Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды университеті
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Оптикалық жүйелер. Оптикалық жүйелердің кемістіктері.
Орындаған: Сейдаханов Ерғали Ф21-3
Жоспары:
Кіріспе
Негізгі бөлім
Оптикалық жүйелер.
Негізгі оптикалық элементтер
Әрекет принципі
Оптикалық жүйелердің кемістіктері.
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі
КІРІСПЕ
Табиғатта әр түрлі жарық құбылыстары болып жатады. Мысалы, кемпірқосақ, таң шапағы, сабын көпіршігіне күн сәулесі түскенде байқалатын құлпырған қызыл-жасылды жолақтар, бетіне мұнай тамған көпіршік судың көгілдір-күлгін түсі – осылардың бәрі жарық құбылыстары.
Оптика (гр. optіke – көзбен қабылдау жөніндегі ғылым, optas – көрінетін) – физиканың сәуле (жарық) шығару табиғатын, жарықтың таралуын және оның затпен әсерлесу құбылыстарын зерттейтін бөлімі.Оптикада жарық сәулелерінің табиғаты мен қасиеттері және олардың затқа өтетін әсерлері қарастырылады. Оптикада құбылыстардың негізгі заңдары ерте заманнан-ақ белгілі. Мысалы, жарықтың түзу сызық бойымен таралуы немесе оның шағылуы, сыну заңдарын (б.з.д. 430ж) мен Птоломейге (70-147ж) белгілі болған. Сөйтіп, жарықтың түзу сызықпен таралуы, сол сияқты оның шағылу немесе сыну заңдары оптиканың негізгі заңдары болып есептеледі. Осы заңдылықтарды немесе оптиканың көптеген құбылыстарын жете түсіну үшін жарықтың табиғаты туралы белгілі бір пікірлер болуы тиіс. Осындай пікірлерді кезінде ерте замандағы ғалымдар да айтқан болатын. Бертін келе ғылымның дамуына сәйкес жарықтың табиғаты туралы ой-пікірлер де дамып өзгеріп отырды.ХҮІІ ғасырдың аяқ кезінде жарықтың табиғаты туралы екі ғылыми түсінік болды. Олардың біреуі – жарықтың толқындық теориясы да, екіншісі – жарықтың корпускулалық теориясы.
Жарық.Жарық электро-магниттік толқын болғандықтан, Оптика электро-магниттік өріс жөніндегі жалпы ілімнің (электрдинамиканың) бір бөлігі болып табылады. Жарық жылдамдығының анықталған алғашқы тәжірбиелер:
1676 ж. Ремер (астромоникалық ғалым)
1849 ж. Физо (Жердің бетінде алғашқы өлшеу)
1892 ж. Фуко (жарық жылдамдығының басқа орталарда анықталуы, ауада емес)
Жарықтың вакуумдағы жылдамдығы с=3* м/с
Оптикалық сәулелер толқын ұзындығы (λ) бойынша 1 нм-ден 1 мм-ге, бір жағынан рентген, ал екінші жағынан радиосәуленің микротолқындық диапазонына дейінгі аралықты қамтиды. Оптика қалыптасқан дәстүр бойынша геометриялық, физикалық және физиологиялық Оптика болып бөлінеді.
Геометриялық Оптика - жарықтың табиғатына назар аудармай, тек оның таралуының тәжірибелік заңдарына сүйеніп, өзара тәуелсіз жарық сәулелерінің біртекті ортада түзу сызықтар бойымен таралуын, әртекті орталар шекарасындағы шағылу және сыну заңдылықтарын зерттейді. Бұл заңдылықтар әр түрлі оптикалық құрылымдарды жобалауға, есептеуге (көзілдірік, микроскоп, телескоп, т.б.) мүмкіндік береді. Сонымен қатар ол жарық әртекті орта арқылы өткенде байқалатын құбылыстарды (сағым, кемпірқосақ, т.б.) зерттейді. Есептеу математикасының кеңінен қолданылуы, әдістемелерінің дамып жетілуі есептеу Оптикасы деген жаңа бағыттың дамуына алып келді. Жарық шамаларын өлшейтін Оптиканың фотометрия бөлімі де іс жүзінде жарықтың табиғатын ескермейді. Оның бірқатар мәселелері адам көзінің жарықты сезу, қабылдау қабілетіне байланысты шешіледі. Бұл заңдылықтар биофизика мен психологияға және көздің көру механизмдеріне сүйенетін физиол. Оптикада зерттеледі.
Оптикалық жүйе (ағылш. оптикалық жүйе (optical system) — жарық сәулелерін (геометриялық оптикада), радиотолқындарды (радиооптикада), зарядталған бөлшектерді (электронды және иондық оптикада) түрлендіру үшін құрылған оптикалық элементтердің (сыну, шағылысу, дифракциялық және т.б.) жиынтығы.Оптикалық схема-оптикалық жүйеде жарықтың өзгеру процесінің графикалық көрінісі.Оптикалық аспап (ағылш. optical instrument) - белгілі бір тапсырманы орындау үшін конструктивті түрде ресімделген, кем дегенде базалық оптикалық элементтердің бірінен тұратын оптикалық жүйе. Оптикалық құрылғының құрамына жарық көздері мен радиациялық қабылдағыштар кіруі мүмкін. Басқа тұжырымдамада құрылғы оптикалық деп аталады, егер оның кем дегенде бір негізгі функциясы оптикалық жүйемен орындалса.Оптикалық құрылғыларда жарықпен әрекеттесетін барлық бөліктер оптикалық емес, оны өзгерту үшін арнайы жасалған. Оптикалық құрылғылардағы мұндай неоптикалық бөлшектер линзалардың жақтаулары, корпус және т. б.Кездейсоқ шашыраңқы оптикалық бөліктердің жиынтығы оптикалық жүйені құрмайды.Әдетте оптикалық жүйелер электромагниттік сәулеленуді көрінетін немесе жақын диапазондарда (ультракүлгін, инфрақызыл) түрлендіретін жүйелерді білдіреді. Мұндай жүйелерде жарық сәулелерінің түрленуі жарықтың сынуы мен шағылысуына, оның дифракциясына (кедергі құбылысының ерекше жағдайы (толқын фронттарының ұзындығын шектеу қажет болған жағдайда), жарық қарқындылығының сіңуі мен күшеюіне (кванттық күшейткіштерді қолданған жағдайда) байланысты болады.Оптикалық жүйелердің түрлері мен түрлері өте алуан түрлі, бірақ әдетте жарық сәулелерін жарық көздерінен түрлендіретін оптикалық кескін мен жарықтандыру жүйелерін құрайтын бейнелеу оптикалық жүйелері ерекшеленеді.
Достарыңызбен бөлісу: |
