Психология ғылым ретінде. Адам туралы ғылымдар жүйесіндегі психологияның орны және міндеттері

Коммуникативтік кедергілер (кәсіби, мағыналық, ұйымдастырушылық, тұлғалық-психологиялық және т.б.)

жүктеу/скачать 285,26 Kb. бет 33/45 Дата 04.12.2023 өлшемі 285,26 Kb. #194987

Бұл бет үшін навигация:

• 45.Коммуникацияның жас ерекшеліктері, әлеуметтік-мәдени және гендерлік ерекшеліктері.

44. Коммуникативтік кедергілер (кәсіби, мағыналық, ұйымдастырушылық, тұлғалық-психологиялық және т.б.). Коммуникативті кедергілер-ақпараттың механикалық үзілуі және осыдан оның мағынасының жоғалтуы; берілетін ақпарат анық еместігі, бұның нәтижесінде берілетін ойдың мағынасы жоғалады. Бұны ақпараттың жетіспеушілігі деп атайды. Көп жағдайда эмоциямен эмоционалдық тосқауыл байланысты. Бұнда адамдар қандай да бір ақпаратты алып, өздерінің сезімдеріне сай қабылдайды. Келесі түрі фонетикалық түсінбеушілік ол ең алдымен қатысушылар әртүрлі тілде және диалектерде сөйлеген кезде пада болады. Сондай-ақ түсінбеуді семантикалық тосқауылы бар бірінші кезекте ол қарым-қатынасқа қатынасушылардың мағыналар жүйесіндегі әртүрлілігі. Бұл ең алдымен жаргодар алэнгтер мәселесі. Түсінбеудің логикалы тосқауылы. Ол коммуникатормен ұсынылатын логикалық пайымдау рецепиент үшін өте қиын немесе оған дұрыс емес болып көрінеді, дәләлдеу мәнеріне қайшылық тудырады. Психологиялық тосқауылдың пайда болу себебі: сыбайлас қарым-қатынасындағы әлеуметтік мәдени айырмашылықтарға байланысты. Бұл әлеуметтік, саяси, діни, және кәсіби айырмашылықтар болуы мүмкін. Қарым-қатынастағы тосқауыл-бұл коммуникатор мен рецепиент қарым-қатынасының барысында туындайтын , таза психологиялық феномен. 45.Коммуникацияның жас ерекшеліктері, әлеуметтік-мәдени және гендерлік ерекшеліктері. Психология ғылымның бір саласы бола отырып, ж.ер.психологиясы ғылыми талдауға ұшырауы мүмкін психологиялық фактіні – бақылау мен эксприментті алудың негізгі екі әдісін пайдаланады. Алайда, психологиялық – педагогикалық зерттеу пәнінің ерекшелігі аталған әдістерді пайдалануда айрықша өзгерістер тудырады. Мәселен, жас ерекшелігі психологиядағы бақылаулар, көбінесе, бала психологиясының дамуын дәлелдейтін фактілерді жүйелі тіркеуді сипатына күнделікті жазу түрінде ие болады. Балалар пихологиясы, былайынша айтқанда, ерте сәбилік шақ психологиясытек бақылауға негізделеді. Соңғы жылдары педагогикалық және жас ерекшелігі психологиясында психологиялық эксприменттің ролі айтарлықтай өсті. Педагогикалық - психологиялық зерттеуде пайдалануының жилігі жағынан лабораториялық экспримент баланы зерттеудежетекші орын алып жүрген табиғи эксприментке ғана жол береді. Педагогикалық және жас ерекшелігі психологиясы психология ғылымның ертеден келе жатқан және тұрақты дәстүрлі бар неғұрлым дамыған саласы. Педагогикалық және жас ерекшелігі проблемаларын ғылымында күрделі еңбектерімен байытқан белгілі психолог - ғылымдар: Б.Г. Ананьев, Л.И. Божович, П.Я.Гальперин, В.В. Давыдов, Л.В.Занков, Г.С.Костюк, н.ф.Тальцина, т.б. нәтижелі зерттеп келеді. Жас ерекшелігі психологиясының концепциясының бірі ақыл – ой әрекеттерінің кезеңмен қалатасу теориясы б/ы. Ол 50 жылдарда П.Я.Гальпериннің еңбектерінде қалыптасты. Ақыл – ой әрекеттерінің кезеңмен қалатасу теориясының негізгі идеясы мынадан тұрады: білім алу оқушылардың іс - әрекеті процесінде, әрекеттердің белгілі бір жүйесін олардың орындауы жағдайында және соның нәтижесінде жүзге асырылады. Гендерлік психология пәні психиканың ерекшеліктері болып табылады, ол жыныспен байланысты. Бұл жағдайдың нақтылығы, психологияның әртүрлі аймағында мазмұнды. Алты үлкен бөлімге бөлінеді:1.Әйел адамдар мен ер адамдарды салыстыру психологиясы.2.Әйел психологиясы.3.Ер адам психологиясы.4.Гендерлікәлеуметтену. 5.Гендерлік қарым-қатынас психологиясы. Лидерліктің гендірлік психологиясы. Батыс психологтары маскулинділік феминділікті, қабілеттерді, эмоцияларды,қызығушылықтарды т.б өлшейтін арнайы шкалаларды құрастырды. Терман Майлз тесті, М-Ф ММРІ шкаласы, Гилфордтың маскулинділік шкаласы және т.б. Бұл шкалалар индивидтің қандай да норма шегінде маскулинділік және феминділік дәрежесімен ерекшеленетінін болжайды. Бірақта мұндағы маскулинділік және феминділік қасиеттері альтернативті өзара қатынаспайтын көрсетеді:маскулинділіктің жоғары көрсеткіші төменгі феминділікпен коррекцияланады, және керісінше. Мұнда нормативті болып ер үшін маскулинді қасиеттердің жоғарылығы, ал әйел үшін феминділіктің жоғары деңгейі есептеледі.Бірақта, барлық психикалық сапалар ер және әйелдікі деп поляризацияланбайтын анықталады. Гендірлік психологияда төмендегідей психологиялық әдістер қолданылды:бақылау,эксперимент,анкета , интервью,тесттер,модельдеу.Бірақ кейбір әдістер гендерлік мәселелерді оқуда жарамды емес.Гендерлік психологияда өзінің психологиялық әдістер қарастырылды. жүктеу/скачать 285,26 Kb. Достарыңызбен бөлісу: