Сабақ жоспары пән аты: Информатика Класы: 8 Сабақтың тақырыбы

2.Тәрбиелік-Жан-жақты болуға,өз бетімен жұмыс істеуге тәрбиелеу.

3.Дамытушылық-Оқушылардың есте сақтау және зейіндік қабілеттерін дамыту пәнге деген қызығушылығын арттыру.

Сабақтың түрі:Практикум элементтерінің көмегімен демонстрациялау,баяндау арқылы түсіндіру.

Сабақта қолданылатын көрнекті құралдар:компьютер.оқулық,практикум,тақта.

Сабақтың өту барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ.Үйге берілген тапсырманы тексеру.

(Практикум жұмыстарын талқылау)

Өткен сабақтар бойыншақайталау сұрақтары:

1.Антивирустық программа дегенімңз не?Ол неге қарсы арналған?(не үшін керек?)

2.Антивирустық программалардың негізгі типтерін атаңдар?

3.Ақпаратты компьютерлік вирустардан қорғау шараларын атап шығарыңдар?

4.Ақпаратты сығу дегеніміз не?

5.Файлдарда архивтеу не үшін қолданылады?

6.Архивтік файл дегеніміз не?

7.Қандай архивтер көп томды деп аталады?

8.Архивтен алу дегеніміз не?

ІІІ.Жаңа тақырыпты түсіндіру.

Мәтіндік дыбыстық және графикалық ақпараттардың ұсынылуы.

Мәтіндік режимде,әдетте экран әрбірінде 80 символы бар 25 жолға бөлінеді.Экранның әрбір позициясыеа арнайы құрылғы белгі генераторымен программаланған 256 символдың бірі енгізілуі мүмкін.Мәтіндік режимде құрастырылған қарапайым суреттерді және мәліиеттерді шығаруға болады.

Мәтіндік ақпаратты кодтау үшін ASCII коды қолданылады.Компютерге мәтіндік символды енгізгенде,мысалы, «А» пернесін басқанда,жедел жадқа 01000001 екілік коды беріледі.Символды экранға шыаранда кері кодтау(декодталу)жүргізіледі,яғни біз экранда оның екілік кодынан алынған символды көреміз.

Дыбыс өз табиғатында ауа тербелмелі болып табылатын үздіксіз сигнал.

Компьютерге дыбыс енгізу үшін оны нолдермен бірліктердің жиыны түрінде ұсыну керек.Бұл мына жолмен жасалады:микрофонның көмегімен дыбыс электорон тобының тербелісіне айналады.Бірдей,өз уақыт аралығы(0,00002с ) сайын электр тоғының шамасын белгілейміз.Жоғарырақ мәнін-бірлік,төмен мәнін 0 деп есептейміз әрине,бәрі белгілі дәрежедегі дәлдікпен орындалады.Сонда біз дыбыстың екілік кодын аламыз,оны компьютерге енгізуге,сақтауға және өңдеуге болады.

Компьютерде дыбыстық ақпаратты шығарғанда кері процесс жүред,екілік кодтар жиыны электр импультеріне айналдырылады да,динамика арқылы өткізіледі,сонда біз дыбысты естиміз.

Қазіргі кезде компьютерден мәтіндік ақпаратты сөз сөйлеу түрінде шығару мүмкіндігі бар,яғни компьютер мәтінді «оқи алады».

Адамның сөзін қарапайым дыбыстар(фонемалалар)тізбегі және оларды ң арасындағы паузалар(үзілістер)түріеде ұсынуға болады.Мысалы,қазақ тілінде-орым тілінде 40-45 фонеманы ерекшелеуге болады.

Графикалық режимде экран жекелеген жарқырауық нүктелерге бөлініп олардың саны манитордың мүмкіндігімен тәуелді (мысалы,VGA типті экран үшін түсті болғанда,көлденеңінен-640;тігінен-480 нүкте,ал 256 түсті болғанда көлденеңінен 320;тігінен-200 нүкте)болады.

Мониторлар базалық түсінің турлері 16 стандрартты түсті болады және келесідей 4 элементпен:түстің үш құраушысы:қызыл, жасыл, көк,жарықтан мүмкін екі деңгейінің бірімен анықталады.Төрт құраушысының әрқайсысының бар болу 0 немесе 1 цифрлары ақпаратымен көрсетіледі.

Мысалы,егер еомпьютерлердің мониторы болса,онда экрандағы кескін жадтың 110 Кбайтын алады,4 битке көп керек:640*350*4=112000(байт)=110(Кбайт).

Компьютерлік кескіндер.

Растрлық

Векторлық

Графикалық ақпараттың нүктелер жиыны немесе пиксельдер түріндеұсынылуы растрлық түрдегі ұсынылу деп аталады.

Фотосуреттерде де растрлық кескін сияқты сақталады.Егер машиналарыңа сканер қосылған болса,онда кез келген фотосуретті сканерлеп алып,оларды дискіде трастрлық кескін түрінде мақтауға болады.Сканер суретті «суреткн түсіреді»де,оны «цифрланған»нүктелер жиыны түрінде көрсетеді.Осыдан кейін растрлық кескінге түрлендірілген фотосуретті Word құжатына кірістіреміз.

Ақ-қара фотосуреттер,әдетте түрлі түсті суреттерге қарағанда,сапасын жақсы сақтап сканерленеді.

Растрлық кескіндеудің артықшылықтары да,кемшіліктері де бар.

Артықшылығы:растрлық кескінді түзетуге,әдемілей түсуне,яғни оның кез келген бөлігін өзгертуге болады;нүктелерді,қажет болмаған жағдайда ішінра алып иастауға немесе басқа кез келген түсек өзгертуге болады.

Кемшілігі:растрлық кескін өлшемінің масштабын әдісімен(бір немесе бірнеше бағытта созу немесе сығу)өзгертекен де,кескіннің сапасын жоғалтатыны.Мысылы,кескінді үлкейткенде,оның көрінісі дөрекіленіп кетсе,ал кішірейткенде-кескін сапасы өте нашарлап кетеді(нүктелерді жоғалтқандықтан)

Растрлық кескіндердің тағы бір кеміліг\і-файлдар өлшемдерінің өте үлкендігінде (түстері неғұрлым көп және сапасы жоғары болған сайын,соғұрлым үлкен болады.)

Компьютерлік графика растрлық және векторлық болып қана қоймай фракталдық болып та бөлінеді Фракталдық графика векторлық графика сияқты математикалық есепетеулерге негізделген.

Компьютерлік графиканың қолданылу салалары.

Қазіргі кезде компьютерлік графикасыз жұмыс істеу өте қиын.

Ол тек мультфильм,компьютерлік ойын,көркем иллюстрация жасайтын мамандардың ғана емес,көптеген адамдардың іскерлік,ғылыми және инженерлік қызметінің ажырамас бөлігі.

Әрбір сала үшін графикалық редакторлар деп аталатын программалық қамтамасыз етулері жсалады.Графикалық редакторлардың түрлері мен оларды қолдану туралы жоғарыда айтылды.Компьютерлік графиканың кейбір бағыттарын қарастырайық.

Ғылыми графика-бұл ең бірінші пайда болған бағыт.Оның міндеті-обьектілерді көрнекі бейнелеу.Ғылыми және инженерлік қызметте ғылыми графика.Ғылыми зерттеулер мен сынаулар жүргізгенде,есептеу нәтижесін графиктік өңдеу үшін есептеу,экспиремент жүргізгенде және олардың нәтижесін көрнекі көрсету үшін қолданылады.Медициналық қызметте ғылыми графика кардиограмма,рентгенограмма және т.с.с түрінде қолданылады.Білім беруде-мультимедиалық программалық құралдарда.

Іскерлік графика-компьютерлік графиканың бұл саласы әртүрлі мекемелер жұмысында жиі қолданылатын иллюстрация жасауға арналған.Жоспар көрсеткішін есеп беру құжаттарын,статистикалық мәліметтерді-міне,осы обьектілер үшін іскерлік графиканың көмегемен иллюстрациялық материалдар (көбінесе бұл график,диаграмма )жасалады.

Көркемдік және жарнамалық графика.Графикалық кескін жасау және редакциялау үшін,мысалы,баспа өнімдерін,жарнама безендіру,фотосуреттерді бояу және өңдеу,мультфильмдер,бейнесабақтар,компьютерлік ойындар жасау үшін қолданылады.Архитектурада сызба дайындау процесін автоматтандыруға және ғимараттарды қабаты бойынша жобалауға мүмкіндік береді.

Компьютерлік графика түрлерінің бірі Мультимедиа болып табылады,ол дыбысты,музыканы,мәтінді,бейне мен анимацияны(қозғалатын обьектілер)қарастырып үйлестіреді.Соңғы кездерде мультимедиа жүйесі кең таралып келеді.

Кескіннің ақпараттық көлемін анықтаңдар.

1.Компьютерде дыбыс қалай ұсынылуы мүмкін?

2.Компьютерде мәтіндік және графикалық ақпарат қалай ұсынылады?

3.Графикалық ақпараттыңқандай түрлері бар?