Құрастырушылар



бет35/40
Дата26.08.2017
өлшемі7,3 Mb.
#29526
түріСабақ
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   40

Митохондрия геномы
АDРD-Альцгеймер ауруы / Паркинсон ауруы; DEAF-естудің нейросенсорлық кемістігі; LHON-Лебердің нейроофтальмопатиясы; LDYТ-LHON, МЕLAS-митохондриялық миопатия, энцефалопатия; NARP-нейропатия, атаксия, пигменттік ретинит; РЕМ-энцофаломиопатия.

Адамның сақиналы ДНҚ-сы толық зерттелмеген оның өлшемі 150 н.ж.-тан - 20000 н.ж. дейін болады. Ядроның сақиналы ДНҚ-сы онкогендермен уларға төзімділік гендерінің амплификацияланған (көшірмеленген) учаскелері болып табылады. Адам геномының жалпы ұзындығы 3000 – 3500 см тең.



Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы 31 мин (35%)

Хромосомалардың түрлерін, митоздың хромосомалық құрылымын, хроматиданың, хромомераның, хромонеманың, ядрошықтың, эухроматиннің құрылысын альбом бетіне түсіру.



Жаңа тақырыпты бекіту 9 мин (10%)

Сабақты қорытындылау 2 мин (2%)

Оқушылардың білім деңгейін бағалау. Келесі сабақтың тақырыбын хабарлау



Үйге тапсырма беру 2 мин (2%)

Жасуша тіршілігіндегі жарғақшаның рөлі



11. Сабақтың тақырыбы: Жасуша тіршілігіндегі жарғақшаның рөлі

Сағат саны: 90 мин ( 100%)

Сабақ түрі: Аралас сабақ.

Сабақтың мақсаты:

Оқыту : Студенттерге биомембраналардың негізгі қызметтері мен қасиеттерін, мембрана липидтерін, мембрана ақуыздарының құрылысы мен қызметін түсіндіру.

тәрбиелік: білімділікке, тазалыққа, еңбек сүйгіштікке тәрбиелеу.

дамыту: жаңа қосымша инновациялық ақпараттармен хабардар етіп түрлі оқу әдістерін қолдану.

Оқыту әдісі: Жаңа инновациялық әдістер арқылы тақырыппен таныстыру (презентация), мультимедиялық құрылғы бейнемагнитофон, CD, DVD дискілер,тест тапсырмаларына жауап беру, баяндау, сұрақ-жауап, ситуациялық есептер, бақылау жұмысы, тест тапсырмалары, үлестірмелі кеспелер

Материалды – техникалық жабдықталуы: Плакаттар жинағы, тесттік жұмыстар.

а) техникалық құралдар: Микроскоп, мультимедиялық құрылғы бейнемагнитофон, CD, DVD дискілер.

ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: өзіндік жұмыстарға арналған кеспелер, тест тапсырмалары, жағдайлық есептер,нұсқау карталар, кестелер,

сөзжұмбақтар, плакаттар жинағы.



б) оқыту орны : 413, 427б, 428 бөлме.
Әдебиеттер:

Негізгі әдебиеттер:

1.С.А.Әбилаев «Молекулалық биология және генетика» - Оқулық.Шымкент – «АСҚАРАЛЫ» баспасы,2008ж.

1.Медицинская биология и генетика / Под. Редакцией Куандыкова Е.У. – Алматы, 2004

2. Мушкамбаров Н.Н.Кузнецов С.Н.Молекулярная биология.Учебное пособие для студентов медицинских вузов – Москва: Наука,2003,544с.

3. Ньюссбаум Р.И.др.Медицинская генетика: учебное пособие / пер.с англ.под.ред. Бочкова Н.П – М.,2010. – 624с.

4. Притчарт Д.Дж.,Корф Б.Р.Наглядная медицинская генетика / пер.с англ.под.ред.Бочкова Н.П. – М.,2009 – 200с.



Ұйымдастыру кезеңі: 5 мин (15 %)

  • Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

  • Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.




  1. Биомембраналардың құрылысы

  2. Биомембраналардың қызметтері

  3. Мембрана липидтері

  4. Мембрана ақуыздары

  5. Құрылымдық ақуыздар

  6. Тасымалдаушы ақуыздар

  7. Жасушааралық әрекеттесулерді қамтамасыз ететін ақуыздар

Сабақтың мақсаты мен міндеті:

Биомембраналардың құрылысы мен қызметін, мембрана липидтерін, мембрана ақуыздарын үйрету.



Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру.

14 мин (15%)



  • Оқущылардың білімін жан жақты тексеру

  • Сұрақтарды дұрыс және мазмұнды құрастыруға мән беру

1.Геномның хромосомалық деңгейі

2.Гистондық ақуыздардың қызметі

3.Хроматин түрлері.

4.Митоздық хромосомалардың құрылысы

5.Хроматидалар қызметі

6.Хромонемалар қызметі

7.Теломералар қызметі


Жаңа сабақ түсіндіру 27 мин (30%)

  • Тақырыпты жоспарымен таныстыру

  • Түсіндірілетін материалдық негізділігімен жеткізілуінің ғылымилығы

  • Жаңа сабақты сапалы игеру үшін түрлі оқу әдістерін қолдану.

Жасуша цитоплазмасының маңызы қызметтерінің бірі-заттар ағынын қамтамасыз ету болып табылады. Заттар ағыны дегеніміз: біріншіден –жасуша ішінде кедір-бұдыр, эндоплазмалық торда синтезделген ақуыздардың органеллалар арасында әрлі-берлі тасымалдануы; екіншіден –көптеген жасушалармен ұлпаларда синтезделген пептидтік гормондардың, асқорыту ферменттерінің, антиденелердің, өсу факторларының және басқа да секреторлық молекулалардың жасуша сыртына шығарылуы; үшіншіден-сыртқы ортадан жасушаға үнемі әртүрлі заттардың енуі.

Заттардың жасушаішілік везикулалық тасымалдануының әмбебап және тиімді құралы болып тасымалдау (мембрана) көпіршіктері (липосомалар, мицеллийлар), арқылы секреторлық механизм негізінде тасымалдануы болып табылады. Везикулалық тасымалдануда тасымалданатын ақуыздар мен липидтер көпіршік (липосома, мицелий) қабырғасын (мембранасын) құрастырады, ал оның қуысында басқа органеллаларға арналған не жасуша сыртына шығарылатын «жүк» молекуласы болады. Жасушаішілік везикулалық тасымалдау эндоплазмалық ретикулум (ЭПТ) мембранасынан басталады. Бұл жерде ақуыз молекуласының гликолизденуінің алғашқы кезеңдері өтеді. Содан кейін ақуыз молекулалары тасымалдау көпіршіктеріне іріктелініп Гольджи кешенінің цис-полюсіне өтеді. Гольджи цистерналарында ақуыздардың гликозилденуі әрі қарай жалғасады, ал Гольджидің транс-полюсі мен транс-торларында ақуыздың гликозилденуі толығымен аяқталады, сонымен қатар олар фосфорланады және сульфаттанады. Гольджи цистерналарынан ақуыздар жиекті көпіршіктер арқылы өтеді. Гольджидің транс-торларында толық модификацияланған ақуыздар нақтылы органеллаларға тасымалдану үшін тасымал көпіршіктеріне іріктелінеді. Гольджи кешенін тастап шыққанннан кейін ақуыздар алғашқы лизосомаларға, конститутивтік көпіршіктерге және секреторлық гранулаларға үлестіріледі.

Заттардың цитоплазмалық мембрана (плазмолемма) арқылы сыртқа шығарылуын (экзоцитоз) не жасуша ішіне өткізілуін (экзоцитоз) трансмембраналық тасымалдану деп атайды. Ол өте күрделі құбылыс және әртүрлі жасушаларда түрліше жолдармен жүзеге асады, сол сияқты, әртүрлі заттар-да түрліше әдістер арқылы өткізіледі.



Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы 31 мин (35%)

Биомембраналардың негізгі қызметтері мен қасиеттерін, құрылысын альбом бетіне түсіру.



Жаңа тақырыпты бекіту 9 мин (10%)

Сабақты қорытындылау 2 мин (2%)

Оқушылардың білім деңгейін бағалау. Келесі сабақтың тақырыбын хабарлау



Үйге тапсырма беру 2 мин (2%)

Жарғақша арқылы тасымал



12. Сабақтың тақырыбы: Жарғақша арқылы тасымал.

Сағат саны: 90 мин ( 100%)

Сабақ түрі: Аралас сабақ.

Сабақтың мақсаты:

Оқыту : Студенттерге жарғақша арқылы заттардың өткізілуін, ұсақ молекулалы заттардың өткізілуін (жай диффузия, жеңілдетілген диффузия, белсенді тасымалдау) құрылысы мен қызметін түсіндіру.

тәрбиелік: білімділікке, тазалыққа, еңбек сүйгіштікке тәрбиелеу.

дамыту: жаңа қосымша инновациялық ақпараттармен хабардар етіп түрлі оқу әдістерін қолдану.

Оқыту әдісі: Жаңа инновациялық әдістер арқылы тақырыппен таныстыру (презентация), мультимедиялық құрылғы бейнемагнитофон, CD, DVD дискілер,тест тапсырмаларына жауап беру, баяндау, сұрақ-жауап, ситуациялық есептер, бақылау жұмысы, тест тапсырмалары, үлестірмелі кеспелер
Материалды – техникалық жабдықталуы: Плакаттар жинағы, тесттік жұмыстар.

а) техникалық құралдар: Микроскоп, мультимедиялық құрылғы бейнемагнитофон, CD, DVD дискілер.

ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: өзіндік жұмыстарға арналған кеспелер, тест тапсырмалары, жағдайлық есептер,нұсқау карталар, кестелер,

сөзжұмбақтар, плакаттар жинағы.



б) оқыту орны : 413, 427б, 428 бөлме.
Әдебиеттер:

Негізгі әдебиеттер:

1.С.А.Әбилаев «Молекулалық биология және генетика» - Оқулық.Шымкент – «АСҚАРАЛЫ» баспасы, 2008ж.

1.Медицинская биология и генетика / Под. Редакцией Куандыкова Е.У. – Алматы, 2004

2. Мушкамбаров Н.Н. Кузнецов С.Н. Молекулярная биология. Учебное пособие для студентов медицинских вузов – Москва: Наука, 2003, 544с.

3. Ньюссбаум Р.И.др.Медицинская генетика: учебное пособие / пер.с англ.под.ред. Бочкова Н.П – М., 2010. – 624с.

4. Притчарт Д.Дж., Корф Б.Р. Наглядная медицинская генетика / пер.с англ.под.ред. Бочкова Н.П. – М., 2009 – 200с.



Ұйымдастыру кезеңі: 5 мин (15 %)

  • Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

  • Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.




  1. Везикулалық тасымалдану

  2. Трансмембраналық тасымалдану

  3. Ұсақ молекулалы заттардың биомембрана арқылы өткізілуі

  4. Транслоказалар

  5. Антипорт қызметі

  6. Симпорт қызметі

  7. Заттардың өткізілуінің кейбір жүйелері

  8. Катиондық арналар

  9. H-холинорецепторлар

  10. Көлденең жолақ бұлшықет ұлпасында Са 2+ иондарының тасымалдану жүйесі



Сабақтың мақсаты мен міндеті:

Студенттерге мембрана арқылы заттардың өткізілуін, ұсақ молекулалы заттардың өткізілуін, жай диффузия, жеңілдетілген диффузия, белсенді тасымалдану, транслоказа қызметін үйрету.



Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру.

14 мин (15%)



  • Оқущылардың білімін жан жақты тексеру

  • Сұрақтарды дұрыс және мазмұнды құрастыруға мән беру

1.Биомембраналардың құрылысы

2.Биомембраналардың қызметтері

3.Мембрана липидтері

4.Мембрана ақуыздары

5.Құрылымдық ақуыздар

6.Тасымалдаушы ақуыздар

7.Жасушааралық әрекеттесулерді қамтамасыз ететін ақуыздар


Жаңа сабақ түсіндіру 27 мин (30%)


  • Тақырыпты жоспарымен таныстыру

  • Түсіндірілетін материалдық негізділігімен жеткізілуінің ғылымилығы

  • Жаңа сабақты сапалы игеру үшін түрлі оқу әдістерін қолдану.

Ұсақ молекулалы заттардың өткізілуі.Ұсақ молекулалы заттардың биомембрана арқылы өткізілуінің 3 жолы белгілі:

а) жай диффузия;

б) жеңілдетілген диффузия;

в) белсенді тасымалдану.

Жай диффузия-өздігінен, ешбір көмексіз, концентрация градиенті (жоғары концентрациядан төменгі концентрация) бағытында заттардың мембрана арқылы өтуі. Мұндай әдіс арқылы кіші молекулалы гидрофобтық органикалық қосылыстар (май қышқылдары, зәр қышқылдары) және ұсақ, бейтарап молекулалар (Н2О, СО2, О2) өтеді. Мембрана арқылы шектелген қуыстардың (органеллалар) концентрация айырмашылығы көбейген сайын диффузия жылдамдығы да пропорциональ өседі, ал олардың концентрациясы теңессе диффузия тоқталады.



Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы 31 мин (35%)

Ұсақ молекулалы заттардың өткізілуі жобасын альбом бетіне түсіру.



Жаңа тақырыпты бекіту 9 мин (10%)

Сабақты қорытындылау 2 мин (2%)

Оқушылардың білім деңгейін бағалау. Келесі сабақтың тақырыбын хабарлау



Үйге тапсырма беру 2 мин (2%)

Везикулярлы тасымал туралы түсінік. Жасушааралық байланыс




13.Сабақтың тақырыбы. Везикулярлы тасымал туралы түсінік. Жасушааралық байланыс.

Сағат саны: 90 мин ( 100%)

Сабақ түрі: Аралас сабақ.

Сабақтың мақсаты:

Оқыту : Студенттерге везикулалық тасымалдануда тасымалданатын ақуыздар мен липидтер, заттардың цитоплазмалық мембрана арқылы сыртқа шығарылуын, не жасуша ішіне өткізілуінің механизмдерін үйрету.

тәрбиелік: білімділікке, тазалыққа, еңбек сүйгіштікке тәрбиелеу.

дамыту: жаңа қосымша инновациялық ақпараттармен хабардар етіп түрлі оқу әдістерін қолдану.

Оқыту әдісі: Жаңа инновациялық әдістер арқылы тақырыппен таныстыру (презентация), мультимедиялық құрылғы бейнемагнитофон, CD, DVD дискілер,тест тапсырмаларына жауап беру, баяндау, сұрақ-жауап, ситуациялық есептер, бақылау жұмысы, тест тапсырмалары, үлестірмелі кеспелер

Материалды – техникалық жабдықталуы: Плакаттар жинағы, тесттік жұмыстар.

а) техникалық құралдар: Микроскоп, мультимедиялық құрылғы бейнемагнитофон, CD, DVD дискілер.

ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: өзіндік жұмыстарға арналған кеспелер, тест тапсырмалары, жағдайлық есептер,нұсқау карталар, кестелер,

сөзжұмбақтар, плакаттар жинағы.



б) оқыту орны : 413, 427б, 428 бөлме.

Әдебиеттер:

Негізгі әдебиеттер:

1.С.А.Әбилаев «Молекулалық биология және генетика» - Оқулық.Шымкент – «АСҚАРАЛЫ» баспасы, 2008ж.

1.Медицинская биология и генетика / Под. Редакцией Куандыкова Е.У. – Алматы, 2004

2. Мушкамбаров Н.Н. Кузнецов С.Н. Молекулярная биология. Учебное пособие для студентов медицинских вузов – Москва: Наука, 2003, 544с.

3. Ньюссбаум Р.И.др.Медицинская генетика: учебное пособие / пер.с англ.под.ред. Бочкова Н.П – М., 2010. – 624с.

4. Притчарт Д.Дж., Корф Б.Р. Наглядная медицинская генетика / пер.с англ.под.ред. Бочкова Н.П. – М., 2009 – 200с.


Қосымша әдебиеттер:

1.Введение в молекулярную медицину / под.ред.Пальцева М.А. – М., Медицина, 2004

2. Генетика. Учебник / под.ред.академика РАМН Иванова В.И. – М., ИКЦ «Академкнига», 2006 .

3.Гинтер Е.К.Медицинская генетика – М.,Медицина,2003.

4. Казымбет П.К., Мироедова Э.П. Биология. Учебное пособие – Астана, 2006, 2007.

5. Медицинская паразитология. Учебное пособие.Барышников Е.Н. – М., ВААДОС – пресс,2005.


6. Пехов А.П. Биология и общая генетика. Учебник – СПб,2006.

7. Фаллер Д.М., Шилдс Д. Молекулярная биология клетки. Руководство для врачей. Пер с англ. – М.: БИНОМ – Пресс, 2003.


Ұйымдастыру кезеңі: 5 мин (15 %)

  • Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

  • Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

1. Везикулалық тасымалдану

2. Трансмембраналық тасымалдану

3. Ұсақ молекулалы заттардың биомембрана арқылы өткізілуі

4. Транслоказалар

5. Антипорт қызметі

6. Симпорт қызметі

7. Заттардың өткізілуінің кейбір жүйелері

8. Катиондық арналар

9. H-холинорецепторлар

10.Көлденең жолақ бұлшықет ұлпасында

Са 2+ иондарының тасымалдану жүйесі


Сабақтың мақсаты мен міндеті:

Студенттерге мембрана арқылы заттардың өткізілуін, ұсақ молекулалы заттардың өткізілуін, жай диффузия, жеңілдетілген диффузия, белсенді тасымалдану, транслоказа қызметін үйрету.



Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру.

14 мин (15%)




  • Оқущылардың білімін жан жақты тексеру

  • Сұрақтарды дұрыс және мазмұнды құрастыруға мән беру

1.Биомембраналардың құрылысы

2.Биомембраналардың қызметтері

3.Мембрана липидтері

4.Мембрана ақуыздары

5.Құрылымдық ақуыздар

6.Тасымалдаушы ақуыздар

7.Жасушааралық әрекеттесулерді қамтамасыз ететін ақуыздар


Жаңа сабақ түсіндіру 27 мин (30%)



  • Тақырыпты жоспарымен таныстыру

  • Түсіндірілетін материалдық негізділігімен жеткізілуінің ғылымилығы

  • Жаңа сабақты сапалы игеру үшін түрлі оқу әдістерін қолдану.

Ұсақ молекулалы заттардың өткізілуі.Ұсақ молекулалы заттардың биомембрана арқылы өткізілуінің 3 жолы белгілі:

а) жай диффузия;

б) жеңілдетілген диффузия;

в) белсенді тасымалдану.

Жай диффузия-өздігінен, ешбір көмексіз, концентрация градиенті (жоғары концентрациядан төменгі концентрация) бағытында заттардың мембрана арқылы өтуі. Мұндай әдіс арқылы кіші молекулалы гидрофобтық органикалық қосылыстар (май қышқылдары, зәр қышқылдары) және ұсақ, бейтарап молекулалар (Н2О, СО2, О2) өтеді. Мембрана арқылы шектелген қуыстардың (органеллалар) концентрация айырмашылығы көбейген сайын диффузия жылдамдығы да пропорционал өседі, ал олардың концентрациясы теңессе диффузия тоқталады.


Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы 31 мин (35%)

Ұсақ молекулалы заттардың өткізілуі жобасын альбом бетіне түсіру.



Жаңа тақырыпты бекіту 9 мин (10%)

Сабақты қорытындылау 2 мин (2%)

Оқушылардың білім деңгейін бағалау. Келесі сабақтың тақырыбын хабарлау



Үйге тапсырма беру 2 мин (2%)

Жасушаға сигнал берілудің негізгі этаптары.Медициналық ерекшелігі.



14. Сабақтың тақырыбы. Жасушаға сигнал берілудің негізгі этаптары. Медициналық ерекшелігі.

Сағат саны: 90 мин ( 100%)

Сабақ түрі: Аралас сабақ.

Сабақтың мақсаты:

Оқыту : Студенттерге жасушааралық сигнализация, сигналдардың берілуін, жекелеген эндокриндік жасушалардың түрліше гормондарды секрециялайтындығын, нейромедиаторлардың санының көп болатындығын түсіндіру.

тәрбиелік: білімділікке, тазалыққа, еңбек сүйгіштікке тәрбиелеу.

дамыту: жаңа қосымша инновациялық ақпараттармен хабардар етіп түрлі оқу әдістерін қолдану.

Оқыту әдісі: Жаңа инновациялық әдістер арқылы тақырыппен таныстыру (презентация), мультимедиялық құрылғы бейнемагнитофон, CD, DVD дискілер,тест тапсырмаларына жауап беру, баяндау, сұрақ-жауап, ситуациялық есептер, бақылау жұмысы, тест тапсырмалары, үлестірмелі кеспелер
Материалды – техникалық жабдықталуы: Плакаттар жинағы, тесттік жұмыстар.

а) техникалық құралдар: Микроскоп, мультимедиялық құрылғы бейнемагнитофон, CD, DVD дискілер.

ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: өзіндік жұмыстарға арналған кеспелер, тест тапсырмалары, жағдайлық есептер,нұсқау карталар, кестелер,

сөзжұмбақтар, плакаттар жинағы.



б) оқыту орны : 413, 427б, 428 бөлме.


Әдебиеттер:

Негізгі әдебиеттер:

1.С.А.Әбилаев «Молекулалық биология және генетика» - Оқулық.Шымкент – «АСҚАРАЛЫ» баспасы,2008ж.

1.Медицинская биология и генетика / Под. Редакцией Куандыкова Е.У. – Алматы,2004

2. Мушкамбаров Н.Н.Кузнецов С.Н.Молекулярная биология.Учебное пособие для студентов медицинских вузов – Москва: Наука,2003,544с.

3. Ньюссбаум Р.И.др.Медицинская генетика: учебное пособие / пер.с англ.под.ред.Бочкова Н.П – М.,2010. – 624с.

4. Притчарт Д.Дж.,Корф Б.Р.Наглядная медицинская генетика / пер.с англ.под.ред.Бочкова Н.П. – М.,2009 – 200с.



Ұйымдастыру кезеңі: 5 мин (15 %)

  • Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

  • Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.




  1. Жасушаралық сигнализация

  2. Жоғары спецификалық рецепторлар

  3. Жасушааралық сигналдық заттар

  4. Гормондар. Гормондар түрлері.

  5. Гидрофильдік гормондардың әрекет ету тетіктері

  6. Гидрофобтық гормондардың әрекет ету тетіктері

  7. Рецепторлар

  8. Гистогормондар

  9. Нейромедиаторлар

  10. Нейромодуляторлар


Сабақтың мақсаты мен міндеті:

Студенттерге жасушааралық сигнализация, гормондар, нейромедиаторлар, гистогормондардың қызметін, гидрофильдік гормондардың әрекет ету тетіктерін, жасушаішілік медиаторларды, гидрофобтық гормондардың әрекет ету тетіктерін оқыту.



Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру.

14 мин (15%)



  • Оқущылардың білімін жан жақты тексеру

  • Сұрақтарды дұрыс және мазмұнды құрастыруға мән беру

1.Биомембраналардың құрылысы

2.Биомембраналардың қызметтері

3.Мембрана липидтері

4.Мембрана ақуыздары

5.Құрылымдық ақуыздар

6.Тасымалдаушы ақуыздар

7.Жасушааралық әрекеттесулерді қамтамасыз ететін ақуыздар

Жаңа сабақ түсіндіру 27 мин (30%)



  • Тақырыпты жоспарымен таныстыру

  • Түсіндірілетін материалдық негізділігімен жеткізілуінің ғылымилығы

  • Жаңа сабақты сапалы игеру үшін түрлі оқу әдістерін қолдану.

Ұсақ молекулалы заттардың өткізілуі.Ұсақ молекулалы заттардың биомембрана арқылы өткізілуінің 3 жолы белгілі:

а) жай диффузия;

б) жеңілдетілген диффузия;

в) белсенді тасымалдану.

Жай диффузия-өздігінен, ешбір көмексіз, концентрация градиенті (жоғары концентрациядан төменгі концентрация) бағытында заттардың мембрана арқылы өтуі. Мұндай әдіс арқылы кіші молекулалы гидрофобтық органикалық қосылыстар (май қышқылдары, зәр қышқылдары) және ұсақ, бейтарап молекулалар (Н2О, СО2, О2) өтеді. Мембрана арқылы шектелген қуыстардың (органеллалар) концентрация айырмашылығы көбейген сайын диффузия жылдамдығы да пропорционал өседі, ал олардың концентрациясы теңессе диффузия тоқталады.



Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы 31 мин (35%)
Жасушааралық сигнализация құбылысын, гидрофильдік гормондар әрекетінің сызбанұсқасын, гидрофобтық гормондар әрекетінің сызбанұсқасын альбом бетіне түсіру.

Жаңа тақырыпты бекіту 9 мин (10%)

Сабақты қорытындылау 2 мин (2%)

Оқушылардың білім деңгейін бағалау. Келесі сабақтың тақырыбын хабарлау



Үйге тапсырма беру 2 мин (2%)

Жасушалық цикл туралы түсінік.




15. Сабақтың тақырыбы: Жасушалық цикл туралы түсінік.

Сағат саны: 90мин (100%)

Сабақ түрі: аралас сабақ.

Сабақтың мақсаты:

Жасушалық цикл және оның кезеңдері (пресинтетикалық, синтетикалық және посинтетикалық). Жасушалық циклдегі хроматин жағдайының өзгеруі.



Оқыту: Студенттерге жасуша циклі, жасушаның пайда болуы, өсуі, атқаратын қызметтеріне икемделуі және әрі қарай бөлінуі кезеңдерінде байқалатын құбылыстар мен үрдістер жиынтығын жеткізу. Жасуша циклы 4 кезеңдерден тұрады: 1.Пресинтетикалық кезең жаңадан пайда болған жасушалардың өсуі, ДНҚ молекуласының синтезделуіне дайындалу кезеңі. Осы кезеңде жасушаның кезекті митозтық циклға енуі не бөлінуін тоқтатуы туралы. Белгілі бір себептермен бөлінуін тоқтатқан, митоздық циклдан шыққан, жасушаларды түсіндіру. 2.Синтетикалық кезең ядрода ДНҚ молекуласы синтезделінеді, цитоплазмада органеллалар, оның ішінде центриолялар,көбеюін. 3. Постсинтетикалық кезең жасуша бөлінуге дайындалады, яғни митоздың қалыпты жүруі үшін қажет барлық ақуыздар, оның ішінде бөліну жіпшесін қалыптастыратын тубулин синтезделінуі туралы түсінік беру.
тәрбиелік: білімділікке, тазалыққа, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.

дамыту: жаңа қосымша иновациялық ақпараттармен хабардар етіп түрлі оқу әдістерін қолдану.

Оқыту әдісі: Жаңа инновациялық әдістер арқылы тақырыппен таныстыру (презентация), мультимедиялық құрылғы бейнемагнитофон, CD, DVD дискілер,тест тапсырмаларына жауап беру, баяндау, сұрақ-жауап, ситуациялық есептер, бақылау жұмысы, тест тапсырмалары, үлестірмелі кеспелер

Материалды-техникалық жабдықталуы: Плакаттар жинағы, тесттік жұмыстар.

а) техникалық құралдар: микроскоп, мультимедиялық құрылғы бейнемагнитофон, CD, DVD дискілер.

ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: өзіндік жұмысқа арналған кеспелер, тест тапсырмалары, жағдайлық есептер, нұсқау карталары, кестелер, сөзжұмбақтар, плакат жинағы.

б) оқыту орны: 413,427б, 428 бөлме.
Әдебиеттер:

Негізгі әдебиеттер:

1.С.А.Әбилаев «Молекулалық биология және генетика» - Оқулық.Шымкент – «АСҚАРАЛЫ» баспасы,2008ж.

1.Медицинская биология и генетика / Под. Редакцией Куандыкова Е.У. – Алматы,2004

2. Мушкамбаров Н.Н.Кузнецов С.Н.Молекулярная биология.Учебное пособие для студентов медицинских вузов – Москва: Наука,2003,544с.

3. Ньюссбаум Р.И.др.Медицинская генетика: учебное пособие / пер.с англ.под.ред.Бочкова Н.П – М.,2010. – 624с.

4. Притчарт Д.Дж.,Корф Б.Р.Наглядная медицинская генетика / пер.с англ.под.ред.Бочкова Н.П. – М.,2009 – 200с.



Қосымша әдебиеттер:

1.Введение в молекулярную медицину / под.ред.Пальцева М.А. – М.,Медицина,2004

2. Генетика. Учебник / под.ред.академика РАМН Иванова В.И. – М., ИКЦ «Академкнига»,2006 .

3.Гинтер Е.К.Медицинская генетика – М.,Медицина,2003.

4. Казымбет П.К., Мироедова Э.П.Биология.Учебное пособие – Астана,2006,2007.

5. Медицинская паразитология.Учебное пособие.Барышников Е.Н. – М., ВААДОС – пресс,2005.

6. Пехов А.П.Биология и общая генетика. Учебник – СПб,2006.

7. Фаллер Д.М., Шилдс Д. Молекулярная биология клетки. Руководство для врачей. Пер с англ. – М.: БИНОМ – Пресс,2003.


Ұйымдастыру кезеңі: 5мин (15%)

  • Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

  • Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.




    1. Жасуша циклы.

    2. Циклин тәуелді киназалар

    3. Митогендер әрекеттері

    4. Антимитогендер әрекеттері

    5. Жасушалардың жасушадан тыс матрикске бекінуі

    6. Түйісу арқылы пролиферацияның тежелуі

    7. Циклин – ЦТК кешендерінің әрекет ету тетіктері

    8. Жасуша циклын тоқтату және апопозға көшіру тетіктері

  • Сабақтың мақсаты мен міндеті. Жасушалық цикл және оның кезеңдері (пресинтетикалық, синтетикалық және постсинтетикалық). Жасушалық циклдегі хроматин жағдайының өзгеруі.

Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру. 14 мин (15%)

  • Оқушылардың міндетін жан – жақты тексеру

  • Сұрақтарды дұрыс және мазмұнды құрастыруға мән беру




  1. Жасуша циклі және кезеңдері

  2. Жасуша циклінің әр түрлі кезеңдерде өтетін жайыттарға сипаттама

  3. Жасуша циклінің реттелу тетіктері

  • циклиндер, циклин тәуелді киназалар мен олардың кешендері

  1. Циклин – ЦТК кешендерінің әрекет ету тетіктері

  2. Жасуша циклын тоқтату және апоптозға көшіру тетіктері


Жаңа сабақ түсіндіру 27 мин (30%)


  • Тақырыпты жоспарымен таныстыру

  • Түсіндірілетін материалдық негізділігімен жеткізілуінің ғылымилығы

  • Жаңа сабақты сапалы игеру үшін түрлі оқу әдістерін қолдану.

Жасушаның тіршілік циклі деп оның пайда болуы, құрылысының күрделенуі, атқаратын қызметіне икемделуі, бөлінуі немесе тіршілігін жоюы (өліп қалу) кезеңдері аралығындағы әрқилы құбылыстар жиынтығын айтамыз. Яғни жасуша циклі дегеніміз оның митоздық жолмен екі рет бөлінуі арасындағы байқалатын құбылыстар жиынтығы. Ол 4 кезеңге бөлінеді: 1) пресинтетикалық(G1); 2) синтетикалық (S); 3) постсинтетикалық (G2); 4) митоз (М).



М-митоз – жасушаның бөліну кезеңі, ол 4 фазадан – профаза, метафаза,анафаза, телофазадан тұрады. Митоздың жалпы ұзақтығы 30-40мин.

а) Профазада-жасуша ядросында хроматин жіпшесі ширатылып, тығыздалып жуандап, микроскоп арқылы көруге болатындай, жіпше тәрізді құрылымдар-митоздық хромосомаларға конденсацияланады. Бұл кезде әрбір митоздық хромосома бір-біріне жабысқан екі хроматидадан тұрады. Олар когезин



деп аталатын ақуыз арқылы байланысқан. Хромосома деген терминді 1883 ж. Вальдейер ұсынған.


Хромосомаларда РНҚ синтезі толығымен тоқталады; рибосома гендерінің активсізденуі нәтижесінде ядрошықтар жойылады, біртіндеп ядро қабықшасы ыдырап бұзылады:

- ядроның ішкі мембранасымен байланысқан ядро



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   40




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет