Презентация Тақырыбы: Экожүйелердің негізгі энергетикалық типтері және олардың ерекшеліктері Орындаған: Құдайберген Роза ФӨт -22 Қабылдаған: Оразова М

Тақырыбы: Экожүйелердің негізгі энергетикалық типтері және олардың ерекшеліктері

Шымкент 2022

Жоспар
Кіріспе
Экожүйе терминінің жалпы ұғымы
Негізгі бөлім
1)Экожүйе терминінің тарихы
2)Экожүйелердің энергетикасы
3) Экожүйелердің жіктелуі мен құрылымы
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе

Э
кожүйе терминінің тарихы

Ю.Одум (1986 ж) табиғи экожүйелердің үш түрін бөледі: жер беті (тундра, тайга, дала, шөл т.б.), тұщы су (көлдер, өзендер, батпақтар) және теңіз (ашық мүхит, өзен құйылыстары) экожүйелері. Бұл классификацияның негізінде өзіне тән белгілері, мысалы, жер беті экожүйесі үшін – өсімдіктер жамылғысы, тұщы су экожүйелері үшін – судың физикалық қасиеті жатыр.

Экожүйенің ең маңызды термодинамикалық көрсеткіші – оның іштей реттелгендік түзуге және реттелудің жоғары деңгейін, яғни энтропиясы төмен күйін сақтап тұруға қабілеттілігі. Қауымдастықтың тыныс алуын фотосинтезге қарама – қарсы процесс ретінде сипаттауға болады :

(СН2О) +О2=СО2+Н2О+Г ангс.

Экожүйедегі тыныс алуға, яғни оның тіршілігін сақтауға жұмсалатын энергияның (Р англис.) биомасса құрылымында жинақталған энергияға (В) қатынасын термодинамикалық реттелгендік өлшемі (англс.Р/В) деп атайды.

Экожүйе қоршаған ортадан тек энергия емес, зат та келіп тұратын жағдайда ғана сақталына алады, яғни нақтылы экожүйелер энергетикасы және құрылымы бойынша ашық жүйелер болып табылады. Бір – бірімен және жансыз ортамен жылжымалы тепе – теңдік күйінде болатын компоненттердің әрекеттесуі арқасында барлық экожүйелер бір бүтін құрылымға айналған.
Энергия экожүйе күйінің мәнді функциясының бірі болып табылады. Биосфераны Сипаттайтын энергияның жалпы ағыны күн сәулесінен және жақын орналасқан Денелерден таралатын ұзын толқынды жылу сәулесінен құралады. Сәулелердің Екі түрі қосылып ортаның жағдайын анықтайды, бірақ тірі құрауыштарды Энергиямен қамтамасыз ететін фотосинтезге тек күн сәулесіэнергиясымен Шағын бөлігі ғана пайдаланылады. Осы энергияның есебінен әр экожүйенің Немесе бастапқы өнімі түзіледі. Фотосинтез процесі және дем алу арқылы тірі
Организмдер қоршаған ортамен оттек пен көмір қышқыл газымен алмасып Отырады. Қазіргі кезеңдегі атмосфераның тұрақты газдық құрамының Қалыптасуына және ғаламшардың геохимиялық эволюциясында тотықсызданған Ортаның тотыққанға ауысуында негізгі рөлді атқарған өсімдіктер. Экологияның ең негізгі объектісі Экологиялық жүйе, немесе Экожүйе – Тірі ағзалар жиынтығының қоректену, өсу және ұрпақ беру мақсатында белгілі
Бір тіршілік ету кеңістігін бірлесе пайдалануының тарихи қалыптасқан Жүйесі. Функциялы тұрақтылығы аз уақытқа созылса да қарым-қатынаста болатын Құрауыштары бар кез келген бірлікті экожүйе деп атауға болады. Былайша Айтқанда, экожүйе заттектердің айналымы мен энергия тасымалдануы жүретін табиғи бірлік





Экожүйелердің жіктелуі мен құрылымы

Экожүйе құрамына организмдер де, табиғи орта да кіретін тірі табиғаттың негізгі функционалдық бірлігі болып табылады. Экожүйенің құрылымын энергияны трансформациялаудың үш деңгейі (консументтер, продуценттер, редуценттер) мен қатты және газ тәрізді заттар айналымы құрайды. Экожүйенің қасиеттері оның құрамына кіретін өсімдіктер мен жануарлардың әрекеттеріне байланысты. Әр түрлі экожүйелерде өсімдіктің күн энергиясын, минералды заттар мен судың қорын пайдалануы әр түрлі мөлшерде жүреді. Биомасса мен энергияның ауысып, өзгеріп отыратын кездерінде тіршілік қорлары барынша толық пайдаланылатын экожүйелерді қаныққан деп, ал осы қорды толық пайдаланбайтын экожүйелерді қанықпаған деп атайды.Экологияның ең негізгі объектісі экологиялық жүйе, немесе экожүйе .

Қолданылған әдебиеттер