Реферат ПҚфд медициналық мамандықтар (өндірістік гимнастика, дене тәрбиесі кідірісі, дене шынықтыру) Дайындады: Аханова Нурзийнат

Студенттер гимнастикалық жаттығуларды орындағанда, оның атауларымен танысады. Гимнастикалық атаулар негізгі 3 топқа бөлінеді.

1. Жалпы атаулар. Бұл жалпы атаулардан жеке дара атаулар шығады. Мысалы жалпы атауларға жататын еркін жаттығулар, сапқа тұру жаттығулары, жалпы дамыту жаттығулары және қолданбалы жаттығулар.

2. Негізгі (нақтылы) жаттығулар - бұл атаулар нақтылы қозғалыстың міндетін анықтайды. Мысалы - тұру, секіру, айналу, бұрылу, асылу, қолға таянып тұру, еңкейе, шалқайа секіріп түсу, отырып тұру, тұра жүру, етпеттеп қолға тұру т.т.

3. Қосымша атаулар - жалпы атаулардан шығатын жекелеген атауларды анықтайды және бағытын көрсетеді. Мысалы, кермеде асылып тартылу арқылы қолға таяну. Тербелу - алдыға-артқа тербелу. Немесе аяқты алдыға созу, оңға-солға бұру. Қолды алдыға созу, артқа қарай қозғау, жоғары көтеру. Демек дененің әрбір қимылының бағытын анықтап тұрады. Белгілі бір жаттығуды алайық. Қолдың жаттығуы - бұл жалпы атау. Енді осы қолдың жаттығуы қалай орындалады, қолды алдыға созу, жанға созу, жоғары көтеру, төмен түсіру, бастың үстіне қою, желкеге қою, т.б.Саппен жүргенде орындалатын жаттығуларКім де кім спорттың қай түрі болсын, қандай жаттығумен шұғылданса да, сабақ сапта, қатарда тұрып және жүретін жаттығулардан басталады. Сапта және қатарда тұрғанда оңға, солға айнала, т.б. бұрылу міндетті түрде орындалады. Одан ары бұл жаттығулар саппен жүріп бара жатып орындалады. Бұл сапта жүріп, қатарда тұрып орындалатын жаттығулар, қай кезде болсын, тіпті жеке адам өз бетінше жүріп жаттығу орындағанда да осы жаттығулар қайталанады.Себебі, бұл жаттығулар адам баласының қозғалысының бастамасы болып табылады. Мұғалім «Сапқа тұрыңдар!» деп бұйыру бергеннен кейін студенттер бір қатарлы сапқа тұрады. Орында тұрып бір қатарлы, екі қатарлы, үш қатарлы тұруы қайталаудан басталады.Сапта орындалатын жаттығулар атаулары: сапқа тұру, қатарға тұру, түзел, түзу тұр, еркін тұр, оңға, солға, айнала бұрыл және артқа, алға, адымдап жүр, жүгір, жай жүр, жоғары жылдамдықпен жүру, оң жақ бүйірмен алдыға қарап жүгіру, сол бүйірмен алдыға қарай жүгіру, артпен алдыға қарап жүгіру, бір қатарлы саптан бірнеше қатарлы (1, 2, 3, 4) сап түзеп жүру.

2.4. Спорт жабдықтарында орындалатын әйелдер гимнастикасы жаттығулары.

Бөрененің үстіне секіріп шығып, ауыспалы адыммен бөрененің екі басына жүгіріп барып қайту. Бір аяқты алдыға созып тұрып, екінші аяқпен отырып тұру. Бір аяқты асыра сермей, 90 ° бұрышпен аяқты ашып отыру, одан алдыға ұмтылып қолға тұру, қайтадан бөренеге аяқты қойып, бір аяқты сермеп екінші аяқтың жамбасына отыру. Екі аяқтап секіріп түсу. Бұл негізгі жаттығуды орындамас бұрын «қарлығаш» бейнесін жасап 2-3 рет айналу, төрт тағанға тұрып жүгіру, тіркеме адымдарымен ары-бері жүруді бірнеше рет қайталау. Бөрененің үстінде теріс қарай жүру. Тіркеме адыммен ары-бері жүгіру. Осындай жүгіру барысында жерге секіріп түсу. Бұл жаттығулардың барлығы негізгі жаттығулардың алдында қайталанады.

Әр түрлі биіктіктегі сырық.

Төменгі сырықта аяқты алдыға созып асылып тұру. Аяқты көтеріп, ұшын сырыққа тигізу (тізені кеудеге қарай бүгу), аяқты алдыға созып тербелу. Одан бір аяқты іліп, одан екінші аяқты шығарып жамбасқа отыру. Осыдан соң жоғары сырықтан ұстап, осы отырыстан төменгі сырыққа аяқтың ұшымен тіреліп тұрып, жоғары сырықтан айналып түсіп қолға тіреліп тұру. Бұл жаттығуды орындағанда аяқты, қолды түзу ұстау және басты көтеріп ұстау талабы қойылады. Одан арқамен төменгі сырыққа түсіп жамбасқа отыру. Кейін төменгі сырықтан ұстап, артқа қарай құлап, денені қолдың арасынан өткізіп, алдыға тербеліп жерге түсу.Таянып секіру Кіші ағаш ат. Жүгіріп келіп қолға тіреліп, аяқты ашып кіші ағаш аттан секіріп өту. Бұл жағдайда кіші ағаш атты көлденең және ұзынынан да қоюға болады. Бұл студенттердің дене жағынан қаншалықты дайын-дығы барын көрсетеді.

Көлденең қойылған үлкен ағаш аттан бір қолға тіреніп жанымен секіріп түсу. Одан басқа кедергілерден өту тәсілін білу (бөренеден, шарбақтан, қабырғадан, асып түсуді үйрену).

Еркін жаттығулар

Екі қолдың толқын іспеттес қимылдары. Шалқадан жатып қолға таяну; айнала бұрылып етбеттеп жатып қолға таяну; еңкейе аяқты жартылай бүгіп, қолды төмен түсіре доға сызығымен жоғары көтеру, денемен толқын іспеттес қимыл жасау. Қолды сермеу, артқа-алдыға қарай айналдыру. Секіріп бұрылуды қарапайым би адымдарымен үйлестіру (Әркім өзінің дене жағынан дамуына байланысты тағы да қосымша жаттығулар орындайды).

Ырғақты гимнастика жаттығуларында студенттер оқытушының басшылығымен жаттығулар жиынтығын құрастырады. Ырғақты гимнастика мүмкіндік болғанша сабақтың кіріспе бөлімінде өткізіледі. Негізінде бұл жаттығудың құрамы тірек-қозғалысын қалыптастыратын, әрі жеңіл қозғалатын жаттығулардан құрастырылады; еңкею, жүреден отыру, қолды әр жаққа созу, би қозғалысының құрылымдары, жүріс және жүгіру түрлері.

Шамамен 15-20 минут уақыт алады. Бұл жаттығулардың мақсаты - әр түрлі бұлшық еттер тобын және қозғалыс әрекетін дамытуға бағытталады. Сондай-ақ, қозғалыс үйлесімділігі мен сымбаттылықты дамытатын жаттығулар пайдаланылады.Кермеде орындалатын жаттығулар үш бағыттан тұрады. Статистикалық жаттығулар - қозғалмайтын жағдай. Бұлар - асылу және таяну. Күшпен ауысу — статистикалық жаттығудан күш-қуат арқылы екінші бір жағдайға ауысу. Мысалы, асылып тұрып күшпен тартылып, керменің үстінде қолға таянып тұру.

Динамикалық жаттығулар - тербелу арқылы орындалатын жаттығулар.

Мысалы, асылудан тербелу арқылы серпіліп қолға таянып тұру. Болмаса, артқа тербелгенде тартылып барып қолға таянып түру.Асылу. Алдыға, артқа тербелу. Алдыға тербеліп аяқты серпіп, кермеде қолға таянып тұру. Артқа құлай айналып тұру. Қайтадан артқа құлап, алдыға тербеліп, артқа тербелгенде тартылып қолға таяну. Асылып тұрғанда күшпен тартылып шығып, қолға таянып тұру. Асылып тұрғанда тартылып барып, кермеге аударылып түсіп қолға таянып тұру. Артқа құлай алдыға тербеліп, жерге түсу.

Сырықта қолтықпен асылып тұру. Алдыға тербеліп, аяқты серпи көтеріліп қолға тұру. Аяқты ашып санға отыру; Қолды аяқтың алдынан ұстап иыққа тұру; Аяқты сырыққа түсіріп, алдыға домалап асып түсу. Қайтадан қолтыққа асылып, артқа тербеліп, қолға таянып тұрып, алдыға тербеліп жерге секіріп түсу.

Ағаш аттан секіру

Жүгіріп келіп тұтқадан ұстап, аяқты екі қолдың арасынан өткізіп секіріп түсу. Үлкен ағаш атты ұзынынан қойып, қолды бір-ақ рет тіреп аяқты ашып секіріп өту. Үлкен ағаш атты көлденең қойып, аяқты бір жанынан алып бір қолға таянып секіріп түсу.

Арқанмен тартылу

Ұзындығы 4 м арқанға аяқтың көмегінсіз (уақытқа) өрмелеп шығу. Ең әуелі аяқтың көмегімен өрмелеп шығу жаттығуын орындауға дағдылануды талап етеді.

Шығыршық

Акробатикалық жаттығулар

Акробатикалық жаттығулар - белгілі бір осьтің айналымы арқылы орындалатын жаттығулар. Тоңқалаң асу - жүреден отырған бетте алдыға, артқа қарай тоңқалаң асып түсу. Тоңқалаң асып түсіп барып, қайтадан жүреден отыру. Аунау - алдыға, артқа қарай қолды тіреп аунап түсу. Алдыға тоңқалаң асу - жартылай отырып және жүгіріп келген бетте тоңқалаң асады.

Жүгіріп келіп секіріп қолға тұрып, содан кейін басты ішке қарай алып арқамен аунап түсу. Арқамен аунап түспес бұрын жауырынға тұру. Аунап түскеннен кейін екі қолға тіреліп жауырынға тұру. Қайтадан аяққа түсіп, аяқты алма-кезек жоғары сілтеп қолға тұру. Осы жағдайдан артқа қарай құлап түсіп, «көпір» бейнесін жасау. Осы жағдайдан аяқпен итеріліп, қайтадан айналып аяққа тұру.

2.5.Жалпы дамыту жаттығулары

Жалпы физикалық дайындық ол спортшы өз денесін үйлесімді жетілдіруге ағзаның қозғайтын бұлшық еттерді дамытуға , организмнің барлық мүшелері мен жүйелерін нығайтуға , функционалды және үйлесімді қозғалыстарды жақсартуға , күшті , Жылдамдықты , шыдамдылықты , икемділікті және иілгіштікті өсіруге бағытталған . Осы міндеттерді шешу көп жағдайда дененің жан - жақты дамуы мен денсаулық деңгейінің жоғарылауын қамтамасыз етеді. Арнайы дене дайындығы спорттың маманданып жатқан түрінің талаптарына сәйкес спортшы ағзасы мүмкіндіктерінің , барлық дене мүшелері мен жүйелерін жоғары деңгейде дамытуға бағытталған .

1. Дененің бұлшық еттерін дамытатын жаттығулар . Қолдың бұлшық еттеріне , кеуде бұлшық еттеріне , аяқ - іштің бұлшық еттеріне арналған жаттығулар .

2. Қозғалысқа арналған жаттығулар

Тобы :

а ) циклді жаттығулар ( жүру , жүгіру тб ) ,

ә ) циклді жаттығулар ( снарядтағы гимнастика , жеке сайыс ті ) аралас жаттығулар ( циклді , ациклді жаттығулар бар спорт ойындары .

3. Жаттығуларды күш қарқынына қарай топтау

а ) өте жоғары қарқынмен орындалатын жаттығулар

б ) қатты қарқынмен орындалатын жаттығулар

Біздің денеміз энергияны 3 негізгі процесске жұмсайды . Олар тамақтану , физикалық белсенділікті қамтамасыз ету және жүрек соғысы мен тыныс алу сияқты өмірлік маңызды функцияларды ұстап тұру Жаттығулардың адам организіміне әсер етуі әртүрлі себептерге байланысты . Сондықтан жаттығуларын әсер ету сипаты бойынша , ақылына , білім деңгейіне , дағдысына , дене қуатына ынтасына байланысты болады . Адам өз ағзасын жылдамдыққа , шапшаңдыққа дайындай алады . Ол үшін дамыту жаттығуларымен айналысу қажет .Ептілік әртүрлі физикалық жаттығулармен айналысу арқылы дамиды. Бірақ ептілікті көрсету керек жаттығулар әсіресе тиімді.