С. В. Кожанова Жалпы иммунология
жүктеу/скачать 19,87 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы иммунология оқулық
| Жүйелі қызыл жегінін емі.
ЖҚЖ емдеуде заманауи емшара стан- дарттарды колданған кезде наукастардың аман калу мүмкіншілігі диа- гноз койьшған соң, шамамен 10 жылға дейін жетеді. Бұл аурудың емі, өкінішке карай, көбіне ауыр жанама әсерлермен бірге жүреді. Жана- ма әсерлер ем ретінде кортикостероидтер мен ДН Қ синтезінің инги- биторы циклофосфамид пайдалануымен түсіндіріледі. Емнің жаңа әдістеріне В-лимфоциттердің санын азайтатын СО20-ға карсы моно- клонды антиденелер — ритуксимаб жатады. Бұл препарат, сонымен катар, В-жасушалык лимфомалардың емінде де колданылады. Бұл ем- шаранын нәтижесінде В-лимфоциттердің санын азайту сарысулык І§С мөлшері шамамен 50%-ға төмендейді. 1§С-дін өндірілуі жалғасуынын 20-Тарау. Аутоиммунды аурулар 419 себебі — оларды өндіретін С О 2 0 - Н Ы экспрессияламайтын, ұзак өмір сүретін плазмалык жасушалардын болуы. Сонымен катар, жакында клиникалык сынактан өткен ВАҒҒ цитокинінің әсерін басатын МКАД препараты пайдаланылады. ВАҒҒ — В-лимфоциттердін фолликулалар мен маргиналдык аймактарда өміршендігін сүйемелдейтін цитокин. Сонымен катар, С 028 аркылы Т-лимфоциттердің костимуляциясын тежейтін, сондыктан Т-хелперлердін В-лимфоциттерін белсендіруіне кері әсер ететін, СТЬА4- іе препараты да колданылады. Ревматоидты артрит. Ревматоидты артрит (РА) — дамыған елдердің 0 , 3 - 1,5% түрғындарын камтыған, жүйелі аутоиммунды аурулардын ең кен тарағаны болып келеді. Бүл ауру еркектерге карағанда, әйелдерде 3 есежиі кездеседі. Жас ұлғайған сайын аурушандыкөсе түседі. РА-ке тән белгілерге ауыру сезімімен, ісінумен және танғы шырмалушылығымен сипатталатын буындардын симметриялык кабынуы жатады. РА тәрізді буындардың аутоиммунды ауруларына жүкпадан кейін дамитын реактивті артрит және омыртқа буындарын закымдайтын анкиллоздау- шы спондилит жатады. РА пен ЖҚЖ-ның ортақ сипаттамалары көп: артриттер мен васкулиттердің дамуы, жедел фазалы нәруыздарының жоғарылауы. Мүндай ұксастыктарына карамастан, антиденелердің касиеттері әр түрлі. ЖКЖ-де бастысы антиядролы антиденелердің өнімі болса, РА кезінде С 0 4 + Тхі-дің буындағы синовиалды қабык-тың бір немесе бірнеше аутоантигендеріне қарсы жасушалық жауабы басты үдеріс болып келеді (20.4-сурет, түрлі түсті жапсырманы караңыз). РА кезінде кабыну нәтижесінде буын куысында нейтрофилдердің жоғары санымен және СҒ>4+ Т-лимфоциттері, макрофагтар мен В-лимфоциттері инфильтрациясымен, нәтижесінде қалыптаскан сино- вий гиперплазиясымен сипатталатын сұйыктық жиналады. Буынішілік сұйыктыкта ТҚ Ғ-а, ИЛ-1 және ИЛ-6 макрофагтардын кабынулык цитокиндері жоғары мөлшерде болады. Сонымен катар, жиі Тх17 бөлетін ИЛ-17 көлемі де жоғарылаған. Әдетте, макрофагтар мен лимфоциттер синовиалды капшық ішінде лимфа түйіндері тәрізді структураларды кұрайды. Онда Т-жасушалық аймақтар және антиденелердің Т-тәуелді синтезінде катысатын В-лимфоциттерден тұратын герминативті орталықтары болады. Бұл жаңадан құрылған лимфоидтық тін жалғасып жаткан созылмалы им- муңды жауаптың көрінісі болып келеді. Иммунды жауап бұл жағдайда, шамасы, синовийдің бір немесе бірнеше антигендеріне карсы дами- Ды, бірак бүл Т-жасушалык синовиалды аутоантигендер әлі толык аныкталған жок. 420 IV Бөлім. Иммунды патология және иммунды профилактика Кейбір В-лимфоциттер ревматоидты факторды — І§С-дің Ғс- фрагментіне карсы аутоантиденелерді, көбінесе І§М бөледі. Ревмато- идты фактор аурудың айкындалуын калайша көрсететіні анык болмаса да, оның өнімі баска да жағдайларда, соның ішінде вирусты жұкпалар кезінде де кездесетіні белгілі. Ревматоидты фактордын кызметі, бірінші кезекте, иммунды кешендердің клиренсін женілдетуімен байланысты болуы мүмкін. Созылмалы Т-жасушалык жауап және синовий кабынуы сүйек, шеміршек, тіпті сіңірлердін эрозиясына алып келіп, мүгедектікке үшыратады. Жануарларда калыптастырған РА эксперименталды модельдерінде буындардын деструкциясы СЭ4+ Т-лимфоциттермен бөлінетін цитокинмен, Т ^ Ғ тұкымдастыгына жататын КАМК- лигандамен козуы мүмкін екені көрсетілген. ЯАІМКЯ сүйектің резорб- циясын аткаратын остеокластардын және шеміршекті ыдырататын хондроциттердін белсенділігін арттырады. ЯАІЧКІ,. остеокластардын моноцитарлы ізашарларын остеокласттарға дифференциалдануына ынталандырады. Өзінін әрекетін ол осы жасушаларда болатын ЯАІМК- рецепторлары аркьшы аткарады. Сонымен катар, ЯАЫК-рецепторларына баска бір Т^Ғ тұкымдастығына жататын ерігіш рецептор тәрізді нәруыз — остео- протегрин де сәйкес келеді. Остеопротегрин — остеобласттармен синтезделінетін ЯАККЬ цитокинінін блокаторы болып келеді, себебі ол оньщ ЯАІЧ К-рецепторларымен байланысуына кедергі жасайды. Осыған байланысты, казіргі таңда остеопротегерин терапиялык агент ретінде сынактан өтуде. Сонымен, РА патогенезінде адаптивті иммунитеттің жасушалык та, гуморалдык та механизмдері катысуы мүмкін (жоғары сезімталдыктың II, III және IV механизмдері). Жоғары сезімталдыктың II және/немесе III механизмдері басым болатын болса, ревматоидты фактор денгейінін жогарылауы мен экссудативті кабыну тән жүктеу/скачать 19,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|