Сабақ жоспары Қайыңбаева Альмира Әділқанқызы Мариногорка орта мектебінің

(Қазақ тілі пәнінен орыс сыныптарында өткізілген

ашық сабақ жоспары)


Қайыңбаева Альмира Әділқанқызы

Мариногорка орта мектебінің

қазақ тілі және әдебиеті пәні мұғалімі

Шығыс Қазақстан облысы, Көкпекті ауданы, Мариногорка ауылы

Сабақтың тақырыбы: Жастар киімі. Сапалық, қатыстық сын

есім. Есімше. Өткен шақ есімше, келер шақ есімше.

1. 
   ұйымдастыру
   
2. 
   қызығушылығын ояту
   
3. 
   өткенді еске түсіру
   
4. 
   сабақтың өтілу барысы
   
5. 
   тест жұмысын орындау
   
6. 
   сабақты қорыту
   
7. 
   бағалау
   
8. 
   үй тапсыпмасын беру.
   

1. 
   Киім дегеніміз не?
   
2. 
   Сән деген не?
   
3. 
   Стиль дегеніміз не? Стиль түрлері қандай болады?
   
4. 
   Сын есім мағынасына қарай қалай бөлінеді? Ережесін айт, мысал келтір!
   
5. 
   Өткен шақ, келер шақ есімшенің жұрнақтары қандай болады?
   

Киімде бірнеше – классикалық, спорттық, романтикалық фольклорлық стильдер болады.

классикалық спорттық романтикалық фольклорлық

формалық


Классикалық стиль: (Қатал, іскер, сәнді киіну) салыстырмалы түрде тұрақты, сән әлеміндегі өзгерістерге онша беріле бермейтін барлық киім түрлері кіреді.

 Спорттық стиль: – демалыста, спортпен айналысқанда, саяхатқа шыққанда киюге ыңғайлы киімдер.

 Романтикалық стиль:  Әдемілік, ерекшелік, сүйкімділік, нәзіктікті әдептіден тыс ерекше көрсетеді. Ерекшелігі – қатпарлар, желбіреуіштер, шілтерлер, банттар жиынтығынан тұрады.

Фольклорлық стиль:  Ұлттық сипаттағы киімдер. Ұлттық ою-өрнектер, кестелер, қол жұмысының элементтері кеңінен пайдаланылады.

Формалық стиль: Қызмет  түріне қарай киетін киім.

4. Жекелей жұмыс./3 мин/ Демек, сән дегеніміз - қоғамдық өмірдің бір бөлшегі, әлеуметтік құбылыс. Әр адамның өз талғамына, қажетіне қарай сәнді киіну мүмкіндігі бар. Мұнда тек сатып ала беру емес, мүмкіндік дегенде «таңдай білу», «таба білу», емес, «тіге білу» сөзіне байланысты. Тіге білетін кәсіпті ұнататын адам қандай сән болса да өзіне ұнамдысын келістіре алады. Осындай тіге білетін, келістіре білетін адамдардың бірі, біздің отандасымыз, дизайнер - Құралай Нұрқаділова жайлы біздің Әсем іздестіріп, дайындап келіпті.
5.Мәтінмен жұмыс. /10 мин/

Ежелгі Египетте, Ежелгі Грекияда, Ертедегі Римде құлдардың киімі бел байлауыш қана болды. Оның өзі ауа райының қолайсыздығынан қорғай алмады. Сол кездегі еркін адамдар өз дәрежесіне лайық киінген. Сапалы матадан мамандығын, шенін білдіретін белгілерін таққан киімдер киген. Ал Египет фараондары мен белгілі адамдар – жұқа, үлбіреген мақтадан, кендір маталардан, ал, дін иелері қабылан терісінен тігілген киімдер киіп жүрген. Өте ерте замандағы Элладада еркін адамдар кендір мен жүннен тоқылған жұқа, әр алуан түсті киімдер кисе, құлдар дөрекі, қалың, сапасыз, боялмаған жүннен тоқылған киімдерді қанағат тұтқан.

1. 
   Оқу.
   
2. 
   Аудару.
   
3. 
   Жаңа сөздерді талдау.
   

Үлбіреген – нежный

Дін – религия

Дін иелері - верующие

Кендір – лён

Қабылан терісінен – из шкуры леопарда

4. 
   Сұраққа жауап беру.
   

1. 
   Құлдардың киімі қандай болған?
   
2. 
   Еркін адамдар қалай киінген?
   
3. 
   Египет фараондары мен дін иелері неден тігілген киімдер киген?
   
4. 
   Эллада адамдары қалай киінген?
   

ІІІ деңгей. Мұндағы есімшелер қандай шақта айтылған? Жұрнақтарын көрсет.

ІІ деңгей. Сын есімдерді тауып, сапалық және қатыстық сын

есімдерді бөлек бағанаға көшіру.

І деңгей. Өткен шақтағы есімшелерді келер шақ есімшелерге айналдырып жаз.

7.Жұппен жұмыс. /5 мин/ Берілген кеспелер бойынша стиль түрлерін анықтап, диалог құру. Есімшенің өткен шақ, келер шақ түрін қолдану.
8.Топпен шығармашылық жұмыс. /5 мин/ Әуен қосу.

Адам көркі шүберек,

Ағаш көркі жапырақ, - дегендей сын есімдерді пайдалана отырып, адамды киіндіре әңгімелеу.
9. Сабақты жүйелеу. Тест тапсырмалары. /3 мин/

1. Сән дегеніміз латынша:

А) мәнер, сипат, ерекшелік

Ә) әлеуметтік құбылыс

Б) таңдай білу

В) өлшем, тәсіл, іс-қимыл бейнесі

Г) қатал, іскер

2. Өткен шақ есімшенің жұрнақтары

А) –ғалы, -гелі, -қалы, -келі

Ә) –ып, -іп, -п

Б) –атын, -етін, -йтін

В) –ар, -ер, -р

Г) –а, -е, -й

3. Стильдің неше түрін өттік

А) 3

Ә) 4

В) 6

4. Мағыналық сын есімнің түрлері

А) негізгі, туынды

Ә) сапалық, қатыстық

Б) дара, күрделі

В) күшейтпелі, салыстырмалы

Г) жұрнақ, жалғау

5. Фольклорлық стиль дегеніміз не? 

А) қатал, іскер, сәнді киіну

Ә) ұлттық сипаттағы киімдер

Б) демалыста, спортпен айналысқанда киетін киімдер

В) қызмет  түріне қарай киетін киім

Г) ұлттық киімдер

6. Мақалды аяқта. Адам көркі шүберек,

Ағаш көркі ..... .

А) шүберек

Ә) көйлек

Б) жапырақ

В) жасыл желек

Г) сән

А) классикалық стиль

Ә) фольклорлық стиль

Б) спорттық стиль

В) формалық стиль

Г) романтикалық стиль

8. «Кендір» сөзінің аудармасы

А) лен

Б) нитка

Б) материал

9. Біз Қазақстанда бақытты өмір сүрудеміз. Осы сөйлемдегі қатыстық сын есімді көрсет.

А) біз

Б) өмір

Г) сүрудеміз.

10. Құралай Нұрқаділованың сән үйі қай қалада орналасқан?

А) Алматыда

Ә) Астанада

Б) Өскеменде

В) Ақтауда

Г) Семейде

Тест кілті:

1. 
   В
   
2. 
   Б
   
3. 
   Г
   
4. 
   Ә
   
5. 
   Ә
   
6. 
   Б
   
7. 
   В
   
8. 
   А
   
9. 
   В
   

Мысалы:

Сол сияқты жақсы ой жақсы жарасымды киінуге де себеп болды. Өзіміздің тума қасиеттерімізді қадірлейтін тіл тазалығын, жан-жүйке талабы арқылы рухани сезімді айтуға болады.

Өз ұлтына қанына тартпаған адамнан ештеңе күтуге болмайды. Жақсы ойы бар адам - ол болашаққа үмітпен қарап барлық жағынан рухани бар адам деп ұғамыз.

Яғни, жақсы, сәнді киіну үшін – жақсы оқу, үлгілі болу – жақсы жоғарғы оқу орнына түсу – жақсы жұмысқа орналасу – салауатты өмір салтын ұстанып, жақсы өмір сүру керек екеніне көздерін жетті ме?

Балалардың жауаптары.

10.Үй тапсырмасы. «Ұлттық киімдер» тақырыбы бойынша мазмұндамаға дайындалып келу.

11.Бағалау.

12. Рефлексия. 1 мин.

Бүгінгі сабақтан қандай әсер алдыңдар?

Не ұнады, не ұнамады?

Сабақтан кейінгі көңіл күйлерін қандай?

Балалар, бүгін біз «Жастар киімі» модуліндегі лексикалық және грамматикалық тақырыптарты қайталап, көптеген жұмыстар жасадық. Болашақта ұқыпты киініп, үлгілі азамат болыңдар! Сендерді де, бүгінгі қонақтарды да Тәуелсіздік күнімен шын жүректен құттықтаймын!