2) мотивацияның процессуальды (іс жүргізу) теориясы – адамдар әр түрлі мақсатқа жетуі үшін өзінің күш-жігерін қалай бөлетіндігін және мінез-құлықтың нақты түрін қалай бөлетіндігін және мінез құлықтың нақты түрін қалай таңдайтындығын талдайды (адамдардың тәрбиесін және танымын ескере отырып, олардың өздерін қалай ұстайтынына негізделген теориялар):
2) мотивацияның процессуальды (іс жүргізу) теориясы – адамдар әр түрлі мақсатқа жетуі үшін өзінің күш-жігерін қалай бөлетіндігін және мінез-құлықтың нақты түрін қалай бөлетіндігін және мінез құлықтың нақты түрін қалай таңдайтындығын талдайды (адамдардың тәрбиесін және танымын ескере отырып, олардың өздерін қалай ұстайтынына негізделген теориялар):
Үміттену теориясы
Әділдік теориясы
Портер-Лоулер моделі
Мотивацияның қазіргі кездегі теориялары
В. Врумның күту (үміттену) теориясы
Күту (үміттену) теориясының негізгі моделі бойынша адам өзінің таңдап алған іс-әрекетінің тілек етілген нәтижесіне жеткізеді деп үміттенеді.
Күту (үміттену) – белгілі бір оқиғаның ықтималдылығын жеке тұлғаның бағалауы.
Күту (үміттену) теориясы үш өзара байланыстың маңыздығын көрсетеді:
Әділеттілік теориясы бойынша, адамдар жұмсаған күш-жігеріне тиісті көтермелеуді субъективті бағалап, осы тектес жұмысты басқа адамдар қалай қабылтайтындығын салыстырады.
егер адам өз еңбегі дұрыс бағаланбады деп санаса, онда ол күш-жігер жұмсауын кемітеді
егер ол өз еңбегін асыра бағалады деп санаса, онда ол керсінше күш-жігерін жұмсауды бұрынғы деңгейде қалдырады немесе тіпті арттыра түседі
Портер –Лоулер моделі
Лайман Портер мен Эдвард Лоулер күту теориясы мен әділеттілік теориясының элементтеріне қарай отырып мотивацияның кешенді процессуалдық теориясын жасап шығарады.
Мұнда мотивация жұмыскерлердiң қажетсiнуiнiң, үмiттенуiнiң және әдiлеттi көтермеленуiнiң басты функциясы болатындығына негiзделген.
Олардың үлгісінен бес өзгергіштерді, құбылмаларды атауға болады:
Жұмсалған күш–жігер
Сезіну
Алынған нәтижелер
Марапаттау
Қанағаттану дәрежесі
Жұмсалатын күш-жiгер көлемi жұмыскерлердiң көтермелеудi қаншалақты бағалайтындығына және өзiне деген мадақтауға сенiмдiлiгiне байланысты.
Портер-Лоулер моделi бойынша, еңбек нәтижелiгi қанағаттану сенiмiн туғызады.
