С. Жайлауов физикалық химия
коэффициентін, тағы да басқа сипаттарын анықтауға қолданы-лады. VIII тарау
жүктеу/скачать 2,46 Mb.
|
Ñ. Æàéëàóîâ ôèçèêàëû? õèìèÿ
| 188
коэффициентін, тағы да басқа сипаттарын анықтауға қолданы-лады. VIII тарау ҚОС ИОНДЫҚ ҚАБАТ ЖӘНЕ ЭЛЕКТР КИНЕТИКАЛЫҚ ҚҰБЫЛЫС § 41. ҚОС ИОНДЫҚ ЭЛЕКТР ҚАБАТЫ Қіріспе. Қос иондық электр қабаты мен екі фазааралық шегінде потенциал айырымының пайда болуы иондардың адсорбциялану процесі мен иондардың алмасуында әрі негізгі, әрі басты роль атқарады, сондай-ақ теория мен қолданбалы жай үшін қажетті құбылыстарды түсіндіруге пайдаланылады. Олар: электродты про-цестер; электр капиллярлық және электр кинетикалық құбылыс-тар; қуысты (кеуек) денелердегі масса мен энергия алмасу про-цестері; поляризация құбылысы мен оған байланысты өтетін өз-герістері; көбінесе дисперсті системаныд тұрақтылығымен анық-талатын коллоидты бөлшектердің өзара электростатистикалық әрекеттесуімен байланысты өтетін құбылыстар. Осы ерекше құ-былыстардың бәрі де электрлі беттік құбылыс деп аталатын қос электр қабаты арқылы өзара тығыз байланысқан. Мұндай жалпы атаумен фазааралық бетте қос электр қабатының пайда болуы мен оның салдарынан туындайтын өзгерістер аталады. Бұл құбы-лыстар электрохимияда, қатты денелер физикасында, геофизикада қолданылады. Қазіргі коллоидты химияның негізі болып санала-тын коллоидты бөлшектер, яғни иондар, полюсті молекулалар, зарядталған беткі қабат пен оның кейбір активті орталықтары іс жүзінде беттік құбылыстармен байланысты. Қос электр қабатының теориялары. Қос электр қабатының пай-да болуына байланысты қүбылыстарды түсінікті баяндау үшін оның ішкі құрылысына арнайы талдау жасап және ондағы потенциал айырымы мен беткі1 қабаттағы заряд мөлшерінің арасындағы байланысты анықтау қажет. Енді осы жайды түсіндіретін бірнеше қос электр қабатының теорияларына тоқталайық. Гельмгольц теориясы. Қос электр қабатыньщ шамасын өлшейтін бірінші теорияны 1879 жылы Гельмгольц зерттеп ұсынды. Ол кос электр қабатын сұйық ерітінді ішінде беткі қабаты қарамақарсы зарядталып, бірінен-бірі молекулалық өлшемде (қашықтықта) орналасқан параллель жазық конденсатор ретінде қарастырды (48-сурет). Мұнда жазық конденсатор теориясына орай параллель қабырғаның бірінде пайда болатын потенциал айырымы (ср), екінші қабырға алыстаған сайын түзу сызықты тәуелділікпен кемиді 189 Пікірлерді қорыта келіп, келесі тұжырымды жасауға болады: қатты беттен алыстаған сайын кері иондардьщ концентрациясы кемиді жэне диффузиялык қабаттын қалындығы көлемдік концентрация квадратына ( кері пропорционалды кемиді; концентрациялары, тен болған жағдайда диффузиялық қабат қалындығына жоғарғы валенттіліктегі ион көбірек эсер етеді. Диффузиялық қабаттың көлемін есептеп, оны тәжірибе кезінде алынған мәліметпен салыстырғанда, айырымашылығы өте алшақ болып шықты. Сондай-ақ, Гуи-Чэпмен теориясы қайта зарядталу құбылысын және дзета-потенциалды түсіндіре алмады. Бұл теория бойынша электр кинетикалық потенциалдың пайда болуы салыстырмалы тұрғыда жылжитын сұйық фазадағы белгілі қалың-дықтағы диффузиялық қабаттың қатты дененің беткі қабатында мықты ұсталып тұруына байланысты. Ғылымдағы мұндай олқы-лықтар оны онан әрі зерттей түсуге итермеледі. жүктеу/скачать 2,46 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|