Сабақ №1 Рентген спектрінің қысқа толқынды шекарасы. Фотондар Негізгі формулалар

жүктеу/скачать 66 Kb.

Дата	05.09.2020
өлшемі	66 Kb.
	#77261
түрі	Сабақ

Байланысты:
Практика-1

Есеп шығару мысалдары
Білімгерлердің өзіндік жаттығу есептері.

Тәжірибелік сабақ №1 Рентген спектрінің қысқа толқынды шекарасы. Фотондар

Негізгі формулалар:
Рентген сәулелерінің дифракциясында Вульф-Брегтер теңдеуі орын алады:

мұндағы: d-кристалдың атомдық жазықтықтарының ара қашықтығы және φ-кристалдың беті мен рентген сәулелерінің шоғы арасындағы бұрыш.

Тұтас рентген спектрінің қысқа толқынды шегі мынадай қатынастан табылуы мүмкін:

мұндағы: U- рентген трубкасына берілген потенциал айырмасы.

Рентген характеристикалық сәулелердің толқын ұзындығын Мозли формуласы арқылы табуға болады:

мұндағы: Z- антикатод жасалынған элементтің реттік нөмірі, b- экрандау тұрақтысы.

Кейінгі формуланы мынадай етіп қайта жазуға болады:

_{Қалыңдығы х пластинкадан өтіп шығатын рентген сәулелер шоғының интенсивтігі мынадай формуламен анықталады:}

_{мұндағы: I}₀_{– пластинкаға түсетін сәулелер шоғының интенсивтілігі, µ- сызықтық жұту коэффициенті.}

Есеп шығару мысалдары:

1. Рентген сәулелерін бақылайтын құрылғы беоілген. Кристалл айналғанда ол сәуле фотопластинкадан шағылады, Вульф-Брегтер теңдеуін қанағаттандырады. Кристал мен рентген сәулеснің шоғының арасындағы ең кіші бұрышы неге тең? Толқын ұзындығы 20пм. Кристал торының тұрақтысы 303пм.

Шешуі: Вульф-Брегтер теңдеуі

Жауабы:
2. Вольфрам атомындағы электронның М-ші қабаттан L-қабатқа көшкенде шығатын сәулесінің толқын ұзындығы болатындығы белгілі деп алып, рентген сәулелерінің L-сериясының экрандау тұрақтысын табу керек.

Шешуі: Рентген характеристикалық сәулелердің толқын ұзындығын Мозли формуласы арқылы табуға болады:

М-ші қабат пен L-ші қабаттың реттік сандары сәйкесінші _,

Жауабы:

Білімгерлердің өзіндік жаттығу есептері.

1. Ядролық реакцияның нәтижесінде алынған моноэнергетикалық нейтронның шоғы периоды кристалға түседі. Сырғанау бұрышы 30⁰ болғанда, реттік саны бірге тең, нейтронның жылдамдығын табыңдар.

2. Атомдағы электронның L-ші қабаттан K-ші қабатқа көшкендегі толқын ұзындығы 0,788 Анстремге тең рентген сәулесі шығарылады. Осы атомның қандай атом екенін табу крек? K-серия үшін экрандау тұрақтысы бірге тең.

3. Рентген трубкасына берілген кернеу 23кВ-қа кемігенде ізделінген толқын ұзындығы 2 есе өсіреді деп алып, үздіксіз рентген спектрінің қысқа толқындық шегін табу керек.

4. Радийдің гамма сәуле шығаруының толқын ұзындығы 0,01 Ангстремге тең. Осы толқын ұзындығына сәйкес келетін рентген сәулелерін алу үшін, рентген трубкасына берілетін потенциал қандай болу керек?

5. Егер, антикатодтың материалы етіп: 1) мыс, 2) күміс, 3) вольфрам, 4) платиналарды алатын болсақ, онда K-серияның барлық сызықтарын алу үшін рентген трубкасына берілетін ең кіші кернеу қандай болу керек?

жүктеу/скачать 66 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: