С. Б. Балшыкеев
«тыйым салынатын тоғыз әрекет»
жүктеу/скачать 1,13 Mb. Pdf көрінісі
|
Balshikeev 1
| «тыйым салынатын тоғыз әрекет»
бар: 1) адамдарды мазақ қылу және кемсіту; 2) жамандау, ӛсек айту, басқалардың кемшіліктерін мазақ қылу; 3) адамдарды жаман атпен атау, оларға лақап аттар қою; 4) «ӛз жақындарына» сенбеу және кҥдіктену; 5) аңду, ҥйге иесіз кіру; 6) біреудің сыртынан балағаттау; 7) жала жабу және ӛсек айту; 8) адамның абыройы мен беделіне тіл тигізу; 9) кінәсіз адамның қанын тӛгу. Осылайша, халал және харам мҧсылмандардың жеке және қоғамдық ӛмірінің барлық жақтарын қарастырады. Тыйым салуларды қабылдамай, кейбіреулерін жоққа шығаруға болады, бірақ онымен есеп айырыспауға ешкімнің де қҧқығы жоқ. Исламның саяси жҥйесі Қҧранға негізделеді. Шариғатқа сәйкес, ислам мемлекетіндегі жоғарғы билікте Алла тҧрады. Билеуші ӛмірге Қҧдай заңдарын кірістіріп, осылайша адамдарға қызмет етуі қажет: әділдікті жҥзеге асыру, барлық азаматтардың нәсілі мен дініне қарамастан, қорғанысы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету. Ислам мемлекеті исламдық емес платформадағы немесе исламдық емес басшысы бар партияны басқара алмайды. Қоғам ҥкіметке қолдау кӛрсетуге міндетті, алайда, оның ислам принциптерінен бас тарқан жағдайда, қоғам оның бҧйрықтарын орындамауға қҧқылы. Қоғамды дін тәртібін ҧстаушы, денсаулығы мықты және жан-жақты мҧсылмандар басқаруы қажет – басқа факторлардың (отбасылық жағдайы, мҥлік кӛлемі, жасы) болуы міндетті емес. Басқарушыларды дәрежесіне қарай халық сайлай алады немесе тағайындайды. Басқарушы ӛз әрекеттері ҥшін Алланың және халықтың алдында жауап береді. Даулы мәселелер кеңесу арқылы шешілуі қажет. Әркімнің ӛз пікірін білдіруге, кеңес беруге қҧқығы бар. Азаматтарға дінге сенушілік, ар-намыс, ой, сӛз, еңбек, кәсіпкерлік, бәсекелестік және т.б. еркіндігі Заң бойынша 93 қамтамасыз етіледі. Ӛзінен тӛмендегілердің қҧқығын жоюға тыйым салынды, алайда, олардың ӛзі мемлекеттің жалпы заңдарына бағынуы тиіс. Ислам мемлекеттерінің халықаралық қатынастары тӛмендегілерге негізделеді: - адамзаттың бірыңғай шығу тегіне және барлық адамдардың теңдігіне сену; - басқалардың қҧндылығын, мҥдделерін, беделін қҧрметтеу және т.б.; - дҥниежҥзін қарым-қатынастардың қалыпты жағдайы ретінде тану; - басқа біреудің ісіне араласуға асығу; - мәселелерді реттеу тәсілі ретінде соғыс қорғаныс ҥшін болуы мҥмкін; - міндеттемелерді орындау және шарттар тәртібін сақтау. жүктеу/скачать 1,13 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|