Реферат Тақырыбы: Қазіргі адамның тіршілік ету ортасы
Медициналық экологиядағы эпидемиологиялық әдіс
жүктеу/скачать 34,91 Kb.
|
реферат 3
| Медициналық экологиядағы эпидемиологиялық әдіс.
Эпидемиология-инфекциялык ауру қоздырғышының таралуын, дамуын ж/е онымен күресу жолдары мен алдын алу шаралаын зерт.ғылым саласы.эпидемология халық арасында таралған індет туралы ғылым.Дүниежүзінде әр жылда көптеген адам осы инф.арурудың салдарынан қайтс болады. Инфекциялық ауру адам мен қоздырғыштың байлануысуы, әрекеттесуінен п.б.Эпидемология турлаы көптеген ғалымдар тұжырымдар жасаған болатын: Заболотный: эпидемиология әндет туралы ғылым.Аурудың п.болуымен дамуын, таралуын зерт.ғылым.деген. Громашевский;Эпидемииология індет туралы ж/е эпид.лық процесстің зандылыктарын зерт.ғылым, сонымен қатар Елкинде өз тұжырымдамсы жасады:эпидемиялогия халқ арасындағы инф.лық аурудың пайда болуын ,таралуы туралы зандылыктары туралығылым. Эпидемиолоия мақсаты-инф.аурудың таралуын,дамуын,пай.болуын, алдыналу, күресу шараларын теориялыө ж/е практикалық тұрғыдан түсіндңру. Эпидемиология міндеті-Инф.аурудың пай.болуын, даму-таралуын, алдын-алу-күресу үшін әдістер табу ж/е қолдану. Эпидемиологиялық процессті арнайы әдістермен зерттейді. Комп-лік технологияларды пайдаланып, эпид.лық процесске болжам жасауғаа, дамуын қадағалайтын болып табылады. Эпидемиологиялық әдңс эпидем.процессті ж/е инф.аурудың берілу жолдарын, пай.болуын зертттеу үшін қолданылатын әдістеме-амалдардың жиынтықтары. 1.Эпид-лық тексеру бақылау: Бұл әдіс өте мағызды, себебі бұл зерттеудің бастамасы. Осы әдіспен инфекцияның пай.болуын, инф. Қоздырғышын, берілу жолдары мен факторларын анықтаймыз. Жиналған мәліметтер арқылы инфек.ның себеп-жағдайы, біржола көзін жою жодары туралы қорытынды жасаймыз. 2.Аналитикалық эпидемиологиялық әдіс: эпид.тексеру кезіндегі инфекция туралы болжамды тексеру. 3.Эксперименталдық эпидемиологиялық әдістер:Бұл әдңсті тек инфекцияны алдын алу, күресу шараларын зерттеуге қолданамыз.Бұл әдіс эпид.лық процесстегі құбылыстардың себеб/салдарын байланысын анықтайды. 4.Математикалық үлгілеу: Эпидемиялық процесстің көрінісін юолжау. 5.Статистикалық зерттеу әдістер. Бұл әдісепн инфекцияның алдын алу ж/е күресу шараларының тиімділіігн санмен бағалау. Эпид.лық тексеру кезінде мәліметтердің мағыздылыгына баға беріледі. Матем.стат.лық әдістерді қолдану арқ мәліметтердің дұрыстығын бағалацды.Жиналған ақпараттарды статистикалық әдісстер арқылы әртүрлі құбылыстарғабаға беру керек. Громашевский эпид.процессті зерттеп, терминін ғылымға енгізген. Ол эпид.лық процесс болу үшін қоздырғыштың көзі,беріліс механизмі, қабылдаушы ағза болуы тиіс деді.Осы 3буын бір-бірімен байланысқан жағдайда процесс жүзеге асады. Эпидемиялық процесстің 3буыны: 1.Инфекция көзі 2.беріліс механизмі 3.қабылдаушы ағза. Егер ағзаның қабылдаушлық қасиеті төмен болса, қоздырғыш ағзаға енбейді ж/е процесс жүзеге аспайды. Ал егер қабылдаушылығы жоғары болатын болса, ауру пайдаболады. Инфекциялық процесс-паразит пен организмнің әрекеттесуінен ауру н/е тасымалдаушы түрінде көрініс беруі. Инфекциялық процесс-микроағзаның макроағзаға еніп, ауру тұрінде көрінуі. Эпидемиялық процесске Покровский, Черкасский, Громашевский, Беляков тұжырымдама жасаған болатын. Черкасский, Покровский: Эпидемиялық процесс-инфекцияның халық арасвнда таралуы деді. Статистикалық қортындыграфик, кесте сандық белгілермен жасалынады. Беляков:Эпидемиялық процесс-инфекциялық аурудың пай.болуы ж/е таралуы Громашевский:эпидемиялық процесс* тізбекті заңдылықпен бірінен кейін бірі пай.болатынинфекцциялық жағдай деді. Эпид.процесс жүргенде әлеуметтік ж/е табиғңи факторларға әсер етеді.Табиғи факторларға: жыл мезгілі, климат, ауа райы, географиялық жағдайы, жауын шашын жатады. Әлеуметтік факторларға:халықтың жағдайы, аймақтың тұрмыс тіршілігі, су сапасы, тамақтың құнарлылығы, медицинаның жағдайы, халықтың санитарлық біліімі. Эпидемиология дамуы ертеден басталған.Ертедегі Шыыс Азияның халқы алапестің жұқпалы екенін біліп, науқас аадмды оқшаулаған. Шешекке қарсы егу осыдыдан 3мыңжыл бұрын Қытай қолданған. Ө.Тілеуқабылұлы шешекке қарсы егуді 500жыл бұрын қолданған. Инфекциялық аурулар қоздырғыштардың тудыратынынын Гппократ еңбегінде айтылған ж/е Греция,Рим ғалымдары да болжам жасаған еді.Эпидемия миозматикалық ж/е контагиялық жолмен пайда болады деп болжамдалған.Миозматиклық-метеорит,вулкан,жер сңлкіну кезінде пайда болған зиянды заттардан эпидемия пайда блады деген болжам.Контагиялық – науқастан сау адамға жанасу арқылы пайда болады деген Фракастор ауруды оқшаулау, аймақты дезинфекция секіді күресу шараларын ұсынған.Дженнер шеешек ауруына қарсы сиыр шешегінің қабыршағын адамға енгізді. Бұл кейін тиімді ж/е қаупсіз әдіс екені дәлелденді. Орыс ғалымы Самойлович эпидемиологияның негізін қалаушы. Ол обаға қарсы көп еңбек етті. Ол оба қоздырғышын микроскоппен қарады. Минх пен Мечутовский бөртпе ж/е қайталама сұзегінің қоздырғышын жұқтырып, ауруды таралуын айтты.Мечников дизентерия, тырысқақ, бөртпе сүзегі, туберкулез ауруларын зерттеді. Ивановский вирустың қоздырғыштарын ащты, Боровской лейшманиоз қоздырғыышын тапты. Боткин бауыр ісін қоздырғыш тудыратынын айтты. Тарасевич бөртпе сүзегін, туберкулезді зерттеді. Габричевский дифтерияны емдеу үшін қан сарысуын қолданған. Заболотный тырысқақ, бөртпе, мерез ауруларын зерттеді. Марциновский , Скрябин, Павловский паразитологияның түрлі салаларында зор үлес қосқан. Қазақстан ғалымдарды да инфекциялық ауруларды зерттеген. Оған Қарақұлов, Әміреев, Темңрбеков, Сапарбеков, Исмагулов , Шуратов, Беклемишев жатады. Кеңес Одағының енбек сіңірген ғалымдары: Башенин, Елкин, Беляков, Кереев, Шляхов, Покровский, Черкасский, Шаханина, Литвин, Громашевский эпидемиологияның дамуына көп еңбек сіңірген. Эпидемиологияның дамуына медицинаның басқа салалары яғни, вирусология, иммунология, гелминтология, иммунология әсер еткен. Сонымен қатар санитарлық статистика, гигиена бөлімдерінің жұмыстары яғни денсаулықты жақсарту жұмыстары індетке қарсы шара болып табылып, эпидемиологияға тікелей әсер етеді. Инфекциялық аауруды жіктеуде қоздырғыштың түрі(бактерия н/е виурс), клиникалық белгісі(жіті н/е созылмалы). Эпидемиологиялық белгілер(ішек инфекциялары, тыныс алу жолдарының инфекциялары, т.б.) ж/е дәрігерр мамандығына мән береді. Ең маңыздысы қоздырғыштың экологиясы мен адам ағзасында орналассуы мен берілу механизмдері. Инфекцияны жою үшін қоздырғыштың қайда өмңр сүретіні, сақталатыны, адамға қалай берілетінін білу маңызды.Громашевский инфекция қоздырғыштарының ағзада орналасуы мен берілу механизмі бойынша инфекциялық ауруларды 5топқа бөлді: 1.ішек инфекциялары, 2.тыыныс жолдары инфекциялары, 3.қанинфекциялары, 4.сыртқы қабат инфекциялары 5.әртүрлі механизмдермен берілетін инфекциялары Елкин инфекциялық ауруларды 3топқа : 1.Антропоноздар-адамдарға ғана тән 2.Зооноздар-жануарларға тән 3.Антропоноздар-адамға да, жануарға да тән Антропонозды инфекциялардың қоздырғыштарыының берілу механизмі көлденең ж/е тік.Зоонозды инфекциялардың берілу механизмі шынжыр тәрізді.Сапронозды инфекциялардың қоздырғыштарына жепеуіш тәрізді берілу жолы тән. жүктеу/скачать 34,91 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|