Пунктуациясы

 
154 
СЫЗЫҚША 
 
Қойылатын орындары 
Бастауыш  та, 
баяндауыш  та 
бір 
сөз 
табынан 
болса  
Жалпылауыш 
сөздің алдынан 
Оңашаланған 
айқындауыштың 
екі жағынан 
Салалас 
құрмалас 
сөйлемдер
де  
Төл 
сөз 
бен  автор 
сөзі, 
диалогте  
Сөйлемді 
ықшамдап 
қолдануға 
байланысты 
Абайдың 
көзін оған көп 
тартатын  бір 
нәрсе 
– 
мұның 
бітікшелеу, 
кішкене 
келген 
көздері. 
(М.Ә.) 
Ортасында: 
Құнанбай, 
Бөжей,  Байсал, 
Қаратай, 
Сүйіндік. 
Майбасар 
– 
бәрі бар. (М.Ә.) 
Үшіншісі  –  бұл 
ауылдың 
кенжесі, 
осы 
үлкен 
үйдің 
иесі, жас, толық, 
орта 
бойлы, 
ақшыл  қызғылт, 
сұлу  жүзді  жігіт 
– 
Мұсабай. 
(М.Ә.) 
Бардым, 
– 
жолыға 
алмадым. 
Айтудай-ақ 
айттым,  – 
көнбеді. 
–  Әй,  осы 
мынаның 
өнері  жоқ 
па екен, ән 
салғаны 
әжептеуір 
ғой,  –  деді 
Арын. 
(Т.К.) 
Жақсы 
тәжірибе  – 
көпке 
ортақ. 
(мақал) 
 
223-жаттығу.  Сызықшаның  қойылуына  назар  аударып,  қандай  ережеге 
негізделгенін дәлелдеңіздер. 
Ана дүниеден иман тілеген, өлімге бас байлаған үмітсіз аурудай 
ендігі  тілек  –  жол  амандығы,  денсаулығы.  (Ж.А.)  Бірінің  дәлелі  – 
қойдың  қай  қосқа  сойылуы,  екіншінің  дәлелі  –  қойдың  кімнен 
алынғандығы. 
(Ж.А.) 
Алыстан 
әлдекімдердің 
күбірлеген 
дауыстарының  жаңғырығы  естілген  сияқтанды,  –  қай  жақтан 
естілгенін  шамалай  алмаймын.  (С.М.)  Талап  –  пендеден,  көмек  – 
Алладан.  (Мақал)  Солардың  үлкені  төрге  жуық  отырған,  мынау 
ерекше  кесек  денелі  –  Жақып.  Екіншісі  –  толық,  биік  келген,  үлкен 
ақсұр жүзді, қара қас, қара сақалды, үлкен қара көзді  – Мұса. (М.Ә.) 
Бұл  уақыттарда  ол  абақтыдан  шығып  келгендіктен,  аға-іні,  шеше-
жеңге, жанкүйер-жақын – барлығына ыстық болған. (М.Ә.) Бұрыннан 
қайындап жүрген күйеуі – Көкше Қаратайдың туысы, Алатай баласы 
Дүтбай. (М.Ә.) Ер – елінде, гүл – жерінде. (Мақал) Сәуір – бұл айдың 
арапша аты. (М.Ә.) Абайдың мінгені – ақ жал, сары жорға ат. (М.Ә.) 
Жақсының  жаны  –  бүтін,  Жаманның  жаны  –  түтін.  (Мақал) 
Тапсырманы орындау – міндет, міндетті тындыра орындаса, қонымды 
еңбеккүн  жазылады.  (Ғ.М.)  Керуен  көшетін  сауда  жолдары,  ұлы 
базарлар,  атақты  қалалар,  су  жолдары  –  барлығы  да  бүгін  айрықша 
керек  болатын.  (Ғ.М.)  –  Әй,  Сейфуллин,  сөзіңде  тұрдың.  Жүр  өзім 
кіргізіп жіберейін, әйтпесе тағы да үстіңнен рапорт түсер, – деп біраз 
жер шығып кеткен ұстаз кері оралды. (Т.К.) 
 

 
155 

жүктеу/скачать 1,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: