ХІХ ғасырдың бірінші жартысында Орта Шығыс пен Үндістандағы халықаралық қатынастар Шығыс мемлекеттерінің экономикалық және әскери әлсіздігі. Орта Шығыс
мемлекеттері мен Үндістан дипломатиясына тән белгілері. ХІХ ғасырдың бірінші
жартысындағы еуропалық державалардың отарлық өктемдігі: олардың
мақсаттары мен әдістері. Ағылшын-француз және ағылшын-орыс қайшылықтары.
Англияның жаулап алушылық саясатының мәні. Ост-Инд компаниясының
монополиясының алып тасталуы және Үндістанды отарлық эксплуатациялаудың
жаңа кезеңі. Ағылшын-сикх соғыстары. Үндістанды отарлық жаулап алудың
аяқталуы. 1857-1859 жж. Үнділік халық көтерілісі және Үндістандағы отарлық
аппараттың құрылымы мен отарлық саясаттың формасының өзгеруі. Англияның
Шығыстағы жаулап алу жоспарлары.
ХІХ ғ.басында еуропалық мемлекеттердің саясатындағы Иран. Ирандағы
еуропалық державалардың өктемдік жүргізуі. Орта Шығыстағы Англия мен
Франция арасындағы күрес. Закавказьенің Ресейге қосылуы. Ирандағы ағылшын-
44
орыс бақталастығы. Кавказдағы Ресей шекарасының кеңеюі. Орыс-иран
соғыстары және оның қорытындылары. Герат мәселесі.
Англия мен Ресей саясатындағы Ауғанстан. Бірінші ағылшын-ауған соғысы.
Англияның жеңілуі және оның «мүлде әрекетсіздік» саясатына көшуі.
Ортаазиялық хандықтардағы орыс және ағылшын миссиялары. Ресейдің Орта
Азиядағы ұстанымы.