Жасанды
биогеохимиялық
провинциялар
Адамның өндірістік әрекетінің нәтижесінде
топырақтың химиялық ластануы, әсіресе мұнай және мұнай
өнімдерімен,
ауыр металдардың тұздарымен, ауылшаруашылық химия өнімдерімен айтарлықтай өсті.
Мұндай ластанулардың негізгі құрамдастары өндірістік және тұрмыстық қалдықтар,
құрылыс
қалдықтары, жылу электр станцияларының күлі, тау-кен орындарынан шығатын бос жыныстар
шығарындылары және т.б.
Бұл ластанулар қауіпті, өйткені олардың құрамында өсімдіктерге көп
мөлшерде улы әсер ететін бірқатар химиялық элементтер бар. және микроорганизмдер: күкірт,
молибден, мыс, кадмий, мырыш, мышьяк,
алюминий, фтор және т.б
Қазіргі уақытта экологиялық апат аймағына Арал және Қазалы аудандары, ал
Қармақшы, Жалағам,
Тереңөзек, Шиелі, Жаңақорған аудандары экологиялық апат аймағына жатқызылған,
қолда бар
мәліметтерге сәйкес бұл өңірлердің топырағы мен суы ауыр металдармен ластанған. Айта кету керек,
Арал өңірінің тұрғындары пайдаланатын суда кадмийдің көп мөлшері бар –
оның мөлшері ауыз суға
арналған ШРК-дан 2-4,4 есе асып түседі. Тіршілік ету ортасының нашарлауы Арал өңірі
тұрғындарының денсаулық жағдайына әсер етті. 10 жыл ішінде туберкулезбен ауыру 2 есеге,
өт тас
ауруымен 5 есеге өсті.
