С. Б. Балшыкеев
жүктеу/скачать 1,13 Mb. Pdf көрінісі
|
Balshikeev 1
|
1.3 Дін және атеизм «Дін» термині кӛпмағыналы: латынның «религаре» етістігі «байланыстыру, біріктіру» деген мағынаны білдіреді. «Религио» - діншіл, әулие, нысан және бір нәрсеге немесе біреуге табыну тәсілі. Әдебиетте діннің жҥздеген әр тҥрлі анықтамалары, оның мәні және мағыналары бар. Сонымен қатар, кей жерлері ҧқсаса, ал кей жерлерінде қарама-қайшы діндер бар. Олардың қайсысы дҧрыс, барлығы да бір 14 мақсатты кӛздей ме? Белгілі бір мағынада «барлық діндер шынайы. Адамның жалғыз міндеті – оны қатаң ҧстану» 7, 32 б . Әрбір адам шындықты, бір сӛзбен айтқанда, ӛмір мәнділігіне қатысты шындықты табумен ғҧмыр кешеді. Кӛп адамдар мҧндай мәнділікті таба алмай немесе жоғалта отырып, рухани негіздерді діннен, философиядан, ежелгі ойшылдардың, әдебиет қайраткерлерінің жазбаларынан, ғылым мен ӛнерден, сиқыршылардан, дуалаушылардан, кӛріпкелдерден, балгерлерден, спиритуалистерден іздейді. Егер де басылып шығарылатын материалдарға сҥйенсек, қазіргі таңда Жер бетіндегі адамзаттың 90% әр тҥрлі дәрежеде, ал қалған 10% тҥрде діншіл болуы ықтимал, Н. Бердяевтің айтуы бойынша, «әрбір адам жазылмайтын діншіл». Сонымен қатар, зерттеушілер әр тҥрлі дінннің қасиетті кітаптарында «дін» тҥсінігінің жоқтығын анықтайды – қалай болғанда да Библияда да, Қҧранда да бҧл сӛз кездеспейді. ХХ ғасырдың атеистік әдебиетінде дін мәнділігінің тҥсінігі Ф. Энгельстің «кез-келген дін адамдардың кҥнделікті ӛмірінде оларға билік ететін қиял кӛрінісі, жер бетіндегі кҥштер о дҥниелік кҥштердің кейпін қабылдайтын кӛрініс болып табылатыны» туралы айтқан белгілі ережесіне негізделген 15 . Бҧл анықтамадан келесідей қорытындылар шығарылады: а) кез-келген дінде жер беті негізі болады, сондықтан да, діни нанымдардың қайнар кӛзін адам тіршілігінің материалды жағдайларынан іздеу қажет; б) кез-келген дін қоғамдық болмыстың кӛрінісі – бҧл, яғни, дінде шынайы ӛмірдің ақиқатында болатындай ештеңенің жоқтығын білдіреді; жүктеу/скачать 1,13 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|