С. В. Кожанова Жалпы иммунология



Pdf көрінісі
бет122/314
Дата16.10.2023
өлшемі19,87 Mb.
#185815
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   314
Байланысты:
Жалпы иммунология оқулық

Т-лимфоциттердің дифференцировкасын тудыратын стимулдарға.
ен алдымен, тимоциттердін тимустын эпителилік жасушаларымен. ма- 
«рофаггармен, дендритті жас\шатармен 
жасушааралық эсерлесуі
және 
тимоциттердін адгезия молекулаіарымен әрекеттесуі, соньгмен катар 
алгезия молекулатарынын өздері жатады.
Бүл үдерісте 
гуморадды эсеріер
де манызды рөл аткарады. Олар: тимус 
гормондары мен біркатар цитокнндер: ИЛ-3, ИЛ-1, ИЛ-7 және т.б.


250
III Бөлім. Адаптивті иммунитет
Сүйек кемігінен тимуска келген іТ-лимфоциттер бетінде беткей 
молекулалардын белгілі жинағы бар лимфобласт болып табылады, атап 
айтканда СӘ44. Бірак дифференцировка маркерлері С 04 пен С 08 жок. 
Олар тимустың кыртысты кабатынын жоғарғы бөлігі — субкапсулалы 
аймакка орналасады.
іТ-лимфоциттер мен субкапсулярлы аймактын стромасының 
әсерлесуі 
Т-жасушалардың алғашқы арнайы маркері
— 
С02 нәруызының
пайда болуына әкеледі. Аталған маркері бар (С 0 2 +) тимониттер мен 
эпителийлік «тәрбиеші» жасушалар (пигхе сеііз) тығыз байланыста болу 
салдарынан белсенді түрде көбейе түседі және жаңа нәруыздарды экс- 
прессиялай бастайды. Олар: СЭЗ, С 04, СӘ8 және ТЖР-дын (3-тізбегі. 
Олардың фенотипі келесідей жазылады: СОЗ^СОЗ^СО^^СО^^РТЖР*. 
Енді осы жасушалар тимустың кыртысты кабатына тереңірек кіре ба- 
стайды. Бүл үдерісте маңызды кызметті тимопоэтин және ИЛ-3 пен 
ИЛ-7 цитокиндері аткарады.
Кыртысты кабатта ТЖР кадағалайтын гендердің кайта кұрылуы мен 
ынталануы нәтижесінде ТЖР-дің екі тізбегі де (а және р тізбектері) 
пайда болады. Бұған коса С 04 пен С 08 нәруыздары толығымен экс- 
прессияланады.
Кыртысты 
кабаттағы 
тимоциттер 
цитоплазмалык 
өсінділері 
тармакталған кортикалы эпителийлік жасушалармен тікелей байланы- 
ста болады. Аталған эпителийлік жасушаларда I және II класс МНС 
молекулалары жаксы экспрессияланған.
Осы жасушааралық эсерлесу шимустың қыртысты қабатында
өтетін негізгі сурыпталу удерістерін шақырады.
Кыртысты кабаттык 
тимоциттердін бетінде ТЖР-дың толык экспрессияланау ерекшелігі 
бойынша әр түрлі С 0 4 +С 0 8 +ТЖР+ Т-лимфоциттер клондарының да- 
муына әкеледі.
Рецепторлары МНС-дің меншікті нәруыздарына сәйкес келмейтін
клондар
(олардың саны басымырак) 
апоптоз
(жасушалардын жо- 
спар бойынша жойылуы) 
нэтижесінде жойылады. Тек МНС-дің
меншікті нәруыздарына сай рецепторлары бар клондар сақталады.
Бұл Т-лимфоциттер керекті дифференцировка белгісін алғандыктан 
апоптозға ұшырамайды және әрі карай даму сатысына өтеді. 
Соны-
мен, өзінің организмінде жумыс істеуге қабілеті бар (МНС-рестрикция)
Т-лимфоциттер клондарының сурыпталуы өтеді.
Бұл үдеріс 
оң сурыпталу
деп аталады. Он сұрыпталудан кейін кор- 
тикалды тимоциттердін шамамен 5% калады, олар кортикомедуллярлы 
аймак арқылы тимустың милы кабатына жылжиды.


15-Тарау. Адаптивті иммунитеттің жасушалык, механизмдері
251
Аталған жасушалардын әркайсысының немесе I класс МНС нә- 
руыздарымен немесе II класс МНС нәруыздарымен әсерлесуге кабі- 
леті бар. Он сұрыпталу үдерісі кезінде I класс МНС нәруыздарына 
сәйкестігі бар тимоциттер СР8 корецепторын сактап калады, ал С 04 
нәруызынын экспрессиясын токтатады. Бұл жасушалар 
ңитотокси-
калық Т-киллерлердің фенотипіне ие болады: СІ)2+3+Н' (СВ8+).
II класс МНС нәруыздарына сәйкестігі бар тимоциттер С 04 ко- 
рецепторын сактап калады, ал С 08 нәруызының экспрессиясын 
токтатады. Бұл жасушалар 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   314




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет