Сабақ тақырыбы Қажетті материал Сағат мерзім

Қазақ ауыз әдебиетінің бір түрі – шешендік өнер. Қазақ шешендігінің жалпы шешендік өнерден өзіндік ерекшеліктері бар. Ең алдымен қазақ шешендерінің сөздері ауызекі айтылып, ауызша таралған, қағазда емес, халық жадында сақталған.

Оқушыларды шешендік өнерге баулудың маңызы зор. Қазақ халқы шешендік өнерді аса құрметпен бағалағандықтан, 7 сынып оқушыларын ата-баба ізімен шебер сөйлеу, тілдерін дамыта түсу, олардың үлгі-өнегесін бойларына дарыту – басты мақсат.

Бұл бағдарлама 7сынып оқушыларының жас ерекшеліктеріне сай алынған.

7 сынып оқушылары әдебиет пәніне негіздей отырып, көрген-білгенді көкейге тоқып, көп үйреніп ізденудің арқасында шебер сөйлеуге жаттығады. Би-шешендердің сөздерін жаттап өсіп, жаңа ұғымдармен танысады.

«Шешендік өнер» деген атпен құрастырылған бағдарлама бірыңғай шешендердің айтысын немесе билердің дауын бейнелемейді, сонымен бірге халық даналығынан туған асыл ойларды, өсиет-насихат сөздерді, өткір мысқыл, әзіл, тапқырлық сындарды, т.б. қамтиды. Мұнда жыраулардың,би-шешендердің шешендік нақыл, тапқырлық сөздермен қатар ақындық терме, толғаулар да аз емес. Құнттап қараған әр оқушы бағдарлама негізінде тілі көркем, ойы терең сөздердің жақсы үлгілерін таба алады.

Бұл курс 34 сағатқа негізделген ,аптасына-1 сағат

*Оқушылар шешендік өнерді,соның ішінде қазақ халқының дәстүрін бойына сіңіру арқылы сөйлеу мәдениетін жетілдіру

*Әдеби мұраларға деген талғамын тәрбиелеу, рухани дүниесін кеңейту

*Ақыл-ойы мен ұлттың сана-сезімін дамытуға ықпал ету

*Кітап оқуға деген ынтасын арттыру.

*Өз бетімен жұмыстану арқылы шығармашылыққа шыңдау

*.Антикалық дәуірден бастап, Рим,орыс,қазақ дәстүрінің қалыптасасу тарихы туралы әңгімелеу

*Көркем шығармаларды оқуға деген қызығушылығын дамыту;

*Халық ауыз әдебиеті үлгілеріндегі шешендік сөздерді анықтау

*.Би-шешендердің даналық сөздерінің мәнін түсінуге үйрету

*.Шығармадағы көркем бейнелердің ерекшеліктерін аша білуге бағыттау;

*.Ауызекі және жазба тілде байланыстырып сөйлеуін (ойын еркін жеткізу, сауатты да мәнді жаза білу) дамыту;

*.Өзіндік ой-пікір айта білуге баулу;

Білімдерін тексеру және бағалау жүйесі:

*.Тақырыптық бақылау, тексеру: теориялық білімін, өз көзқарасын бақылау жұмыстары.

*.Қорытынды бақылау, тексеру, ой-толғау, өлеңді мәнерлеп оқу, сөз қолданысы.

*.Практикалық жұмыстар сынақ түрінде «тапсырылды» деп бағаланады.

*.Бағалау жүйесі ретингілік: 1-3 ұпай – «3», 4-6 ұпай – «4», 7-9 ұпай – «5».


Білім мен біліктілікке қойылатын талаптар:
*шешендік өнер тарихын;

*шешенге қойылатын талаптар;

*шешендік сөздегі әдеби-эстетикалық ғибратты;

*ұлттық шешендік өнердің ерекшеліктерін;

*қазақ тарихындағы белгілі би-шешендер мен билер жайлы мағлұмат.

*өз ойларын әдеби тілмен өрнектей білуі;

*әдебиет теориясы бойынша талдау жұмысын жүргізуді;

*кейіпкердің іс-әрекеттерін салыстыра отырып баға беруі.

2.«Қазақ тілі мен әдебиеті орта мектепте» әдістемелік журнал №2, 2007.

3.«Қазақ тілі мен әдебиеті» әдістемелік журнал №11, 2007.

4. «Қазақ тілін жедел оқыту». Қапасова.Б.Қ, Әбдіжүсіпова.Б.Х, Жұмаділова.Ш.Т -Астана: «Арман- ПВ» баспасы, 2007.

5.Г.Косымова Қазақ тілі(шешендік өнер) 11 сынып оқулығы,Алматы,»Мектеп»2011ж

6. Қазақ басылымдары (шешендер өмірінен мәліметтер)