Ұсынылатын әдебиеттер тізімі

1. 
   Ахметов Е., Кунаев М. Геоақпараттық жүйе негіздері: оқу құралы.- Алматы: Арыс, 2008.- 208б.- 1 ч.з., 9 зем.
   
2. 
   Трифонова Т.А., Мищенко Н.В., Краснощеков А.Н. Геоинформационные системы и дистанционное зондирование в экологических исследованиях. М.:Академический проект, 2005
   
3. 
   Алексеенко В.А., Алексеенко Л.П. Биосфера и жизнедеятельность. М: Логос, 2002.
   
4. 
   Ковда В.А., Керженцев А.С. Экологический мониторинг: концепция, принципы организаций 1983 г.
   
5. 
   Соколов В.Е., Базилевич Н.И. Теоретические основы и опыт экологического мониторинга.:М.Наука, 1983
   

ПӘН: «Экологиялық мониторинг»

Жоспар

1. 
   Биоресурстардың жай-күйі
   
2. 
   Құрғақ дала, шөлейт және шөл аймақтары
   

Кенді Алтайдың қылқан жапырақты ормандарында бақылаусыз жүргізілетін өнеркәсіптік ағаш шабудан келтірілетін залал өсімдіктер әлеміне өз бетімен ағаш шабудан келтірілген залалдан артық болмаса кем емес. Ағаш дайындайтын ірі кәсіпорындардың банкротқа ұшырауы және жабылуы кезінде ағаш дайындаудың көп көлемі шағын ағаш дайындаушылардың үлесіне тиді, олар ағаш тасымалдайтын жолдардың құрылысын салумен айналысқан жоқ және негізінен пісіп толысқан, елді мекендер мен қолданыстағы жолдарға жақын өскен екпе ағаштарды таңдады. Бұл орайда шалғайдағы орманды алқаптардағы пісіп жетілген ағаштардың саны көбеюде.

Тау-кен металлургия кешені кәсіпорындарының қызметіне, ауыл шаруашылығының қарқынды дамуына, таудағы ормандарды өнеркәсіптік шабу, жиі болатын орман өрттері, соның ішінде ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда, және браконьерлікке байланысты облыстың орманды алқаптарында қолайсыз экологиялық ахуал қалыптасуда.

Орманды алқаптардың биологиялық әртүрлілігін жоғалту тікелей орман өрттерімен және өнеркәсіптік масштабқа жеткен өз бетімен ағаш шабуға байланысты. Ертіс бойы, Морозов, Шыңғыстау, Катон-Қарағай, Кенді Алтай, Верх-Уба, Лениногор, Оңтүстік Алтай, Зайсан, Қалба және Өскемен негізгі орман өрттерінің аудандары болып табылады (21 қосымша).

2000 жылдан бастап 2004 жылға дейін облыстың орман қорының аумағында өрт 74 мыңнан астам гектар орманды жойды. Орман отырғызудың қолданыстағы көлемі кезінде өрттен жанып кеткен орманды алқаптарды қайта қалпына келтіру үшін ғана 100 жылдан артық уақыт керек (22, 23 қосымша).

Облыстың орманды алқаптарының экологиялық ахуалына олардың қанағаттанғысыз санитарлық жағдайы әсер етеді, әсіресе Ертіс бойының қарағайлы ормандарында.

Құрғақ дала, шөлейт және шөл аймақтары – облыстың батыс және оңтүстік бөліктеріндегі жайылымдық алқаптарда жүйесіз мал жаюдан өсімдік қабатының құлдырауы байқалады. Облыстың жайылымдық алқаптарының жалпы көлемінен (19950,9 мың га) тапталған жайылымдар 458,5 мың га (9,1%), түрлендірілгендері – 352,1 мың га (1,8%), мал жемейтін және улы өсімдіктер жайлағаны – 68,6 мың га (0,3%). Тапталған жайылымдық алқаптардың сапасының жай-күйі әсіресе өзендердің, бұлақтардың аңғарларында, мал жүктемесі жоғары елді мекендер мен мал суарылатын құдықтардың маңайында бірден нашарлап кетті. Алаңдық қатынаста жайылымдық алқаптардың құлдырауы осы үдеріспен 5-тен 8,5%-ға дейін қамтылған Бородулиха, Глубокое, Зайсан, Зырян, Катон-Қарағай және Шемонайха әкімшілік аудандарында қарқынды, бұл малды ұзақ уақыт жүйесіз жаюмен негізделеді.

Жақсы мәдени-техникалық шабындық алқаптардың 86,5% “таза” санатқа жатады, бірақ олардың өнімділігі көп емес.

Сұрақтар

1. 
   Биоресурстардың жай-күйі
   
2. 
   Құрғақ дала, шөлейт және шөл аймақтары