4 «ПРИМА ДИСТРИБЬЮШН» ЖШС-нің шаруашылық қызметін талдау
Есеп беру жұмысының бұл бөлімінде кәсіпорынның қызметтерінің өндіру барысын және одан түскен түсім көлемінің ауытқуын талдауын, сонымен қатар қызметтің бағасының өзгеруіне өнімдердің және қызметтердің өндіру көлемінің әсер етілуін талдауын және еңбек ресурсын талдау мен қатар кәсіпорынды еңбек ресурсыларымен қамтамасыз ету жағдайын, олардың құрамы мен еңбек уақытын пайдалануы және еңбек ақы қорын әр-бір категориялар бойынша талдауын.
Кәсіпорынның негізгі қорларын, мүліктерін пайдалануын талдаумен қатар олардың көлемінің өзгеруін және оларды тиімді пайдалану коэффициенттерін анықтау жолдарын қарастыру.
Соңында “ПРИМА ДИСТРИБЬЮШН” ЖШС-нің қызмет көрсетуге кеткен шығындарды талдау және жалпы кіріс пен таза табыс көлемдерін талдау мен қатар кәсіпорынның қаржы жағдайын талдап, оның төлем қабілеттілігін анықтап және ликвидтік коэффициентінің есебін жүргіземіз.
Кәсіпорындардың өндіретін өнім көлемдері мен өткізілу өнімдері өзара байланысты көрсеткіштер болып есептелінеді. Әрбір кәсіпорынның өнімдерді өндіру үшін өндірістік мүмкіншілігі шектеулі болғанымен, ал өнімге деген сұраным көлемдері шектеулі болмайды, бұл жағдайда кәсіпорынның бастапқы міндеттері болып өнімдерінің өндірілу көлемі қаншама болмақ деген мәселе бастапқы болып анықталады. Нарықтағы бәсекелес күштерінің күшеюіне байланысты бір жағынан, ал екінші жағынан нарықтың алуан-түрлі тауар өнімдерімен қамтамасыз етілуімен кәсіпорындарының өндіріс бағдарламаларының өнделуінің негізін құрайтын жағдай бұл өндірілген өнімнің қаншама көлемі сатылуы мүмкіндігінен анықталады. Сондықтан кәсіпорындар қаншама тауар өнімі және тауарлардың қандай түрлері өтілуі мүмкіндігін анықтап алғаннан кейін сол бағдарламаның орындалуын көзделгені дұрыс. Бұл көрсеткіштерді талдау кезінде кәсіпорынның негізгі міндеттеріне төменгілерді жатқызуға болады:
жоспарланған бағдарламаның орындалу дәрежесін бағалау, сонсын өндірілген өнім көлемі мен өткізілген өнім көлемдерінің динамикасын талдау;
жоғарыдағы көрсеткіштердің өзгеруіне факторлардың әсерін анықтау;
өндірілген өнім көлемін және олардың өткізілуіне жоғарлатыға шаруашылықтық мүмкіншілігін анықтау;
егерде, шаруашылықтың өнім көлемін жоғарлатуға мүмкіндігі бар болған жағдайда оны іс-жүзіне еңгізу шараларын қарастыру.
Жоғарыдағы міндеттерді орындаған жағдайда, кәсіпорынның қорытынды нәтижесін (пайдалығын, кірістілігін, рентабельділігі деңгейін, қаржылық тұрақтылығын) сипаттайтын көрсеткіштерінің жоғарлауына көп мүмкіндік береді. Кәсіпорынның өнім көлемін талдауы жалпы тауарлы немесе сату көлемінің динамикасынан басталады, қызметтің базистік және тізбектің өсу қарқындылығының есебінен, бұл көрсеткіштерді 2 кестеде көрсетеміз.
Кесте 2.
“ПРИМА ДИСТРИБЬЮШН” ЖШС-нің көрсететін қызметінің динамикасы
р/с
|
Жылдар
|
өлшем бірлігі
|
Салыстырмалы бағадағы кіріс көлемі
|
өсу қарқыны
|
|
|
базистік
|
тізбектеу
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
1
|
2016
|
мың тг
|
5704
|
100
|
100
|
2
|
2017
|
мың тг
|
9858
|
172,83
|
172,83
|
3
|
2018
|
мың тг
|
11637
|
204,01
|
118,05
|
Екінші кестенің мәліметі бойынша кәсіпорынның көрсеткен қызметтерінің көлемін келесі формула арқылы анықтаймыз:
(1)
Сонымен кәсіпорындағы қызметтен түскен кіріс көлемдерінің өсу қарқындылығы 42,79% құрап отыр. Бұл кәсіпорынның қызметтен түскен кіріс көлемі 2016 жылы 5704 мың тг, 2017 жылы -9858 мың тг, ал 2018 жыл 11637 мың тг құрап отыр, бұндай өзгерістердің себебі, қазіргі уақытта көптеген жаңадан ашылып жатқан шағын кәсіпорындары, бос бөлімдерді жалға алуды әдет етіп келеді, сондықтан, бұл кәсіпорынның ұсынып отырған қызметтері сұраныс көңілінен шығып отыр деуге болады. Төменгі кестеде «ПРИМА ДИСТРИБЬЮШН» ЖШС-ң жылдық кіріс қосындысын құрамы мен құрылымын талдауды қарастырамыз.
Кесте 3.
«ПРИМА ДИСТРИБЬЮШН» ЖШС-нің кіріс қосындысының құрамы мен құрылымын талдау
Достарыңызбен бөлісу: |