Сабақ: Кристалдық тор түрлері Мектеп: О. Орманов
жүктеу/скачать 174,66 Kb.
|
кристал тор
«Қ ҚҚ» кестесі
«ҚҚҚ» кестесі
«ҚҚҚ» кестесі
«ҚҚҚ» кестесі
«ҚҚҚ» кестесі
III. Химиялық есепті талдау Есепті шығарарда оны мұқият оқып және есепте химиялық процесс туралы айтыла ма немесе тек қана зат туралы айтыла ма соны анықтап алу керек.Химиялық процесс болса реакция теңдеуі,ал зат туралы болса химиялық формуласы жазылады. Есепті талдау арқылы оқушылардың ойлау іс-әрекеттері дамиды. Есеп № 1 1кг 17% аммиак ертіндісін алу үшін аммоний хлоридімен сөндірілген әктің қандай массасын әрекеттестіруге болады? Синтездік әдіс: Есеп мазмұнынан білетініміз: аммиактың массасы, проценттік мөлшері, сөндірілген әк массасын табу. Бе рілгені W = m (NH3) – 1к m (ер.зат) = W× m(ерітінді) W (NH3) – 17 m (ер.зат) = 0,17 × 1000г=170г т/ к m Ca (OH)2 2NH4Cl + Ca (OH)2 = CaCl2+2NH3 + 2H2O Mr (Ca(OH)2=40+(16+1)×2=74 M (Ca(OH)2=74 г\моль mCa(OH)2=74г/моль ×1моль =74г Mr (NH3) =14+(1×3) =17 M(NH3) =17г/ моль m (NH3) =17г/моль×2моль =34 г = х= =370г Жауабы: m (Ca (OH)2) =370г Есеп №2 Құрамы 80 магнитті темірден тұратын әрбір тонна темір рудасынан құрамында 95 темір бар 570 кг шойын алуға болады. Теориямен салыстырғанда шыққан темірдің массалық үлесінің шғымын анықтаңдар. Аналитикалық әдіс: Бе рілгені Шойындағы темірдің практикалық массасын табу m (руда) =1m m(Fe) = 570кг × 0,95 = 541,5кг m ( шойын) =570 кг 1 тонна рудадағы Fe3O4 массасын табу W ( Fe) = 0,95 m (Fe3O4) =0,8×1000кг=800кг W ( Fe3O4) =0,8 Fe3O4 құрамындағы темірдің теориялық массасын табу. т/к (Fe) - ? 800кг Fe3O4 ———Х кг 232кг Fe3O3 ——— 168 кг х= =579 (Fe) = = = 0,94×100%=94% V Типтік есептерді шешу үлгілері 2Al+3H2SO4=Al2(SO4)3+3H2 Формулаларын пайдаланып алюминий мен күкірт қышқылының массасын сутектің көлемін (қ.ж.)есептеу керек. Mr(Al)=27 M(Al)=27г/моль m(Al)=M×V=27г/моль 2 моль=54 г Mr(H2SO4)=1×2+32+(16×4)=98 M(H2SO4)=98г/моль m(H2SO4)= 98г/моль×3 моль=294 г V = Vm× V(H2)=22,4 л/моль×3 моль=67,2л Осы әрекеттерден кейде ескермей бірден жазуға болады, оқушы түсініп, ойы жүйрік болса 2 Al +3H2SO4=Al2(SO4)3+3H2 54г 294 г 67,2л Есепті шығару алгоритмі Есептің қысқаша шартын жазу; Реакция теңдеуін құру; Формуланың үстіне берілгенін жазу; Қажетті шаманы тауып формула астына жазу; Зат массасын табу; Бе рілгені 16 г х г SO2 m(SO2)=16г Na2SO3+ H2SO4= Na2SO4+ H2SO3 64г т/ к m(Na2SO3) - ? 126г H2O Mr(SO2)=32+(16×2)=64 M(SO2)=64г/моль m(SO2)= 64г/моль×1 моль=64 г Mr(Na2SO3 )=(23×2)+32+(16×3)=126 M(Na2SO3 )=126г/моль m(Na2SO3 )=126г/моль×1 моль=126г = x= = 31,5 г Жауабы: 16г SO2 алу үшін 31,5 г Na2SO3 керек Күкірт қышқылы H2SO4 құрамындағы элементтердің массалық үлестерін есептеңдер. Бе рілгені Массалық үлесін табу формуласы (1) H2 SO4 W(э) = ×100% W(э) – элементтің массалық үлесі т/к W(H)-? (э)-элементтің атом саны W(S) -? W(O) -? 1.H2SO4 – салыстырмалы молекулалық массасын табамыз Mr (H2SO4) = (1×2)+32+(16×4) =98 2.Формула(1) бойынша сутектің, күкірттің оттектің массалық үлесін табамыз. W(H)= ×100%=0,02×100%=2% W(S)= ×100%=0,327×100%=32,7% W(O)= ×100%=0,653×100%=65,3% Тексеру: 2+32,7+65,3=100% Есеп:
Б ерілгені: 10кг xкг m(NaOH)=10кг 2 NaOH+ SiO2= Na2SiO3+ H2O m( Na2SiO3)=12,2кг 80кг 122кг т/к () Mr(NaOH)=23+16+1=40 M(NaOH)=40кг/моль m(NaOH)= 40кг/моль×2моль=80кг Mr (Na2SiO3)=(23×2)+28+(16×3)=122 M(Na2SiO3)=122кг/моль m(Na2SiO3)= 122кг/моль×1 моль=122кг = x= =15,25кг 15,25кг———100% х= =80% 12,2кг———х% Жауабы: (Na2SiO3)=80% б) Теориялық шығымы 80% болса, массасы 31 кг кальций фосфатына күкірт қышқылымен әсер еткенде алынатын фосфор қышқылының массасын есептеңдер Бе рілгені: 31кг x m(Ca3(PO4)2)=31кг Ca3(PO4)2+3 H2SO4= 3CaSO4+ 2H3 PO4 ( H3PO4)=80% 310кг 98кг т/к m(H3PO4) = х= =19,6кг 19,6кг———100% х= =15,6кг х кг———80% Жауабы: m(H3PO4)=15,68кг әрекеттесуші заттардың біреуі артық мөлшерде берілгенде реакция теңдеуі бойынша реакция өнімін есептеу Есеп: 20кг магний оксиді 94,5 г азот қыщқылымен әрекеттескенде түзілген тұздың массасын есептеңдер Б ерілгені: 20г 94,5г xг m(MgO)=20г MgO+2HNO3= Mg(NO3 )2+ H2 O m(HNO3)=94,5г Бастапқы заттардың әрқайсысының молярлық массасын, зат мөлшерін, зат т/ к m(Mg(NO3)2-? мөлшерін табамыз Mr(MgO)=40 Mr(НNO3)=63 M(MgO)=40г/моль M(HNO3)=63г/моль (MgO)= =0,5моль (HNO3)=1,5моль(артық) сондықтанесептеуді MgO бойынша жүргіземіз Mr(Mg(NO3)2=148 M(Mg(NO3)2=148 г/моль Формула бойынша m=M× есептеу M(Mg(NO3)2=148 г/моль×0,5 моль=74г немесе пропорция арқылы есептеуге болады. = х= =74г Жауабы: m Mg(NO3 )2 =74г Құрамында қоспасы бар заттардан алынған өнімнің массасын табу Өндіріске байланысты есептерде көбінесе берілген шикізаттың құрамында қоспасы болып келетін мәліметтер болады. Бұл қоспалар өндірістік үрдіс кезінде тиісті өнімге айнала алмайды. Сондықтан да тиісті өнімге айналатын таза заттың массасын анықтау қажет болады.Оны формула арқылы анықтайды. W(таза заттың)=m(таза зат/ m(қоспа) m(таза зат/= m(қоспа)×W(таза зат) Есеп: Құрамында 35% қоспасы бар 50 m фосфорит заводқа әкелінді Таза кальций фосфатының массасын табыңдар. Рудадағы таза кальций фосфатының мөлшерін табу. 100 %—35%=65% W(қоспа)=35% немесе 0,35 W Ca3(PO4)2 =65% немесе 0,65 m Ca3(PO4)2 =50m×0,65=32,5m m(қоспа)=50 m×0,35=17,5m m(Ca3(PO4)2)=50m-17,5m=32,5m Жауабы: mCa3 (PO4)2=32,5m Ерітіндіге байланысты есептеулер Есеп: Медицинада массалық үлесі 0,2% калий перманганатының ерітіндісін қолданады. Массасы 800г ерітіндіні дайындау үшін қанша марганцовка және су қажет? W(KMnO4)=0,2% m(ері)=800г табу керек m(H2 O)-? m(KMnO4)-? 100г ерітінді ———0,2г KMnO4 800г ер-і ———хг KMnO4 х= =1,6г m(KMnO4)=1,6г m(H2 O)=800-1,6=798,4г (мл) судың тығыздығы 1 г/мл болғандықтан m(H2 O) = V (H2 O) × m(H2 O)=798,4г(мл)× 1 г/мл= 798,4 мл Жауабы: m(H2 O)=798,4г(мл) m(KMnO4)=1,6г Есеп: Массасы 20г тұзды 180г суда еріткенде түзілген ерітіндідегі тұздың массалық үлесін есептеңдер 1.Ерітінді массасын табамыз. m(ер-і)=180г+20г=200г 2.Тұздың массалық үлесін табамыз. W(тұз)= 10% Жауабы: W(тұз)=10% 1кг 17% аммиак ертіндісін алу үшін аммоний хлоридімен сөндірілген әктің қандай массасын әрекеттестіруге болады? Құрамы 80 магнитті темірден тұратын әрбір тонна темір рудасынан құрамында 95 темір бар 570 кг шойын алуға болады. 2Al+3H2SO4=Al2(SO4)3+3H2 Формулаларын пайдаланып алюминий мен күкірт қышқылының массасын сутектің көлемін (қ.ж.)есептеу керек. Күкірт қышқылы H2SO4 құрамындағы элементтердің массалық үлестерін есептеңдер. 10кг натрий гидроксидін кремнийдің оксидімен қосып балқытқанда 12,2кг натрий силикаты алынды. Натрий силикатының теориялық шығымын есептеңдер. Есеп: Құрамында 35% қоспасы бар 50 m фосфорит заводқа әкелінді Таза кальций фосфатының массасын табыңдар. Рудадағы таза кальций фосфатының мөлшерін табу. Есеп: Медицинада массалық үлесі 0,2% калий перманганатының ерітіндісін қолданады. Массасы 800г ерітіндіні дайындау үшін қанша марганцовка және су қажет? Есеп: Массасы 20г тұзды 180г суда еріткенде түзілген ерітіндідегі тұздың массалық үлесін есептеңдер жүктеу/скачать 174,66 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||