Sуч = Sкв nкв,, (3.3)
мұндағы Sкв – карта масштабындағы палетка квадратының ауданы;
nкв – контур ішіндегі квадраттар саны.
Ауданы параллель палитрамен өлшегенде (3.2, б-сурет) оны палитраның кейбір екі сызығы контурға тиіп тұратындай етіп, сайттың қисық сызықты контурына салыңыз (А және В). Бұл жағдайда алаңның ауданын палитра негізі а1,а2,…,аn.болатын трапециялар қатарына бөледі деп ойлауға болады. сурет 3.2
Бояғыштың А және В нүктелері бар сыртқы бөліктерін негіздері нөлге тең трапеция деп санау керек. S секциясының жалпы ауданы барлық алынған трапециялардың аудандарының қосындысына тең болады, олардың әрқайсысы h биіктігі тұрақты, т.е. SГ=S1+S2+S3+…+Sn. формуласымен анықталады.
Әрбір трапецияның ауданы табандар мен биіктіктің жарты қосындысының көбейтіндісіне тең болғандықтан, біз мынаны жаза аламыз:
S1 (а0 а1 h / 1) a1 a2 h / 2) ... (an an1h / 2) (3.5)
немесе
2S Г h(a0 2a1 2a2 ... 2an an1 ) (3.6)
а0=0 и аn+1=0 болған кезде фигураның ауданын анықтайтын формула соңғы форманы алады
S Г h(a1 a2 a3 ... an ) (3.7)
а1, а2,…, аn негіздерінің мәндері сызғышпен немесе курвиметрмен сынған түзудің кесінділерін қосу әдісімен өлшенеді.
Тест сұрақтары:
1) Планиметр неден тұрады?
2) Картадан аумақтарды қалай өлшеуге болатындығын айтыңыз.
3) картадағы фигураның ауданы планиметр арқылы қалай анықталады?
4)Палитрамен өлшеу аймағының мәнін айтыңыз.
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Инженерная геодезия / Под ред. Михелева Д.Ш. – М.: Высшая школа, 2001.
Поклад Г.Г. Геодезия. – М.: Недра, 1988.
Борщ-Компаниец В.И. Геодезия, основы аэрофотосъемки и маркшейдерского дела. – М.: Недра, 2002
Достарыңызбен бөлісу: |