Пунктуациясы
жүктеу/скачать 1,36 Mb. Pdf көрінісі
|
767f84253bd59368c0d3f8a69b50ecc0
| Ескерту. Күнә, кінә, шүбә, куә, іңкәр, күмән, Күләш, Күлән сияқты соңғы
буынында жіңішке ә әрпі жазылатын сөздерге қосымшалар жіңішке жалғанады, тек барыс, жатыс, шығыс жалғаулары мен етістік тудыратын -ла жұрнағы жуан айтылып, жуан жалғанады: күнәсіз, күнәлі (бірақ кінәға, кінәдан, кінәсіна, кінәлау), куәсі, куәлік (бірақ куәға, куәдан), Күләштің (бірақ Күләшқа). Б, в, г, д әріптеріне бітетін сөздерге дауыссыз дыбыстан басталатын қосымшалар тек қатаң дыбыстан басталып жалғанады: штаб-тан, педагог-тер, парад-қа, актив-ке, резерв-тік. Ст, сть, зд, сс, лл, кк, тт дыбыстар тіркесіне біткен сөздер түбір күйінде ешбір өзгеріссіз жазылады да, оларға қосымшалар жалғанғанда түбірдегі соңғы дауыссыз түсіріліп жазылады: трест – трес-тің, трес-іне, ведомость – ведомос-қа, ведомос-ы, съезд – съез-ге,съез-інің, металл – металдар, грамм – грамы, прогресс – прогреске, алайда жалқы есімдерде сақталып жазылады: Донбасс – Донбасстан, Гримм – Гриммге. Ауыл, дауыс деген бірен-саран сөздерге тәуелдік жалғауы жалғанғанда, айтылу (дыбысталу) ыңғайына қарай соңғы буындағы ы, і әріптері түсіріліп те, түсірілмей де жазыла береді: ауылы, аулы, дауысы, даусы. П, х дыбыстарына аяқталатын кірме сөздерге дауыстыдан басталған қосымша жалғанғанда, п, х дыбыстары ұяңдамайды: принцип – принципі, тип – типі, цех – цехы, тарих – тарихы. Орыс тілінен енген бірқатар кірме сөздер дыбысталуы қазақша қалыптасқан түрінде жазылады да, қосымшалар сөздің соңғы буынының жуан- жіңішкелігіне қарай жалғанады: облыс-қа, пойыз-ға, бәтеңке-ге, бөшке-ні, шот-қа, кір-ді (гиря), келі-ге (кило), зауыт-қа, тауар-ды. 72-жаттығу. Көп нүктенің орнына тиісті қосымшаларды жалғап, мәтінді |