С. В. Кожанова Жалпы иммунология
жүктеу/скачать 19,87 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы иммунология оқулық
| «Лңқау» Т-лимфоңиттердің белсенуі олардың беткей сипаттама-
ларының өзгеруімен журетін көбеюіне алып келеді. «Анкау» Т-лим- фоциттердінДЖбетіндегі«пептид- МНСмолекуласы» кешеніжолымен белсену үдерісін таныстыру деп атайды. Таныстырылу кезінде белсен- ген жасушалардын миграциясын, баска жасушалармен әрекеттесуін, цитокиндерге жауабы аркылы пролиферация мен дифференциров- ка үдерістерін реттейтін және олардын сакталып калуын камтамасыз ететін беткей молекулалар күрамы рет-ретімен өзгеріп отырады. Экзоантигендерді ЦТЛ мен Т-хелперлерге таныстыру кызметінен баска Д Ж иммунологиялық төзімділік механизмдерінде де маңызды қызмет аткарады. Толығырак «Иммунологиялык төзімділік» такырыбындағы III бөлімнін 6-тарауын караныз. Біріншіден, ДЖ тимустағы Т-лимфоциттер жетілуіндегі теріс сұрып- талу үдерісіне катысады. Мұнда ДЖ организмнін меншікті пептид- терін МНС нәруыздарымен біріккен кешен түрінде таныстырады. Сон- дыктан аутореактивті Т-лимфоциттер клондарының апоптозына каты- са отырып, орталық Т-жасушылық төзімділіктің қалыптасуында маңызды қызмет аткарады. Екіншіден, ДЖ кабынуалды медиаторларын түзе отырып, бірінші кезекте аңкау Т-лимфоциттерге антигенді таныстыру кезінде ИЛ-6 түзе отырып, Т-жасушалык адаптивті жауаптың куатты тежегіші бо- лып табылатын және шеткері төзімділік механизмдерінде манызды кызмет аткаратын реттегіш Т-лимфоциттердің (Трет) белсенділігін тежейді. Жүкпалы үдерістер кезінде тіндерде ДЖ жетіледі және кости- мулдаушы молкулаларды (В7) жоғары денгейде экспрессиялайды. Онымен коса, олар меншікті апоптоз жасуша фрагменттерін жұта отырып, тұракты түрде меншікті антигенді пептидтердің өнделуі мен таныстырылуын жүзеге асырады. Бүл кезде В7 молекуласынын экс- прессиясы жоғарыламайды, сонымен катар цитокиндердін түзілуі де жоғарыламайды. Вирусты жұкпа, меншікті антигенді пептидтерді таныстырып тұрған ДЖ бетінде В7 молекуласының санын күрт жоғарылатады. Бул Д Ж бетінде «пептид-МНС молекула» кешені бар, пептидтің қурамында жуқпалы агентпен қатар меншікті молеку- 10-Тарау. Моноциттер/макрофагтар және дендритті жасушалар, олардыңтуа біткен... 163 ла фрагменттері кездеседі. Рециркуляциядағы аңкау аутореактивті Т-лимфоцитгер ДЖ бетіндегі организмнін меншікті пептидтерін тануы мүмкін, нәтижесінде олардын пролиферациясы ынталанады және олар эффекторлы жасушаларға дифференцияланады. Қалыпты жағдайда (жұкпа болмаған жағдайда) мұндай белсену жаңа түзілген аутореактивті Т-лимфоциттердін ДЖ-мен толерогенді әрекеттесуі аркылы тежеледі. Бұл ДЖ тіндерден лимфа түйіндеріне миграцияланады және «пептид-МНС молекула» кешенін таныстара- ды, бірак Т-лимфоциттердін жетілуін камтамасыз ететін костимуля- ция денгейі төмен болады және цитокиндерді түзбейді. Осылайша Д Ж жаңа түзілген аутореактивті Т-лимфоңиттердің абортивті белсенуін индукңиялайды. Бұл үдеріс кезінде кыска мерзімді пролиферация Т-жасушалар санынын төмендеуіне жылдам ауысады. Аутореактивті Т-лимфоциттердін біраз мөлшері сакталып калады, бірак олар келесі белсенуге рефактерлі деп саналады. Аутореактивті Т-хелперлердін жойылуы салдарынан аутореактивті В-лимфоциттер де жойылады, нәтижесінде аутоантиденелер түзілмейді. Осы жағдайдың сакталуы (анергия) антиген персистенциясын талап етеді, себебі «меншікті пептид-МНС молекула» кешенінін үнемі болуы аркылы ғана жүзеге асады. Осындай жауап бермеу жағдайдың индукциясы шеткері төзім- діліктің маңызды механизмі болып саналады. Егер жұкпа болмаған кезде жетілген ДЖ-мен аутореактивті анкау Т-лимфоциттердің әрекеттесуі абортивті белсенуі үшін жеткіліксіз болса, жұкпа болған кезде жетілген ДЖ-нын әрекеттесуі аутореактивті аңкау Т-лимфоциттердің толык белсенуін камтамасыз етеді, себебі олар арнайы белгімен катар (Т-жасушалыкрецептордан кабылдайды), кости- мулдаушы белгіні (В7) де қабылдайды. Нәтижесінде жүктеу/скачать 19,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|