3.3.7 Дезинфекциялық ерітінділерді дайындау техникасы....................................................53
3.3.8 Дезинфекциялық перепараттармен жұмыс істеу кезіндегі сақтық шаралары.....................................................................................................................................54
3.4.6 Стерилизацияның газды әдісі...........................................................................................64
5.2.1 Науқас күтімі кезінде төсек жаймасын ауыстыру ........................................................131
5.2.2 Жағдайы ауыр науқастардың киімін ауыстыру............................................................133
Медицина – халыққа жақсы сапалы, уақытылы медициналық көмекті және азаматтардың денсаулығын қорғау құқығын қамтамасыз ететін мемлекеттің қызметтік саласы. «Саламатты Қазақстан» атты Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағдарламасы азаматтардың денс...
Медициналық қызмет орта және жоғарғы медициналық білімі бар физикалық тұлғалар мен денсаулық сақтау саласында жұмыс істейтін заңгер тұлғалардың қызметін қамтиды.
1.1.1.Медициналық көмектің түрлері:
1) Дәрігерге дейінгі медициналық көмек;
2) Біліктілікті медициналық көмек;
3) Арнайы мамандандырылған медициналық көмек;
4) Жоғары мамандандырылған медициналық көмек;
5) Медициналық -әлеуметтік көмек.
Қазақстанда емдеу мекемелерінің 80%-ы мемлекеттік меншік иелігінде, олардың 20%-ы жеке меншік, яғни мемлекет медицина мәселелерінде басты рөлді сомдайды деген сөз. Халық саны 17 миллионнан аса адамды қамтыған жағдайда Қазақстанның медициналық нарығыны...
Адам ағзасындағы шартты-патогенді микроорганизмдердің ең көп мөлшердегі орналасатын орындары:
Қол деконтаминациясының мақсаты:
«Деохлор» құралы салмағы 3,4 г қамтитын дәрілер түрінде келеді, оның құрамында 1,5 г (44,2%) белсенді хлорлы дихлоризоциануралық қышқылының қызметтік заты - натрий тұзы бар. Оның бактерияға қарсы, вирулицидтік және фунгицидтік қасиеті белгілі. Асқаз...
Бактериялық туындау себебі бар инфекциялар кезінде (өкпе құрт ауруы мен аурухана ішілік инфекцияларды туындатушылар), вирусты инфекциялар кезінде (ЖИТС, парентеральды жұғу механизмді гепатиттер), түрлі салалы ЕАМ-дегі қышыма қотыр туындау себебі бар и...
«ДЕЗ-ХЛОР» дезинфекциялық құралының белсенді заты - дихлоризоциануралық қышқылдың натрий тұзы. Ол салмағы 3,35 гр-дық хлорлы иісті ақ дәрілер түрінде шығарылады. Бұл дезинфекциялық құралдың микробқа қарсы әсері бактерияларға (өкпе құрт ауруы микобакте...
«Дюльбак ДТБЛ» дезинфекциялық құралының құрамында 4,5% диде-цилдиметиламмоний хлориді, 6% беткейлі-белсенді заттар, 6% сілтілі тұздары бар иіссіз, қою көгілдір түстес, сұйық концентраты. Бактеридцидті (туберкулоцидті), вирулицидті (парентеральды вирус...
ЕАМ-дегі алдын-алу, күнделікті, қорытынды дезинфекциялау кезінде бөлме бедері, жиһаз, медициналық қолданыстағы бұйымдар, төсек-жабдық, ыдыс-аяқ, науқастарды күту құралдарды өңдеуде қолданылады. Бактериалды (өкпе құрт ауруын қосқанда), қышыма қотыры (к...
«Санивап» дезинфекциялық құралы - салмағы 3,5 (±0,3) г ақ түсті дөңгелек пішінді дәрі. Белсенді заты – дихлоризоци-ануралық қышқылдың натрий тұзы -73,0% және қызметтік құрамдас бөліктер: адипинді қышқыл, натрий гидрокарбонаты. Белсенді хлор массасы ...
ЕАМ-дегі бөлмелердің бедерін, қатқыл жиһаз, құрал-аппараттардың бедерін, медициналық қолданысқа арналған бұйымдарды, төсек-жабдық, ыдыс-аяқ, науқастарды күту құралдарын алдын-алу, күнделікті және қорытынды жинастыру мақсатында қолданылады. Бактериалд...
Ас суы, жүзу бассейндеріндегі суды, беткейлерді, су сақтаушы ыдыстарды, қосалқы бөлмелердің бедерін, санитарлық-техникалық құрал-жабдықтарды, жинастыру құралдары, жеміс-жидектерді зарарсыздандыруға қолданылады. Түрлі заттарды дезинфекциялау үшін белсе...
«Медифокс»дезинфекциялық құралы – инсектоакарицидті зат. Дезинсекциялау тәжірибесінде қолдануға бағытталған: бас және шат биттерін жою мақсатында, іш-киім педикулезімен, ұшпайтын синантропты көпаяқтылармен, сорғыш тарақандармен, төсек-жабдық қандалам...
Жоғарыда аталған құралдар жақсы дезинфекциялық әсерге ие және қолданыста өте ыңғайлы болып табылады. Дегенімен, уақыт есебімен сыналған хлорлы әк пен хлораминді де қолдануымызға болады [15].
3.3.7 Дезинфекциялық ерітінділерді дайындау техникасы
Гипохлорит кальций ерітіндісін дайындау техникасы
3.3.8.Дезинфекциялық перепараттармен жұмыс істеу кезіндегі сақтық шаралары
3.3.9 Дезинфекциялық препараттармен кенеттен улануда көрсетілетін бірінші көмек
Препараттардың қорғалмаған теріге түсуі кезінде, лезде сол аумақты таза сумен жуу; формальдегинмен зақымданғанда, теріні 5% нашатыр спиртінің ерітіндісімен өңдеу.
3.3.10 Дезинфекцияның биологиялық әдісі
6. Қолғапты шешу, қауіпсіздік сақталған контейнерлерге утилизацияға жіберу.
3.4.4 Залалсыздандырудың ауалық түрі
Шыны, металл, силиконды резеңкеден жасалған заттар үшін қолданылады. Ауалық залалсыздандыру - құрғақ-ыстықты шкабта құрғақ ыстық ауамен өткізеді. Бұл стерилизатор - дөңгелек немесе тікбұрышты формалы электрлік шкаф болып табылады (сурет 8).
Сурет 8.
Құрғақ- ыстықты залалсыздандыру
Залалсыздандыратын камерада тор және жаймалар бар, олар залалсыздандыруға ұшырайтын заттар, термометр және арнайы құрылым үшін құрғақ және ыстық ауаны бұлғану барысында қолданылады. Қажет температураны термоэлектрлік реле көмегімен қолдайды. Залалсызд...
Құрал-жабдықтардың экспозиция мерзімі аяқталғаннан кейін екі рет стерильді сумен жуады және стерильді контейнерге салады (стерильдік мерзімі – 3 тәулік).
3.4.6 Стерилизацияның газды әдісі
Газды зарарсыздандыру әдісін термиялық өңдеуден өткізуге болмайтын объектілерді зарарсыздандыру үшін қолданады (сурет 9).
Сурет 10.
Жедел жәрдем автокөлігі
4.3 Ес жағдайы
Науқаста естің бұзылуының әртүрлі дәрежесі дамуы мүмкін, оның өшуі (ступор, сопор, кома) немесе ОНЖ қозуыболады (сандырақтау, галлюцинация) [26, 29, 32].
Тағы да науқастың дене қалпын өзгертуде маңызы бар көптеген ауруларды мысалға кетіруге болады. Кей жағдайларда ұзақ уақыт төсекте мәжбүрлі күйде отыру, науқастың жағдайын нашарлатып жібереді, ойық жараның пайда болуына әкеледі, сондықтан науқастың төс...
Кесте 5.
Науқастың мәжбүрлі қалпының бірнеше варианттары
Дене салмағын өлшеу
Кеуде клеткасының шеңберін өлшеу
Майдың іш аймағында жиналуы денсаулыққа қауіпті, себебі жүректің ишемиялық аурулары, артериалық гипертония, қантты диабет және т.б. жиі кездеседі. Әлем статистикасы бойынша әйелдердің 30-40%, ал еркектердің 10—20%-ы семіздікке жиі ұшырайды.
Семіздіктің 3 түрі бар:
- әйелдерге тән түрі (гиноидты семіздік) – тері асты май сан және жамбас аймағына жиналады (сурет 40 а);
- еркектерге тән түр (андроидты немесе висцеальды семіздік) – майдың іште жиналуы (сурет 40 б);
Сынапты термометр
Сандық немесе электронды термометр
Инфрақызыл термометр
Терможолақтар
Білезік артериясында пульсті тексеру
а – екі қолда, б - бір қолда
Чейн-Стокс тынысы
Биот тынысы
Куссмауль тынысы
Артериалды қысымды өлшеу әдістері
Артериалды қысымның санын жазуға негізделген әдіс. Өлшеу арнайы құрылғымен жүргізіледі, ол манжеттен, миникопрессордан, есептейтін және жазатын қондырғыдан, есте сақтау блоктан тұрады.
Аппарат 3, 5, 10 және 15 минут сайын аралықта АҚ көрсеткішін тіркейді және өлшеген уақытын қоса есте сақтау блогына жазып алады.
Келесі күні аппаратты медициналық қызметкер шешеді. Есте сақтау блогындағы мәліметтер санды-әріп жазба түрінде шығады және дәрігер қорытынды жасайды.
Сурет 53
АҚТМ қолдану техникасы
4.11 Су тепе-теңдігін анықтау
Су тепе-теңдігі – бұл ағзаға түскен сұйықтықпен (ішкен сұйықтық, инфузиялар) және тәулігіне шыққан несеп санының айырмашылығы.
Тәуліктік диурез (тәулігіне бөлінген зәр көлемі) үлкен адамдарда жасына, температураға және қоршаған ортаның ылғалдылығы, тамақтану жағдайы, физикалық күшке және басқа факторларға байланысты 800 мл-ден 2 л-ге дейін аралықта өзгеріп тұрады. Қалыпты жағ...
Тәуліктік диурезді анықтау науқастарда жасырын ісікті анықтау, зәр айдайтын дәрілердің әсерін бақылау мақсатында жүргізіледі. Науқас 3 күн зәр айдайтын дәрілерді қабылдамауы қажет. Науқасқа тамақтардағы сұйықтықтың пайыздық мөлшерін түсіндіру [7, 26].
Шараның орындалуы:
1. Науқас таңертеңгі сағат 6-да унитазға кіші дәретке отырады.
2. Кіші дәретке әр отырған сайын арнайы ыдысқа зәрін жинайды және диурезді өлшейді.
3. Келесі күннің таңертеңгі сағат 6-ға дейін зәрін жинайды.
4. Есепке алу қағазына шыққан зәрдің мөлшерін тіркеу (уақытын көрсету).
5. Есепке алу қағазына ағзаға түскен сұйықтық мөлшерін тіркеу (уақытын көрсету).
6. Есепке алу қағазындағы мәліметтерді формула бойынша су тепе-теңдігін есептеуді жүргізу: шыққан зәр мөлшері*0,8 (80%) = қалыпты жағдайда бөлінуге тиіс зәрдің мөлшері.
Мысалы: енгізілген сұйықтық – 1350 мл, шыққаны – 1250 мл.
1250*100 / 1350 = 91%.
Теріс тепе-теңдік (<70%) ағзада сұйықтықтың жиналуын көрсетеді: зәр айдайтын дәрілердің әсерінің болмауы немесе жасырын ісіктер.
Оң тепе-теңдік (>90%) – зәр айдайтын дәрілердің әсер етуі.
Әртүрлі ақаулар кезінде шығаратын несептің көлемі өзгеріп отырады:
полиурия-қалыпты су режимінде тәуліктік диурездің 3000 мл дейін көбеюі
олигурия- тәуліктік несеп көлемінің 500 мл дейін азаюы
анурия- тәуліктік диурез 50 мл –ден аспайды.
Адам қалыпты жағдайда күндіз 2/3 және түнде 1/3 несептің тәуліктік көлемін шығарады. Түнгі диурездің күндізгіден артық болуы –никтурия деп аталады.
Гигиеналық ванна Гигиеналық душ Шомылғанда
мейірбикенің көмегі
5.2.1 Науқас күтімі кезінде төсек жаймасын ауыстыру
Жағдайы ауыр науқастың
төсек-жаймасын ұзына бойлай ауыстыру әдісі
Жағдайы ауыр науқастың төсек-жаймасын
көлденеңнен ұзына бойлай ауыстыру әдісі
5.2.9 Ауыз қуысы күтімі
Құлық тығындарын алу
Жалпы сипаттамасы: Диета ақуыз, май, тағам талшықтарына, А, С және В тобының дәрумендеріне өте бай. Тағамдар суға және буға пісірілген, суға пісірілген көкөністер.
