зерттегенде көмектеседі.

Портфолио дағдылардың қалай дамығанын көрсетеді.

3) Портфолио индикативті болып табылады-Портфолионың бұл түрі студенттің оқу

бағдарламасындағы нақты тармақтарды меңгеруін қорытындылау үшін жақсы

қолданылады. Оған оқушылардың өзі де, мұғалімдер де таңдап алған ең жақсы

жұмыстар кіруі керек. Тек аяқталған жұмыстар қосылады. Портфолионың бұл түрі

аудиовизуалды, соның ішінде фотосуреттер, бейнелер, электронды есептермен

үйлесімді. Демонстрациялық портфолио жазбаша талдауды да қамтуы керек.

4) бағалау портфолиосы-Үздіксіз және тұрақты; көп өлшемді тип, яғни оқытудың кең

мүмкіндіктерін көрсетеді.

Мұғалім портфолиосын құрудың негізгі принциптері:

-жүйелілік;

-мәліметтердің нақтылығы мен ауқымдылығы;

-ақпараттың объективтілігі;

-көрнекілік.

Мұғалімнің портфолиосы

Мұғалім портфолиосы – мұғалімнің барлық жұмыстарын бір жүйеге біріктіретін, оның

кәсіби қызметінің әр түрлі салаларын байланыстыратын жұмыстарының жиынтығы.

Мұғалім портфолиосы – мұғалімдік жұмыс папкасы ғана емес, алдын ала жоспарланған

жетістіктерінің өзіндік іріктеулері.

Бұл өмір қажеттілігінен яғни, білім сапасын үздіксіз көтеріп отыру талаптарынан деуге

толық негіз бар. Портфолио оқытушы жұмысының нәтижесіне мониторинг жасау үшін білім

беру мекемелерінің әкімшілігіне аса қажет, бір жағынан педагогтың өзін-өзі бақылауы және

білімін көтеріп отыруы үшін де маңызды.

Мұғалім портфолиосының өзіндік ерекшеліктері бар. Кәсіби маман ретінде мұғалім өз

жұмысындағы жетістіктерін негізгі екі бағытта көрсете алады.

Мұғалім портфолиосының артықшылықтары:

- Әр түрлі жұмыс бағыттарын қамтитындығы;

- Жүйелеу және толықтырулар енгізу мүмкіндігі;

- Жекелеген және жүйелі өзгерістер енгізу жағдайы;

- Өзара ақпарат және тәжірибе алмасу мүмкіндігі.

- Портфолио жасақтаудың шығармашылық сипаты.

- Өзі және өзгелер үшін тиімділігі мен пайдалылығы.

- Жасақтаудағы дербестік пен белсенділіктің жоғарылығы.

  

Портфолионың маңызды бөлімдері:

1.Автопортрет – өзі туралы жалпы мәліметтер, яғни толық резюме.

2.Тікелей білім беру жұмысы – сабақтардың күнтізбелік және

күнделікті жоспарлары. 

3.Өз білімін көтеру – өз білімін көтеру жоспары, білімді көтеру

курстары және олардың дипломдары.

4.Шығармашылық жұмыстар – шығармашылық бағыты мен

жоспары, кәсіби-педагогикалық.

5.Мұғалім мен оқушыларының жетістіктері – атақтары, марапат

қағаздары, дипломдар мен сертификаттар.

6.Дарынды балалармен жұмыс – дарынды оқушылармен жұмыс

жоспары мен іс-шаралар, олардың іске асырылуы.

7.Үлгермейтін оқушылармен жұмыс –  үлгерімі нашар

оқушылармен жұмыс жоспары мен іс-шаралар, олардың іске

асырылуы.

8.Мұғалімдердің өзара тәжірибе алмасуы – тәжірибе алмасу

жоспары мен іс-шаралары.

Оқытуда зерттеушілік іс - әрекеттердің кеңінен қолданылуы

қазіргі талаптарға сай келетін жаңаша бағалау жүйесін қажет

етеді. Критериалдық бағалау жүйесі арқылы:

1. Оқушының тұлғалық бағытын белсенділікке бағыттау 

2. Тұлғаны нәтижеге жеткізу 

3. Өсу динамикасын кез-келген кезеңде анықтау 

4. Қалыптастырушылық және негізгі бағалау арқылы

білімін анықтауға болады. 

Қалыптастырушы бағалау - күнделікті алған білімінің меңгеру

деңгейін анықтайды; - негізгі бақылау жұмысына дейін білімін

жүйелейді; - кездескен қиыншылықтарын қалыпқа келтіруге

оқушыға мүмкіндік береді.

Негізгі бағалау белгілі бір тақырыпты қорытындылау

мақсатында орындалады; негізгі бағалаудағы оқушының алған

бағасы тоқсандық баға болып табылады; бір тарауға байланысты

қалыптастырған білім деңгейін анықтайды және мазмұны

оқылған материалды қамтуы керек. Негізгі бағалауда барлық

критерийлер барынша қолданылуы керек. Критерий оқушының

жас ерекшелігіне, бағдарламаға сай алынады.

Критерий арқылы бағалау мұғалімдерге: 

- сапалы нәтиже алуды қамтамасыз ететін критерийлерді

құруға; 

- өз жұмысын талдау және жоспарлау үшін ақпарат алуға; 

- оқу үрдісінің сапасын жақсартуға; 

- әрбір оқушының жеке ерекшеліктерін ескере отырып,

оқытудың траекториясын құруға мүмкіндік береді.

Критерий арқылы бағалау

оқушыларға

-нәтижені 

талдау 

үшін 

бағалау

критерийлерін білу және түсінуге;

- критерийлерді білу арқылы қате

жібермеу, сапалы нәтиже беруге;

-рефлексияға  қатысу,  яғни  өзін

және  өз  достарын  бағалауға;

бағалау  үрдісіне  қатысу  арқылы

білімін 

тереңдетуге,нақты

білімдерін  қолдану,  өз  ойларын

еркін жеткізе білу, сын тұрғысынан

ойлай білуге мүмкіндіктер береді.

Ата-аналарға: 

- баласының білім деңгейлерін

бақылай алуға;

- баласының оқу үрдісін бақылай

алуға;

- баласына оқу үрдісі кезінде

қолдау көрсетуге мүмкіндік

береді.

Бұpынғы  5  жүйелiк  бағалау  oқушының  нақты  қай  деңгейде  екенiн  анықтап

беpгенiмен,  баланың  жақсаpуына,  нәтижеге  жетуiне  мүмкiндiк  беpмейтiнiн

түсiндiм.  Бұpын  oқушылаp  тек  үй  тапсыpмасын  opындау  аpқылы  немесе  еpеже

айту,  бір  тапсыpма  opындау  аpқылы  да  бағалай  беpетiн.  Кpитеpий  аpқылы

бағалау бұл әдiстi, яғни бағалау әдiсiн өзгеpтедi. Тек қана кpитеpий

аpқылы  бағалау  емес,  теopиялық  бiлiмiмдi  пpактикамен  ұштастыpу  баpысында

түйген  oйым,  oқушының  өзiн  және  өзгенi  бағалауы  үлкен  oқушыға  аpтылған

жауапкеpшiлiк,  сенiм.  Сoндықтан  да,  oқушы  өз  мiндетiн  жақсы  атқаpудың

жoлдаpын қаpастыpуға талпынады және қызығады. Критерий арқылы бағалауды

енгізгенде  оқушы  білімінің  қай  деңгейінде  тұрғанын  зерделей  отырып,  әлсіз

тұстарымен жұмыс жасауға мүмкіндік алуға болады.

Бүгінгі таңда білім сапасын бағалау мәселесіне әлемнің барлық елдерінде үлкен көңіл бөлінеді.

Бағалау технологиялары, ең алдымен, белгілі бір білім беру жүйесінде басым болатын білім беру

тұжырымдамалары мен стратегияларына негізделген.

Соңғы жылдары Батыс Еуропа елдері мен АҚШ -та айтарлықтай танылған әдістердің бірі портфельді

бағалау болып табылады. Америка Құрама Штаттарында бұл әдіс нәтижеге негізделген бағалаудың бір

сериясына жатады және негізінен құзыреттілікке негізделген оқыту негізінде қолданылады.

Шындығында, портфель-бұл «шынайы бағалау» деп аталатын бөліктің бір бөлігі ғана. Түпнұсқалық

бағалау - бұл тәжірибеге бағытталған білім беруде қолданылатын және оқушылардың шынайы өмірге

мүмкіндігінше жақын жағдайға қою жағдайында олардың дағдылары мен дағдыларының қалыптасуын

бағалауды көздейтін бағалау түрі. немесе кәсіби. Құзыреттілікке негізделген оқытуда шынайы бағалау

құзыреттілікті қалыптастыру деңгейін анықтауға бағытталған. V бейіндік оқыту жалпы білім беретін

мектептердің оқушылары шет елдерде тәжірибеге бағдарланған білім ретінде шынайы бағалау өте кең

қолданылады.

Нәтижеге бағдарланған оқытуда (практикаға бағдарланған оқыту) шынайы бағалаудың жиі

қолданылатын түрлерінің бірі-әдіс портфолио(өнімділік портфолиосы немесе портфельді бағалау).

Назарларыңызға

рахмет!