Практикалық психология пәнінен лекциялар кешені №1 дәріс. Практикалық психология және психологиялық көмек туралы
жүктеу/скачать 0,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Практикалы психология п нінен лекциялар кешені №1 д ріс. Практи (1)
|
№10 дәріс. Психокоррекция және дамыту жұмыстары Дәрістің мақсаты: Психокоррекциялық жұмысты ұйымдастырудың әдіснамалық негіздерін түсіндіру. Негізгі ұғымдары: Психокорреция, түзету жұмыстары, бағдарлама. Қарастырылатын сұрақтар: 1. Психологиялық түзетуді қажет ететін ситуациялар. 2. Психологиялық түзету жұмыстарының мақсаты, міндеттері. 3. Психологиялық түзету жұмысының бағдарламалары. 4. Психологиялық түзету жұмысын жүргізетін психологқа қойылатын талаптар. 5. Психологиялық түзету жұмысының кезеңдері, түрлері мен әдістері. Психокоррекция бұл психолог жұмысының маңызды және жауапкершілігі мол әрекеті. Психокорреция – бұл психиканың дамуы мен қызмет етуіндегі қалыптыдан қайсібір жағымсыз ауытқуларды мінез –құлықтық, эмоциялы, танымдық не болмаса адамға психологиялық проблемаларды тудыратын басқа да кӛріністерді бәсеңдетуді немесе жоюды мақсат еткен, адамның психикасына белсенді ықпал ету. Психологиялық түзету бұл психологтың психикалық денсаулығы сау адамның кемшіліктерін түзетуде қолданылатын психологиялық әдістің жиынтығы (Р.С. Немов). Жеке тұлғаның дамуында ауытқуыбар балалармен жеткіншектерге психотерапияны қолдануға болмайды. Мұндай психологиялық кӛмек кӛрсету түрі арнайы психологияның, психопатологияның және педагогикалық коррекцияның дамуымен күшейді. Сірә, қалыпты даму және ауытқушылығы бар түзетулерді бӛліп қарастыру қажет. Біріншісін психолог,ал екіншісін паотпсихолог, дефектолог, психоневролог, психиатр жүзеге асырады. Шетелде психокоррекциялық мәселені екі түрлі жолмен шешеді: психодинамикалық және жүріс тұрыстық. Психология пәнінің парадигмасына байланысты сана және мінез құлық. Кӛрсетілген тәсілдер балалармен және жеткіншектермен жүргізілген психикалық түзету жұмыстарының әдістері, тактикасы, стратегиясы, мақсатымен байланысты. Психодинамикалық тәсілге ойынтерапиясы, арттерапия, сонымен қатар балалар психоаналізі, жүріс тұрыс тәсілі оптимальді модельдердің қалыптасуымен байланысты. Жүріс тұрыстың және жаңаны меңгеру жолымен мінез құлық тренингі, когнетивті терапия ойлау образын ӛзгерту арқылы мінез құлықты модификациялау, ӛзін іс жүзінде кӛрсетуін дамыту. Психокоррекцияның психологиялық механизімі интериоризация болып табылады, яғни сыртқы әрекеттің (образды кӛшіру, инструкцияның орындалуы, және т.б.) ішкі әрекетке «айналуы». Коррекцияның бағытымен меақсатын таңдау, яғни оның жүзеге асу стратегиясы үш негізгі принциптермен анықталады: нормативті даму, «жоғарыдан тӛмен қарай» түзету, психикалық әрекеттің жүйелі дамуы. Түзету жұмысының тактикасы, яғни алға қойылған мақсаттарға қол жеткізу үшін тәсілдермен амалдарды таңдау, бұл коррекцияның іс әрекет принціпінен шығады. Нормативтілік принціпі психикалық даму заңдылықтарымен негізделген. «Жоғарыдан тӛмен қарай» түзету принціпі жеке тұлғаның жақын арада даму зонасын басты назарға қояды. Принціпті жүзеге асыру үшін екі сітті ескеру қажет. Біріншіден, мұндай түзету жастың шынайы мінездемесін құрайтын жаңа психологиялық білімді қалыптастыру мақсатында құрылуы қажет. Екіншіден, «тӛменнен жоғары қарай» түзету жұмысының мақсаты баланың қол жеткізіп қойған нәрсесіне жаттығу жүргізу, ал «жоғарыдан тӛмен қарай» түзету принціпі, баланың жақын арада меңгеруі тиіс нәрселерін белсенді қалыптастырып, алдын ала біліп отырады. Жүйелілік принціпі онтогенездегі күрделі жүйелі психикалық дамудағы қажеттіліктерді есепке алу. Психологиялық түзету ауытқуды түзетуге арналған болғандықтан бала бойындағы қиындықтардың пайда болуын түсіндіруші әр түрлі модельдер бар: Биологиялық модель ауытқулардың пайда болуын ағзаның жетілу типінің тӛмендеуімен байланыстырады. Медициналық модель дамуында ауытқуы бар мәселелерді қарастырады. Педагогикалық модель қиындық себептерін әлеуметтік және педагогикалық жағынан қараусыз қалған балалар. Әлеуметтік психологиялық модель қиындықтың пайда болу себептерін баланың қарым қатнас жасайтын ортасынан деп түсіндіреді. Психологиялық модель ӛз жасына лайықты іс әрекет түрлерін орындай алмауына қарап бағдар жасап, себептерін іздейді. Психокоррекциялық жұмыста да, психотерапияда да әңгіменің сәйкес формалары қолданылады. Алайда, психологиялық консультация психокоррекциямен және психотерапиямен сырттай біліміне қоймасшекарамен ӛзгешеленеді де, тек шартты түрде бӛлінеді. Психокоррекциялық және психотерапиялық әсерлер адам ӛміріндегі кӛптеген қиыншылықтарымен қақтығыстарына негіз болатын терең, жеке бастық мәселелердішешуге бағытталады. жүктеу/скачать 0,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|