Сабақ саны Сабақтың мазмұны Уақыты Кіріспе 1-сабақ
жүктеу/скачать 151,14 Kb.
|
«Бейнеу гуманитарлық-экономикалық колледжі» МКҚК
Тақырыбы: Қазақстанаумағындағы мемлекеттіліктіңпайда болуы, қалыптасуы, дамуы. Пәні : Қазақстан тарихы Тобы : МБ-91 Оқытушы : Рзабаева Г. 2014-2015 оқу жылы
Сабақтың тақырыбы: Қазақстан аумағында мемлекеттіліктің пайда болуы, қалыптасуы, дамуы. Сабақтың мақсаты: Білімділік.Қазақстан жеріндегі алғашқы бірлестіктіктердің пайда болуы. Қазақ хандығының құрылуы мен қалыптасуы туралы, Қазақ хандығының негізін салушы хандар тұсындағы тарихи жағдайлар жайлы білімдерін қорытындылау, бекіту. Дамытушылық.Есте сақтау, өз ойларын жүйелі жеткізу қабілеттерін дамыту. Оқиғаларға анализ, синтез жасай білуге дағдыландыру. Тәрбиелік.Өз елінің тарихын зерделей білуге, елжандылыққа тәрбиелеу. Сабақта қолданылатын технология:М.Жанпейісованың модульдік оқыту технологиясының «Бақытты сәт» ойыны. Сабақтың түрі:аралас сабақ Көрнекілігі:слайдшоу, шарлар салынған бөшкі, бағалау парағы, жалаушалар, видеоролик, фишкалар, үй тапсырмасы (әр командаға). Пәнаралық байланыс:әдебиет, география. Сабақтың эпиграфы: Өзтарихын сыйламаған халық, өзін де сыйламайды Н.Ә.Назарбаев Сабақтың жүрісі: 1. Ұйымдастыру. Студенттермен сәлемдесіп, сабақта жоқ студенттерді түгендеу. Жаңа сабақтың мақсатын айқындау. 2. Мұғалімнің кіріспе сөзі. Видеороликке назар аударайық. Сіздерді «Бақытты сәт» ойынның шартымен таныстырып өтейін. Ойынымыз 5- геймнен тұрады.Осыдан кейін студенттер 2 топқа бөлініп, сайысқа түседі, әр команданың өз капитаны және атауы болады. Екі командаға бағалау парағы беріледі. 1-топ – «Хантау»(Қазақ хандығының негізін қалаушы Жәнібектің тұрақтаған өңірі.) 2-топ- «Қозыбасы»(Мұмаммед Хайдар Дулатидың айтуы бойынша осы Қозыбасы тауы маңында хандық құрылған. Осы жерде Керей мекендеген.) 1-гейм. «Бой сергіту» 1.Қазақ хандығы қай ғасырда, қай жылы өмірге келген? XV ғасыр, 1960 жылы 2.Қазақ қоғамына байланысты міндетті мойнына алғандар кімдер? Жәнібек пен Керей 3.1556 жылы Қазақ хандығына қай ел көзін сала бастайды? 4.1573жылы Қазақ хандығының кім өз елшісін жіберді? Орыс патшасы IV Иван Грозный 5.Құрылтай дегеніміз не? Бұл Шыңғыстықтар мен Монғол көшпелі ақсүйектерінің жалпы империялық жиналысы 6.Әбілхайыр хан мемлекеті қай жылы құрылып, қай жылы ыдырады? 1428жылы құрылып, 1468жылы ыдырады. 7.Барақ хан қай жылы қаза болды? 1428жылықаза тапты. 8.Орта ғасырлық дәстүрлі түркілер қоғамында кімдер сайланатын болған? Хандар 9.Ең жоғарғы сот билігін хан иемденген болса,төменгі сот билігін кімдер иемденген? Билер 10.Есім хан қай қаланы биледі? Түркістан 11.«Икта» қай тілден алынған, қандай мағынаны білдіреді? Араб тілінен «кесінді жер» 12.Көшпелілерде билеушінің бас ордасы қалай аталады? Мемлекеттік және әкімшілік басқару ордасы 13.Түрік қағанатында билік лауазымы қанша сатыдан тұрды? 20-дан астам 14.Жоғары билік қандай жолмен беріліп отырды? Мұрагерлік жолмен 15.Түрік қағанатының негізін салушылар кімдер? Бұмын қаған, Істеми қаған, Мұқан қаған 16.Мемлекеттік нышаны не болды? Мөр,таңба 17.Қазақтар-жартылай жабайы,көшпелі халық деп кімдер айтқан? Патша шенеуніктері 18.Өркениетке тән белгілердің бірі 19.Ғұндар еліндегі 3 айлық неше әкімшілікке бөлінді? 24 әкімшілікке бөлінді. Олардың әрқайсысына мыңбасы, жүзбасы, онбасы, билер, кіші бектер т.б лауазымды қызметтерлер тағайындалды. 20.Скифтердің сыртқы ерекшелігі қандай? Ерекше қалпақ киюі.
1468 жылы Моғолстанға жорық үстінде қаза тапты. 2.Мұсылман діни мекемелер мен дінбасыларының жекеменшігі қандай жерлер болды? Вакфтық жерлер болды 3.Сойырғал дегеніміз не? Көшпелі ақсүйектердің малшылар мен отырықшы егіншілікпен айналысатын тұрғындарға үстемдігінің бір түрі, сайға берілетін шартты жер бөлігі. 4.Әрбір жүздің ерекшелігін ескере отырып, үш би не үшін сайланған? Басқарып және бақылап отыру үшін 5.Қазақ мемлекетінде меншік қатынастары қай ғасырларда болды? XVI-XVII ғасырларда. 6.Б.з.д ІІІ-ІІ-б.з. V ғасырларда Шығыстан Батысқа қарай алғанда,Іледен Талас өзеніне дейін, Солтүстіктен-Оңтүстікке қарай Балқаш көлінен Ыстық көлге дейінгі аумақты қай мемлекет жайлады? Үйсін мемлекеті 7.Үлестік тайпалық басқару жүйесі қалай қалыптасты? Қоғамның қатардағы өкілдері, азат адамдар болды. Әскери-әкімшілік тұрғыдан ерте орта-ғасырлық мемлекеттер бірнеше үлестік тайпаларға бөлінді немесе кейбір жағдайда екі қанаттан (бөліктен) тұрды 8.Егер билеуші қайтыс болса, таққа кім отыра алатын еді? Тікелей оның баласы емес жасы үлкен інісі отыра алады 9.Мемлекет өз қазынасын қалай толтырып отырды? Жергілікті халықтардан, сондай ақ қол астындағы бағынышты аймақ халықтарынан алынатын салық есебінен толықтырып отырды 10. XV-XIX ғасырға дейін өмір сүрген Қазақ хандығында қандай үш орда деп есетеген? «Қырғыз-қайсақтардың үш ордасы» 11.Еуроцентризм қай халықтың тарихына деген көзқарасы 12.Қазақ хандығының, тайпа одақтардың пайда болуы мен құрылымы туралы М.Қозыбаев қандай тұжырым жасады? Ұлы далада мемлекеттік құрылымдар тайпа одақтары мен қағанаттар Еуропадан ерте пайда болған. Қазақ хандығында мемлекетке тән негізгі белгілер болған,-деп кім тұжырымдаған 13.Мемлекет дегеніміз не? Өте күрделі құбылыс,біртұтас табиғи этно-мәдени және әлеуметтік организм 14.Сақтар патшаны қалай сайлады? Бір рудан 15.Сақтардың басқару жүйесіндегі келесі бір буын кімдер? Әскери тайпалық ақсүйектерден болатын 16.Антикалық авторлардың деректері бойынша Сақтарды кімдер басқарған? Патшалар мен патшайымдар 17.Скифтер мен Сақтардың патшалығы неше бөлікке бөлініп басқарылды? 3 бөліктен 18.Ғұндардың діні тәңірлік дін болды, олар патшасын кім деп түсінді? Көк тәңірінің өзі жаратқан адамы деп түсінді 19.Үйсін мемлекетінің Астанасы қай қала? Қызыл Аңғар 20.Ғұндар мемлекеттілін толық қалыптастырып, оның саяси жүйесін құрушы ірі саяси тұлға Мөде Тәңірқұты 21. XX ғасырдың 30 жылдарының ортасына қарай Б. Я. Владимирцевтің қандай тұжырымы ұсынылды? Көшпелі феодализм 22.Б.Я. Владимирцевтың зерттеуі бойынша көшпелілерде қандай қоғам болды? Феодалдық немесе патриархаттық-феодалдық 23.Қазақстан аумағында және көрші аймақтарда үлкен мемлекет құрып дәріленген халық Ғұндар
24. Ақ Орданың Орыс хан, оның баласы Барақ билеген жылдарда қандай мемлекетке айналды? Шығыс Дешті Қыпшақтағы қуатты мемлекетке айналды 25.Жайық, Ырғыз, Тобыл, Сарысу өзендері Арал өңірі қандай Орда деп аталды? Ақ Орда
26.Қай жылдары және нешінші ғасырларда Ақ Орда мемлекеті ыдырай бастады? XV ғасырдың, 20 жылдарында 3-гейм. «Жұмбақтас»Екі камандағар сұрақтар ортақ, бірінші жалауын көтерген команда сұраққа жауап береді. 1. Алтын Орда ыдырағаннан кейін қандай мемлекеттер құрылды? Қырым хандығы,Қазан хандығы,Астрахань хандығы, Сібір хандығы,Қазақ хандығы мен Ноғай хандығы 2.Алым салықтың неше түрі бар және оларды атаңыз? 4 түрі бар: 1- Хараж, 2- Баж, 3-Жасақ, 4-Зекет 3. «Мардикар» сөзі қай тілден алынған,қандай мағынаны білдіреді? Парсы тілінен «Мард»- адам «кар» - іс 4.Түрік мемлекеттерінің құрылымын ата? 1.Қаған хан-жоғары билеуші,әскери қолбасы 2.Бағынышты тайпаларды билейтін ұлықтар (Жабғу,шад,елтебер) 3.Жергіліктіжердегі ақсүйектер (Бектер,тархандар,басқақтар,сардарлар) 5.Шыңғысханның «Иасы» заңы негізінде әскери істі, азаматтық істі, салық жинауды кімдер атқарды? Әскери істі-беклербегі,азаматтық істі-уәзірлер,салық жинауды –даруғалар мен басқақтар атқарды 6.Шығыс Дешті Қыпшақ, Солтүстік-Шығыс,Жетісу,Ертіс өңірі қандай Орда деп аталды? Көк Орда 7.Мұхаммед Хайдар Дулатидың еңбегі Тарих-и- Рашиди 8.Қазақ хандығының ту көтерген жері? Жетісудың Батыс бөлігі 9.Қасым хан өлген соң таққа кім отырды? Ұлы Мамаш отырды
4-гейм. «Сен-маған, мен-саған» командалар бір-біріне сұарақ дайындайды. (үй тапсырмасы) 1-команда. Қазақстан жеріндегі алғашқы мемлекеттік бірлестіктер.
2-команда. XIVғ соңы мен - XVғ І-жартысындағы Қазақстан аумағындағы мемлекеттер.
5-гейм. «Көсемдікке ұмтылу» Сұраққа екі топтың ойыншылары да жауап бере алады. 1.Екі жүз жыл бойы Қазақ хандығының құрамына қай қала енді? Ташкент қаласы 2.Тұрсын хан өз тәуелсздігін көрсету үшін не шығарады? Өз теңгесін 3.Алтын Орда Аймағының автономиялық басқарылған бөлігі не деп аталады? 4.Жер өндіруші егіншілерден алынатын салық не деп аталады? Хараж 5.Салық салынатын мұсылман дін басымен мекемелеріне тиесілі жерді не деп атайды? Вакуфтық 6.Шығай хан қай жылы қаза тапты? 1582 жылы қаза тапты 7.«Орда» сөзі неше түрлі мағына білдіреді және ата? Екі түрлі мағынаны білдіреді: 1–көшпелілер билеушілерінің тұрағы, ханның резиденциясы, 2–мемлекет 8.XVIIIғасырдың бас кезінде Тәуке ханның тапсырысы бойынша «Жеті жарғыны» қай билердің қатысуымен жазылды? Төле би, Қаз дауысты Қазыбек, Әйтеке бидің қатысуымен жазылды. 9.Баба сұлтанның әскерлерінің қолынан кімдер қаза тапты? Хақназар хан екі ұлы және басқа сұлтандары. 10.Шыңғыс хан әскерлері 1219-1224 жылдары қай жерлерді жаулап алды? Қазақстан мен Орталық Азияны. Бағалау.Сайыстың әрбір кезеңі қорытындыланып, студенттердің фишкалары арқылы ұпай сандары анықталады, студенттер бағаланады. Сабақты қорытындылау. Бүгінбіз Марал Жанпейісованың модульдік оқыту технологиясының «Бақытты сәт» ойыны арқылы сабағымызды өткіздік. Сіздерге ойын ұнады ма? Келесі сабағымызды да осы технологияға сәйкес жазбаша жұмыстар мен тест арқылы қорытындылайтын боламыз. жүктеу/скачать 151,14 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|