Реферат биологиялық мембраналардың өткізгіштік механизмі Дайындаған: Сержанова Кункуёш Мамандық
Жасуша мембранасының құрылысы туралы негізгі фактілер
жүктеу/скачать 295,79 Kb. Pdf көрінісі
|
Сержанова Кункуёш Биологиялық мембрана реферат
| 1. Жасуша мембранасының құрылысы туралы негізгі фактілер
. Жасушалық мембраналарға плазмолемма, кариолемма, митохондриялық мембраналар, ЭПС, Гольджи аппараты, лизосомалар, пероксисомалар жатады. Барлық жасушалық мембраналардың жалпы ерекшелігі - олар липопротеиндік сипаттағы жұқа (6-10 нм) қабаттар (белоктармен кешенді липидтер). Жасуша мембраналарының негізгі химиялық компоненттері - липидтер (40%) және белоктар (60%); сонымен қатар, көмірсулар көптеген мембраналарда кездеседі (5-10%). Плазмалық мембрана әр жасушаны қоршап, оның мөлшерін анықтайды және жасуша мазмұны мен сыртқы орта арасындағы айырмашылықтардың сақталуын қамтамасыз етеді. Мембрана жоғары селективті сүзгі ретінде қызмет етеді және заттардың белсенді тасымалдануына, яғни қоректік заттардың жасушаға енуіне және зиянды қалдықтарды сыртқа шығаруға жауап береді. Сонымен, мембрана сыртқы сигналдарды қабылдауға жауап береді, жасушаның сыртқы өзгерістерге жауап беруіне мүмкіндік береді. Барлық биологиялық мембраналар - ловидті және ақуыз молекулаларының ансамбльдері, олар ковалентті емес өзара әрекеттесулерде ұсталады. Кез-келген молекулалық мембрананың негізін екі қабатты құрайтын липидті молекулалар құрайды. Липидтерге суда ерігіштігі (гидрофобтылығы) және органикалық еріткіштер мен майларда (липофильділігі) жақсы еритін органикалық заттардың үлкен тобы жатады. Әр түрлі мембраналардағы липидтердің құрамы бірдей емес. Мысалы, плазмалық мембрана эндоплазмалық тор мен митохондрия қабықшаларынан айырмашылығы холестеринмен байытылған. Жасуша мембраналарында кездесетін липидтердің типтік өкілдері фосфолипидтер (глицерофосфатидтер), сфингомиелиндер, ал стероидты липидтерден холестерол. Липидтердің ерекшелігі - олардың молекулаларын екі функционалды әр түрлі бөліктерге бөлу: гидрофобты, полярлы емес, зарядсыз («құйрықтар»), май қышқылдарынан және гидрофильді, зарядталған полярлы «бастар». Бұл 4 липидтердің қалыңдығы 5-7 нм болатын екі қабатты (билипидті) мембраналық құрылымдарды өздігінен түзу қабілетін анықтайды. Мұны растайтын алғашқы тәжірибелер 1925 ж. Екі қабатты түзілу липид молекулаларының ерекше қасиеті болып табылады және жасушадан тыс жерлерде де жүзеге асады. Екі қабатты қабаттың маңызды қасиеттері: өздігінен жиналу қабілеті - сұйықтық - асимметрия. жүктеу/скачать 295,79 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|