14-Тарау. Адаптивті иммунитеттің гуморалды механизмдері
227
3. /д'А/,
І§СГ /§С, Ғс-үзіндлерінде шарнирлі аумақ арқылы анти-
ген байланысуы кезінде қурылымдық өзгеріс өтеді, бул кезде
СН,-
домен аймағында комплемент жүйесінін бірінші компонентін
байланыстыратын белсенді аймағы калыптасады, сондыктан
иммуноглобулиндердің бул кластары комплемент жүйесін клас-
сикалық жолмен белсендіреді.
4.
Ғс-фрагменті көмегімен В-лимфоңиттердің плазмалық мембрана-
сына иммуноглобулин молекуласы тіркеледі де, антигентанушы ре-
цептор қызметін атқарады.
5. Организмнін
көптеген жасушаларының бетінде әр түрлі /§ кла-
сына арналған Ғс-реңепторлары бар.
Егер ол рецепторларға сай
келетін 1§ немесе кұрамында І§ бар иммундык комплекс тіркелсе,
онда сол рецепторлар аркылы берітген жасушалар жұмысының
белсенуі немесе басылуы жүреді. Мысалы.
- Плацента трофобласттарында тек І£С-ға арналған Ғс-рецеп-
торлары бар. Ол
рецепторларға тіркеліп, І§0 белсенді тасы-
малдану әдісімен плацента аркылы анадан ұрыкка транс-
плацентарлы түрінде беріледі және нәрестенін пассивтік
(енжар) иммунитетін камтамасыздандырады. Плацентада
бұл иммуноглобулиннен баска кластарына рецепторлар жок,
сондыктан плацента аркылы
баска иммуноглобулиндер өте
алмайды.
- Макрофаг пен нейтрофилдер бетінде І§С-ға арналған Ғс-
рецепторлары бар. Егер бұл рецепторға бос жүрген 1^0 бар
иммунды комплекс тіркелсе, онда макрофаг пен нейтрофил
кызметі белсенеді, яғни фагоцитоз күшейеді.
- Мес жасушалар мен базофилдер бетінде І§Е-ге арналған Ғс-
рецепторлары бар. Цитофилді І§Е молекуласы Ғс-фрагментімен
мес жасушаға және базофилге жабысады. Осы үдеріс атопиялык
серпіліс кезіндегі организмнің сезімталдану негізінде жатады.
Нысана-жасушаларға жабыскан І§Е аллергенмен ҒаЬ-фрагмент
аркылы байланысканда, І§Е
энергиялык және кұрылымдык
өзгерістерге ұшырап, Ғс-рецептор аркылы мес жасушаларды
және базофилдерді белсендіріп, олардың дегрануляциясын ту-
дырады. Бұл кезде жасушалардың түйіршектерінен биологиялык
активті заттар (гистамин, брадикинин, т.б.) бөлініп, айналадағы
жасушаларға әсерін көрсетіп, өзіндік аллергиялык серпілісті
болдырады.