Қазақ технология және бизнес университеті
Реферат
Тақырыбы: Қазақстанда өңідірстік кен орындары
Орындаған: Мұсабек Бағлан
Оқытушы: Ахаева.А магистр
Астана 2023
ЖОСПАР
КІРІСПЕ 3
НЕГІЗГІ БӨЛІМ 5
ҚОРЫТЫНДЫ 7
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТЕР 8
КІРІСПЕ
Пайдалы қазбалар өндірісі – мұнай, газ, көмір, металдар сияқты әртүрлі ресурстарды өндіру мен өңдеуді қамтитын әлемдік экономиканың маңызды саласы. Жұмыстың негізгі кезеңдерін және қоршаған ортаға әсерін қарастырайық:
Экстракция: Процесс пайдалы қазбаларды өндіру үшін ұңғымаларды барлау және бұрғылаудан басталады. Бұл қадам қымбат және көп уақытты қажет етуі мүмкін, бірақ ол бүкіл операцияның сәттілігін анықтайды.
Тасымалдау: Шығарылған материалдар өңдеу орнына немесе пайдалану орнына тасымалдануы керек. Бұл теңіз, теміржол және автомобиль көлігін пайдалануды қамтуы мүмкін.
Өңдеу: қазбалар соңғы өнімдерді алу үшін өңделеді. Мысалы, мұнайды мұнай өңдеу зауыттарында, металдарды балқыту зауыттарында өңдеуге болады.
Өндіріс: Аяқталған өнімдер энергетика, құрылыс, автомобиль және т.б. сияқты әртүрлі салаларда қолданылады.
Қоршаған ортаға әсері: Минералды өндіру қоршаған ортаға теріс әсер етуі мүмкін. Бұл су мен топырақтың ластануына, парниктік газдардың шығарылуына және табиғи экожүйелердің бұзылуына әкелуі мүмкін.
Компанияның табысына келетін болсақ, олар ресурстар бағасы, өндіріс көлемі, тиімділік және т.б. сияқты көптеген факторларға байланысты өзгеруі мүмкін. Табыс пен пайыздар елдер мен аймақтар арасында айтарлықтай өзгеруі мүмкін.
Қоршаған ортаға әсерді талдау тұрақты дамудың маңызды бөлігі болып табылады. Бүгінгі таңда көптеген компаниялар шығарындылар мен қоршаған ортаға әсерді азайту үшін технологияларды енгізу арқылы қоршаған ортаға тигізетін іздерін барынша азайтуға тырысады. Олар сондай-ақ табиғи экожүйелерді қалпына келтіру және экологиялық тәуекелдерді бағалау жобаларына инвестиция сала алады.
Пайдалы қазбаларды өндірудің қоршаған ортаға тигізетін әсері айтарлықтай болуы мүмкін екенін және осы әсерлерді азайтудың тиімді шаралары табиғи ресурстар мен биологиялық әртүрлілікті сақтау үшін маңызды екенін атап өту маңызды.
Сонымен қатар, минералды шикізат өндірісінің қоршаған ортаға әсерін бағалау және саланың тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін келесі әдістер мен тәжірибелер қолданылады:
Қоршаған ортаны бағалау (ЭҚ): Қоршаған ортаны бағалау жобалар қоршаған ортаға ықтимал әсерлерді анықтау және бағалауды бастамас бұрын жүргізіледі. Олар ықтимал проблемаларды анықтауға және оларды азайту шараларын әзірлеуге көмектеседі.
Заманауи технологиялар: Заманауи технологиялар мен инновацияларды қолдану өндірістің қоршаған ортаға кері әсерін азайтуға мүмкіндік береді. Бұл материалдарды алудың, тазартудың және қайта өңдеудің жетілдірілген әдістерін қамтуы мүмкін.
Ресурстарды тұрақты пайдалану: ресурстарды болашақ ұрпақтар үшін олардың қолжетімділігін сақтайтын жолмен басқару минералды өндірістегі тұрақтылықтың негізгі аспектісі болып табылады. Бұл су ресурстарын үнемдеуді және энергияны тұтынуды азайтуды қамтуы мүмкін.
Әлеуметтік жауапкершілік: Тау-кен компаниялары әлеуметтік аспектілерді де ескеруі керек, соның ішінде жергілікті қауымдастықтармен қарым-қатынас, жұмысшылардың қауіпсіздігі және адам құқықтарын құрметтеу.
Ереже және стандарттар: Үкімет пен халықаралық ұйымдар пайдалы қазбаларды өндіру мен пайдалануды реттейтін стандарттар мен заңдарды әзірлейді. Бұл ережелер қоршаған ортаға әсерді азайтуға және тұрақтылықты қамтамасыз етуге бағытталған.
Тұтастай алғанда, минералды өндіріс жаһандық экономикада маңызды рөл атқарады, бірақ оның қоршаған ортаға әсері мұқият назар аударуды және реттеуді талап етеді. Тұрақты тәжірибелер мен инновациялар арқылы сала табиғи ресурстарды аса жауапкершілікпен пайдалануға және қоршаған ортаға теріс әсерді азайтуға ұмтыла алады.
Қазақстандағы тау-кен өндірумен айналысатын ірі компаниялардың бірі – "Kazakhmys Corporation LLC." болып табылады және оны негізгі бөлімде қарастырып көрейік.
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
«Қазақмыс» Тобы - негізгі активтері кен өндіру саласы мен түсті металлургияда шоғырланған сатылас ықпалдастырылған холдинг.
«Қазақмыс» әлемде концентраттағы мысты шығару бойынша 20-орынға (271 мың тонна) және қаралтым және катодты мыс өндіру бойынша 12-орынға (өңделме шикізатты ескерумен тиісінше 377 және 365 мың тонна) ие.
2020 жылы «Қазақмыс» Тобының қосқан үлесі (279 тонна, елдегі жалпы өндірістің 51%-ы) Қазақстан Республикасына күміс өндіретін елдердің әлемдік рейтингінде 11-орынды иеленуге мүмкіндік берді.
2020 жылдың қорытындысы бойынша «Қазақмыс» Тобы электр энергиясын өндіру бойынша Қазақстан Республикасында 3-орында, өндіріс көлемі 7 267,53 млн. кВтсағ.
«Қазақмыс» кәсіпорындары - кеніштер, байыту фабрикалары, мыс балқыту зауыттары - үш өндірістік алаңда (Балқаш, Жезқазған, Қарағанды) орналасқан, онда шамамен 37 мың адам жұмыс істейді.
КОМПАНИЯНЫҢ ҚЫЗМЕТІ
«Қазақмыс» ықпалдастырылған өндірісті компания бола отырып, мысты іздестіру, барлау, өндіру, байыту және қайта өңдеу жұмыстарын жүргізеді. Компания катодты мыстан басқа құйма алтын мен күміс, күкірт қышқылын, селен мен мыс теллуридін, қорғасын тозаңын да өндіреді.
«Қазақмыстың» пайдалы қазбаларды қайта өңдеу саласында үлкен тәжірибесі бар және ол өз қызметін Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асырады. Қазіргі уақытта «Қазақмыс» жер қойнауын пайдалануға 30-дан астам келісімшарттар негізінде пайдалы қазбаларды барлау мен өндіруді жүзеге асырады.
«Қазақмыс» өндіріс көлемін одан әрі дамыту және ұлғайтуға қажетті жоғары өндірістік және ғылыми- техникалық әлеуетке, қажетті энергетикалық және отын ресурстарына, заманауи технологиялық және телекоммуникациялық желілерге, білікті кадрларға ие.
2022 жылдың 9 айының қорытындысы
ҚАЗАҚМЫС 2022 ЖЫЛДЫҢ 9 АЙЫНДАҒЫ ӨНДІРІСТІК ҚЫЗМЕТТІ ҚОРЫТЫНДЫЛАДЫ
Жұмыс нәтижелері бойынша 2022 жылдың 9 айында "Қазақмыс Холдинг" ЖШС барлығы 23 миллион 583 мың тонна кен өндірді (2021 жылдың 9 айында - 22 миллион 714 мың тонна).
9 айдың қорытындысы бойынша өндірілген кендегі мыстың орташа мөлшері 0,88%-ға жоспарланып, 0,98%-ды құрады, өткен жылдың ұқсас кезеңінде бұл көрсеткіш 0,95%-ды құрады.
2022 жылдың 9 айында "Қазақмыс" байыту фабрикалары 23 миллион 358 мың тонна кен өңдеді (2021 жылдың 9 айында – 23 миллион 419 мың тонна).
189,750 мың тонна концентратта мыс өндірілді, 2021 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда (185,998 мың тонна) 3,752 мың тоннаға ұлғайды.
2022 жылдың 9 айында өндірілді:
- катодты мыс — 205,631 мың тонна. Өткен жылдың ұқсас кезеңінде — 166,739 мың тонна (38,892 мың тоннаға ұлғайды);
- құймалардағы алтын – 5635 кг, өткен жылдың сәйкес кезеңінде — 4394 келі, 1241 келіге (+28,2%)ұлғайды;
- құймалар мен түйіршіктердегі күміс-229 314 келі, өткен жылдың сәйкес кезеңінде - 207 748 келі, 21 566 келі (+10,38%) ұлғайды.
ҚОРЫТЫНДЫ
Тау-кен өнеркәсібі әлемдік экономиканың маңызды құрамдас бөлігі болып табылады, көптеген салаларды шикізатпен қамтамасыз етеді, бірақ оның қоршаған ортаға әсері үнемі назар аударуды және басқаруды талап етеді. Пайдалы қазбаларды өндіру және өңдеу процесі судың ластануы, парниктік газдар шығарындылары, экожүйелердің бұзылуы және тіпті жергілікті қауымдастықтың денсаулығына қауіп төндіруі сияқты әртүрлі жағымсыз салдарға әкелуі мүмкін.
Дегенмен, осы саладағы көптеген компаниялар қоршаған орта мен қоғам алдындағы жауапкершілігін мойындайды. Олар заманауи технологияларды енгізеді, экологиялық стандарттарды сақтауға ұмтылады және корпоративтік әлеуметтік жауапкершілік бағдарламаларын әзірлейді. Сонымен қатар, мемлекеттер мен халықаралық ұйымдар қоршаған ортаға теріс әсерді азайтуға бағытталған стандарттар мен ережелерді енгізуде.
Тұрақтылық пен қоршаған ортаны қорғау тау-кен компанияларының жұмысында алдыңғы қатарда қалуы керек екенін түсіну маңызды. Бұл шикізатқа деген қажеттілік пен болашақ ұрпақ үшін планетамызды сақтау арасындағы тепе-теңдікті қамтамасыз етудің бірден-бір жолы.
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТЕР
http://www.kazakhmys.kz/
Wikipedia
Достарыңызбен бөлісу: |