Байланысты: 3т Экономика негіздері 2 курс Жакупова Б.А. 2023
«Экономика негіздері» пәнінен Дәріс 3-тақырып: Қоғамдық өндіріс негіздері. Әзірлеген: э.ғ.к., аға оқытушы Жакупова Б.А.
Дәріс презентациялаудың мақсаты: өндіріс және ұдайы өндірістің өмірдегі маңыздылығын ашып көрсету, өндіріс факторлары мен өндіріс мүмкіндіктерімен танысу. Дәріс жоспары: 1. Қоғамдық өндіріс және оның құрылымы. 2.Қажеттілік өндірістің алғышарты ретінде. 3. Экономикалық ресурстар. Өндірістік мүмкіндіктер қисығы үлгісі.
экономикалық игіліктерді жасау процесі. материалдық игіліктер мен қызметтерді жасау мақсатында адамның табиғат заттарына әсері Өндіріс Өндіргіш күштер – заттық, энергиялық, жеке (өндіріс құрал-жабдықтары мен жұмыс күші) Өндірістік қатынастар – Өндіріс процесіндегі адамдар арасындағы қатынас (нақты байланыс). Қоғамдық өндіріс Қоғамдық өндіріс Материалдық Материалдық емес Қоғамдық өнімнің қозғалысы Өндіру Бөлу Айырбас Тұтыну Өндіріс мақсаттары Нарық Қажеттіліктерді қанағаттандыру Пайда табу Өнім, тауар Қызмет Өндіріс нәтижелері Ұдайы өндіріс Жай ұдайы өндіріс Ұлғаймалы ұдайы өндіріс Игілік Адам қажеттілігін қанағаттандыратын заттар (құралдар) Өнім Қызмет
Қажеттіліктер дегеніміз – тұлғалардың өмір сүруі үшін аса керек мұқтаждықтары.
Қажеттіліктер дегеніміз – тұлғалардың өмір сүруі үшін аса керек мұқтаждықтары.
Қажеттіліктерді қалыптастыратын факторлар:
-адамның биологиялық табиғаты;
-діни, рухани әлемі;
-табиғи климаттық жағдайы;
-ұлттық, мәдени түсініктері;
-әлеуметтік-экономикалық жағдайы;
-өндірістің даму деңгейі;
-ғылыми-техникалық прогресс және т.с.с. жатады.
Алғашқы және екінші деңгейдегі Қажеттіліктердің жіктемесі Материалдық және өндірістік Абсолютті және относительді
Алғашқы – өмір сүруге қажетті ешнәрсемен алмастыруға келмейтін қажеттіліктер (тамақ, киім, баспана).
Алғашқы – өмір сүруге қажетті ешнәрсемен алмастыруға келмейтін қажеттіліктер (тамақ, киім, баспана).
Екінші деңгейдегі қажеттіліктерге – адамның мәдени, рухани қажеттіліктері жатады (кітаптар, саяхат, әшекей бұйымдары).
Өндіріс ресурстары дегеніміз – тауарлар мен қызметтерді өндіру процесіндегі табиғи әлеуметтік және рухани күштердің жиынтығы.
Өндіріс ресурстары дегеніміз – тауарлар мен қызметтерді өндіру процесіндегі табиғи әлеуметтік және рухани күштердің жиынтығы.
Табиғи Ресурстардың түрлері Материалдық Еңбек Қаржы
Табиғи – өндірісте қолдануға болатын табиғат байлығы.
Табиғи – өндірісте қолдануға болатын табиғат байлығы.
Материалдық – адамдар әсерінен пайда болған барлық өндіріс құралдары.
Еңбек – еңбекке жарамды тұрғындар саны.
Қаржы - өндірісті ұйымдастыруға бөлінетін ақша құралдары.
Өндірістік мүмкіндіктер теориясы:
Өндіріс үшін бар ресурстарды қолданудың барлық альтернативті вариантарының жиынтығын көрсетеді.
Өндірістік мүмкіндіктер қисығы
Станок А
27 В
21 С
М N
12 Д
Е
0
4 8 12 16 Май
Өндірістік мүмкіндіктер қисығында:
А нүктесінде барлық ресурстар станок өндіруге кетеді.
Е нүктесінде барлық ресурстар май өндіруге жұмсалады.
В, С, Д нүктелерінде ресурстарды тиімді пайдалану жолы.