Сабақ жоспары. 10 сынып. Жалпы биология. Сабақ тақырыбы: Жасушаның құрылысы мен атқаратын қызметі

№54 мектеп – лицейінің

• 
  жасушаның құрылысы мен қызметі, цитоплазмадағы органоидтер және олардың байланысы , эукариотты және прокариотты жасушалардың ерекшеліктері туралы білімді бекіту;
  
• 
  шығармашылық- ізденушілік жұмыстарды жүргізу арқылы бақылау, салыстыру, талдау және дәйектер мен қорытындыны жинақтай білуді дамыту;
  
• 
  қоғам мен биология ғылымының дамуында ғылыми жаңалықтардың маңызы арқылы оқушылардың дүниетанымдық көзқарастарын кеңейтіп, ой-өрісін кеңейту, көрнекілік құралдар арқылы эстетикалық тәрбие жақтарына көңіл бөлу;
  

1. 
   Ұйымдастыру бөлімі
   

• 
  оқушылардың сабаққа қатысуы мен дайындығын тексеру
  
• 
  оқушыларда сабақ мақсаты және жоспарымен таныстыру
  
• 
  оқушылардың нұсқаулық жұмыс парақтарын тарату, түсіндіру
  

2. 
   Кіріспе бөлімі
   

Суретте не көрсетілген?

Жасуша организмнің қандай бөлігі болып табылады?

Жасушаны қандай ғылым зерттейді?

Жасушаның ашылу тарихы туралы не білеміз?

Жасуша теориясының негізін қалаған қай ғалымдар?

3. 
   Негізгі бөлімі
   

Оқушылар жұмыс парағындағы тапсырманы орындайды. Төмендегі сөздерді мән-мағынасына қарай екі бағанға орналастыру: 1.Митохондрия, 2. Вакуоль, 3. Нәруыз, 4. Липидтер,5. Майлар, 6. Пластидтер,7. Лизосома, 8. Рибосома,9. Тұздар,10. Ядро, 11.Эндоплазмалық тор,12.Глюкоза ,13. Гольджи жиынтығы,14. Су;

3.2. Жасушаның құрылысы көрсетілген сурет бойынша интерактивті тапсырма беріледі. Бірінші тапсырмадағы органоидтерді жасуша құрылысы бар суретке, сандар бойынша (жұмыс парағында) орналастыру қажет. (бір оқушы интерактивті тақтада жасуша құрылысының органоидтері жазылған сөздерді сәйкес сандарға апарып, орналастырады)

3.3. Интерактивті тапсырма арқылы жасушадағы мембраналы және мембранасыз органоидтерді топтастырып алу. Оқушылар жұмыс парағындағы сызба-нұсқаны орындайды.

Органоидтер

Мембраналы Мембранасыз

(бір оқушы интерактивті тақтада жасуша органоидтері жазылған сөздерді сызба-нұсқаға орналастырады) Митохондрия, хлоропласт және ядро ерекше түспен жазылады да, мұғалім оқушылардан олардың ерекше түспен боялып тұру себебін сұрайды. Бұл органоидтер қос мембраналы екені анықталады.

3.4. Жасуша органоидтері мен қызметтерін сәйкестендіру тапсырмасы.

1. Митохондрия	А. Заттарды қорытатын органоид
2. Жасуша орталығы	Б. Нәруыз биосинтезі жүреді
3. Лизосома	С. Тұқым қуалайтын ақпарат сақталады
4. Рибосома	Д. Жасушаның бөлінуіне қатысады
5. Гольджи жиынтығы	Е. Энергия түзіледі, жиналады
6. Ядро	Ж. Лизосоманы түзеді

4.1. Митохондрия мен хлоропласт құрылысын салыстырып, олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау қажет.

Митохондрия ерекшелігі	ұқсастықтары	Хлоропласт ерекшелігі

Қорытынды: Жартылай автономды органоидтер.

4.2. Эукариотты және прокариотты жасушаларды салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау.

(Оқушылар бұл тапсырманы, бактерия мен жануар немесе өсімдік жасушасы бар суреттер көмегімен салыстырып , талдайды және қорытындылайды)

Қорытынды: Ядросы бар және ядросы жоқ жасушалар мен ағзалар .

4.3. Өсімдік және жануар жасушасының құрылысын салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын көрсету.

(Оқушылар бұл тапсырманы, жануар және өсімдік жасушасы бар суреттер көмегімен салыстырып , талдайды және қорытындылайды)

Қорытынды: Жасушалардың ұқсастығы құрылыс бірлігінде, ал айырмашылығы жасушалардың эволюциясы туралы айтады.

5.1. Тест тапсырмасын орындау (интерактивті тақта арқылы)

5.2. Рефлексия

5.3. Оқушылардың білімін бағалау.

Оқушының аты-жөні______________________________

1. 
   Жасушаны зерттейтін ғылым - .................
   
2. 
   Жасуша - .........................................................................................................
   

3. 
   Интерактивті тапсырма. Төмендегі сөздерді мән-мағынасына қарай екі бағанға орналастыру қажет: 1. Митохондрия, 2. Вакуоль, 3. Нәруыз,
   

Жасуша органоидтерін жасуша ішіне орналастыру.

5. Мембраналы және мембранасыз органоидтердің санын ( 1-ші интерактивті тапсырмадағы сандар) сызба-нұсқаға топтастырып, жазу қажет:

Органоидтер

Мембраналы Мембранасыз

6. Интерактивті тапсырма. Жасуша органоидтері мен қызметтерін сәйкестендіру тапсырмасы.

1. Митохондрия	А. Заттарды қорытатын органоид
2. Жасуша орталығы	Б. Нәруыз биосинтезі жүреді
3. Лизосома	С. Тұқым қуалайтын ақпарат сақталады
4. Рибосома	Д. Жасушаның бөлінуіне қатысады
5. Гольджи жиынтығы	Е. Энергия түзіледі, жиналады
6. Ядро	Ж. Лизосоманы түзеді

Митохондрия ерекшелігі	ұқсастықтары	Хлоропласт ерекшелігі

Жасыл эвглена ерекшелігі	ұқсастықтары	Бактерия ерекшелігі

Өсімдік жасушасының ерекшелігі	ұқсастықтары	Жануар жасушасы ерекшелігі