1.1.2.1. Мұғалімнің көмегімен мәтінде кім (не) туралы айтылғанын анықтау
1.1.4.1. Мәтіннің мазмұнын тақырыбы немесе оның иллюстрациясы бойынша болжау
1.1.6.1 Сөйлеу барысында сипаттау/ салыстыру сөздерін, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл, дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті) қолдану.
Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау. Н дыбысы мен н әрпін меңгеру
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Мәтінді тыңдайды, түсінеді. Н дыбысы мен әрпін оқи, жаза алады. Сөзді буынға бөледі.
Оқушылардың басым бөлігі:
Тыңдығын мәтін туралы өз көзқарастарын білдіре алады. Сұрақтарға жауап береді. Сөздерді буынға бөле алады..
Кейбір оқушылар: Мәтіннің иллюстрациясы бойыншаәңгіме құрай алады, тақырып қояды, болжай алады.
Тірек сөздер
Дыбыс, әріп Асхана - столовая– canteen
Алдыңғы оқу
Н дыбысы мен әрпі
Сабақ кезеңдері уақыттары
Жоспарланған жаттығулар
ресурстар
Сабақтың басы
2мин Өтенді қайталау
5 мин
Жұптық жұмыс
4 мин
Кездейсоқ топқа бөлу. Кезекті бала өзі жаттаған санамақтарын айтып топқа бөледі.
Н дыбысынан басталатын сөздерге мысалдар келтірту, кеше танысқан жаңа сөздердің мағынасымен қайталау, дыбыстың орнын анықтау, буынға бөлу сөйлем құрату, өз сөйлемдерін түріне ажыраттыру
«Менің анам» диалог ұйымдастыру
Оқушылардың вербалды емес құралдарды қолдану білігін бағалауды ұйымдастыру. «Анаңды қалай жақсы көретініңді ым-ишара және қимылмен көрсет» тапсырмасын орындауда әр оқушы өз анасын қалай жақсы көретіні туралы әңгімелеп, бір-біріне вербалды емес қарым-қатынас құралдарын қолдана отырып көрсетуіне ықпал етемін «Ым-ишара және қимыл да – сөз сияқты түсінісу құралы» деген тұжырым дау
Санамақтар
Суреттер
Бағдаршам
Сабақтың ортасы 5мин Оқулықпен жұмыс
6мин
Сергіту сәті
Топпен жұмыс
5мин
Дәптермен жұмыс
10 мин
Әли мен Мерей арасындағы сұхбатты балаларға тыңдату
Тыңдаған сұхбатта не туралы айтылғанын қаншалықты түсінгендігін сұрақ-жауап әдісі арқылы анықтау.
Оқушылардың асхана ішіндегі сұхбаттасуға қатысуын ұйымдастыру.
Суреттің көмегімен балалар мен аспазшы, балалар мен балалар арасындағы сұхбатты жүзеге асыру.
Сұхбат барысында оқушылардың «Ас болсын!» «Рақмет», «Астарың дәмді болсын!» т.б. сөздерін қолдануын қадағалау.
Асхана - столовая– canteen айтылуынқайталату арқылы білдіре кету
Сипаттау сөздерін орынды қолдана алу білігін бағалауды ұйымдастыру. «Нан қандай болады?» суретімен жұмыс жүргізу.
Нан қандай болады?
«Нан қандай болады?» сұрағына жауап беретін нанның қасиеттерін тапқызыңыз: тәтті, жұмсақ, дәмді, ыстық, т.с.с.
Әр топқа сюжетті суреттер таратылады.
Сюжетті суреттермен мәтін құрап, тақырып қою тапсырылады.
Жазуға сауатты жазу талабы ғана емес, көркем жазу талабы да қойылады Сондықтан оқушылардың көркем жазуына да көмек беріп отыру.Н дыбысының жазбаша түрінің жазылуын алдымен ауаға, жазылу жолдарын қайталата отырып жаздыру, әріптердің байланысын да ескертіп отыру.
Балалар, бүгін біз қандай әріп таңбасымен таныстық?
- Н н дыбыс дауысты ма, әлде дауыссыз ба?
- Кім н дыбысынан келетін сөздер айтады?
- Нн дыбысы сөздердің қай
жерлерінде кездеседі?
Рефлексия
Бүгінгі сабақта болған көңіл – күйді бас бармақ арқылы бағалау.
Басбармақ
Қосымша
Саралау – оқушыға мейілінше қолдау көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Қабілетті оқушыға тапсырманы қалай түрлендіресіз?
Бағалау – оқушы білімін тексеруді қалай жоспарлайсыз?
Пәнаралық байланыс – денсаулық және қауіпсіздік, АКТ мен байланыс. Құндылықтармен байланыс
( тәрбие элементі)
Сурет бойынша өздеріне әңгіме құрай алуға икемдеймін.
Жұппен жұмыс істеу барысмында досының пікірін тыңдап бағалай білуге баулимын.
Диалогке қатыса отырып, көркем сөз тіркестерін орынды қолдану, болжау жасай алу білігін бағалау.
Сипаттау сөздерін орынды қолдана алу білігін бағалау
Оқушылардың вербалды емес құралдарды қолдану білігін бағалау
талаптарға сай жазу білігін бағалау
дүниетану
Рефлексия
Сабақтың мақсаты мен оқу міндеттері орындалды ма?
Бүгін оқушылар не үйренді?
Сабақ қалай өтті, қай деңгейде өтті?
Жоспарланған саралау жақсы іске асты ма? (тапсырмалар сәйкес болды ма?)
Уақытты қалай пайдаландым?
Жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неге?
Ең жақсы өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (оқыту мен оқуға қатысты
1
2
Қандай екі нәрсе немесе тапсырма сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді? (оқыту мен оқуға қатысты)
1
2
1-сынып
№
Сөйлеу әрекеттерінің түрлері
Дағдылар
1
Тыңдалым және айтылым
1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну
1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау
1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау
1.4 Оқиғаны болжау
1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану
1.6 Тыңдаушының назарын аудару
1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту
1.8 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрып айту
1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту
2
Оқылым
2.1 Оқу түрлерін қолдану
2.2 Оқылған мәтіннің мазмұнын түсіну
2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату
2.4 2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну
2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу
1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну
1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау
1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау
1.4 Оқиғаны болжау
1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану
1.6 Тыңдаушының назарын аудару
1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту
1.8 Берілген тақырыпқа әңгіме құрап айту
1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту
1.1.1.1 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін) ажырату, тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну
1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім (не) туралы айтылғанын анықтау
1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау
1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы немесе оның иллюстрациясы бойынша болжау
1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу
1.1.6.1 сөйлеу барысында сипаттау/салыстыру сөздерін, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану)
1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды)
1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту
1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты,
дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау
1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну
1.1. 9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау
Әліппе кезеңі
2.1 Оқу түрлерін қолдану
2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу
1.2.1.1 сөз/сөйлем сызбасын оқу.
1.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру (мұғалім көмегімен)
1.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу
1.2.9.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру
1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану
1.6 Тыңдаушының назарын аудару
1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту
1.8 Берілген тақырыпқа әңгіме құрап айту
1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту
1.1.1.1 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін) ажырату, тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну
1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім (не) туралы айтылғанын анықтау
1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау
1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы немесе оның иллюстрациясы бойынша болжау
1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу
1.1.6.1 сөйлеу барысында сипаттау/салыстыру сөздерін, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану)
1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды)
1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту
1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау
1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну
1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау
2.1 Оқу түрлерін қолдану
2.2 Оқылған мәтіннің мазмұнын түсіну
2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну
2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу
1.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану
1.2.2.1 мәтінде автордың кім (не) туралы айтқысы келгенін түсіну
1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату
1.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап
1.2.6.1* мұғалімнің көмегімен ерекшелігіне қарай мәтін жанрын (өлең, әңгіме, ертегі) ажырату
1.2.9.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру
1.3.5.1 тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерін қолдана отырып, жай сөйлемдер/мәтін құрастыру және жазу
1.3.6.1 мұғалімнің көмегімен әртүрлі жанр бойынша (хат, құттықтау хат, хабарлама, нұсқаулық) шағын мәтін/жай сөйлемдер құрап жазу.
1.3.8.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу.
1.3.9.2 мұғалім көмегімен сөздерді дұрыс тасымалдау, тасымалдауға болмайтын сөздерді ажырату
1.3.9.3 бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі аттары, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген
атауларды) анықтау
1.3.10.1 заттың атын, санын, сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырата алу және орынды қолдана білу
1.3.10.2 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдана алу (терминсіз)
1.3.11.1 сөйлемді бас әріппен бастап жазып, сөйлем соңына тиісті
тыныс белгілерін қою
1.3.9.2 мұғалім көмегімен сөздерді дұрыс тасымалдау, тасымалдауға болмайтын сөздерді ажырату
ІІІ тоқсан
Әліппе кезеңі
5 Саяхат
6 Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті
Тыңдалым және айтылым
Оқылым
Жазылым
1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну
1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау
1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау
1.4 Оқиғаны болжау
1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану
1.6 Тыңдаушының назарын аудару
1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту
1.8 Берілген тақырыпқа әңгіме құрап айту
1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту
2.1 Оқу түрлерін қолдану
2.2 Оқыған мәтіннің мазмұнын түсіну
2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну
2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу
2.6 Мәтіннің түрлері мен жанрын, стилін анықтау
2.9 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату
3.5 Мәтінді түрлі формада құрастыру
3. 6 Түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу
3.8 Каллиграфиялық, графикалық нормаларды сақтау
3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау
3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау
3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау
1.1.1.1 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін) ажырату, тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну
1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім (не) туралы айтылғанын анықтау
1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау
1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы немесе оның иллюстрациясы бойынша болжау
1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу
1.1.6.1 сөйлеу барысында сипаттау/салыстыру сөздерін, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану)
1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды)
1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту
1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау
1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну
1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау
1.2.1.1 сөз/сөйлем сызбасын оқу.
1.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану
1.2.2.1 мәтінде автордың кім (не) туралы айтқысы келгенін түсіну
1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату
1.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап
1.2.6.1* мұғалімнің көмегімен әңгімелеу мәтінін, ерекшелігіне қарай мәтін жанрын (өлең, әңгіме, ертегі) ажырату
1.2.9.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру
1.2.9.2 дыбыстардың сөздегі қызметін түсіну (ь,ъ таңбалары, ф, в, ц, ч дыбыстары, ё, ю, я қосарлы дыбыстары) және дұрыс оқу
1.3.5.1 тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерін қолдана отырып, жай сөйлемдер/мәтін құрастыру және жазу
1.3.6.1 мұғалімнің көмегімен әртүрлі жанр бойынша (хат, құттықтау хат, хабарлама, нұсқаулық) шағын мәтін/жай сөйлемдер құрап жазу.
1.3.8.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу.
1.3.10.1 заттың атын, санын, сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырата алу және орынды қолдана білу
1.3.10.2 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдана алу (терминсіз)
1.3.11.1 сөйлемді бас әріппен бастап жазып, сөйлем соңына тиісті
1.1.1.1 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін) ажырату, тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну
1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім (не) туралы айтылғанын анықтау
1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау
1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы немесе оның иллюстрациясы бойынша болжау
1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу
1.1.6.1 сөйлеу барысында сипаттау/салыстыру сөздерін, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану)
1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды
1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту
1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау
1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну
1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау
1.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану
1.2.2.1 мәтінде автордың кім (не) туралы айтқысы келгенін түсіну
1.2.3.1 мұғалімнің көмегімен оқыған мәтіннің тақырыбын, басын, ортасын
1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату
1.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап
1.2.6.1* мұғалімнің көмегімен стилін (көркем және бейкөркем)
1.2.7.1 әліпби ретімен құрылған дереккөздерден (сөздіктер, анықтамалықтар, суретті кітаптар, энциклопедия) ақпараттарды табу
1.2.8.1 мұғалімнің көмегімен түрлі жанрдағы (ертегі, әңгіме, өлең) және стильдегі (көркем және бейкөркем) мәтіндерді салыстыру
1.2.9.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру
1.2.9.2 дыбыстардың сөздегі қызметін түсіну (ь,ъ таңбалары, ф, в, ц, ч дыбыстары, ё, ю, я қосарлы дыбыстары) және дұрыс оқу
1.3.3.1 мұғалім көмегімен мәтінге суреттер, сызбалар арқылы жоспар құрып,
1.3.4.1 мұғалім көмегімен оқыған/тыңдаған мәтіндердегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып жеткізу
1.3.5.1 тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерін қолдана отырып, жай сөйлемдер/мәтін құрастыру және жазу
1.3.6.1 мұғалімнің көмегімен әртүрлі жанр бойынша (хат, құттықтау хат, хабарлама, нұсқаулық) шағын мәтін/жай сөйлемдер құрап жазу.
1.3.7.1 мұғалімнің көмегімен сөз, сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету.
1.3.8.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу
1.3.9.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді мұғалімнің айтуы бойынша жазу
1.3.10.2 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдана алу (терминсіз)
Ескерту:
Әліппе кезеңі ұзақ мерзімді жоспардың 2-бөлімі «Менің мектебім» тақырыбынан басталып, 6- бөлімі «Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті» тақырыбын қамтиды.
Тақырыптық -күнтізбелік жоспар
35
Мектебіме саяхат. Н дыбысы мен әрпі
1.1.2.1. Мұғалімнің көмегімен мәтінде кім (не) туралы айтылғанын анықтау
1.1.4.1. Мәтіннің мазмұнын тақырыбы немесе оның иллюстрациясы бойынша болжау
1.1.6.1 Сөйлеу барысында сипаттау/ салыстыру сөздерін, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл, дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті) қолдану.
1.3.8.1. Жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін
каллиграфиялық талаптарға сай жазу
1
11.10.2016
36
Мектеп ауласына саяхат. Л дыбысы мен әрпі
1.2.9.1. Әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру.
1.1.2.1. Мұғалімнің көмегімен мәтінде кім (не) туралы айтылғанын анықтау
1.2.1.2. Оқудың түрлерін (буындап оқу; жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу)
1.1.6.1 Сөйлеу барысында сипаттау/ салыстыру сөздерін, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл, дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті) қолдану.
1.2.1.1 Сөз/сөйлем сызбасын оқу
1.3.8.1. Жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу
1
12.10.2016
ХХІғасырдыңмұғаліміқандайболукерек?
Мұғалім - мектептің жүрегі. Әр адам баласын білімге шақырып, тәрбиелеп өсірген мұғалімдердің еңбегі ешқашан өлмейді. Алайда заман дамыған сайын тек шәкірттің қабілетіне қарай талап қоймайды, ендігі жерде мұғалімдердің де әдістемелік әлемін өзгертпек. Ол қалай?ХХІ ғасыр білім мен ғылымның ғасыры, сондықтан адам баласы бір саланың ғана маманы болып қалмау керек. Яғни сіз әмбебап болуыңыз керек. Бұл талап мұғалімдер қауымына да қатысты, деп жазады massaget.kz. СоныменХХІғасырдыңмұғаліміқандайболукерек? 1. Тәуекелшіл Жаңа ғасырдың мұғалімі кез келген ауыртпалықты өзіне қабылдай отырып, тәуекелге баруға дайын болу керек. Оның бойындағы осынау қасиеті өзгелерге үлгі болады. Мұғалім ұғымының өзі өзгеге үлгі болуға үйретеді. 2. Психолог Мұғалім тек білім беріп қана қоймай, алдында отырған әр шәкірттің психологиясын зерттеу керек. Топтан бөлек, әр шәкіртпен жеке-жеке жұмыс жасау басты талап. Өйткені әркімнің қабілеті әртүрлі. Ал топтық жұмыс кезінде бірін кем, бірін артық көрмегені абзал. 3. Біліктіпедагог Педагог сөзінің өзі тәрбие мен ұстаз ұғымына етене жақын. Бірақ мұғалімнің өзі білікті әрі сауатты педагог болғаны дұрыс. Шәкіртке түрлі әдістер арқылы тәрбие беру, білім суымен сусындату ең маңызды дүние. 4. Көшбасшы Бүгінгі таңда мұғалімдерге тек қана сабақ беріп, лекция оқумен шектелуі шәкіртті қанағаттандыра алмайды. Мұғалім өзінің ұйымдастырушылық қабілетімен қоса сол ортада көшбасшы бола білу керек. Қоғамды соңынан ертуге қауқарлы, ісіне берік әрі тиянақты болғаны жөн. Көштің басын бастау әрине қиын, дегенмен бұл жаңа дамыған дәуірдің талабы. 5. Заманауитехнологияныигреу Классикалық кітаптың, қалам мен қағаздың дәурені өтіп бара жатқаны шындық. Дегенмен кітаптың құндылығын айта отырып, оған шәкіртті қызықтыру үшін бүгінгі мұғалімнің басты мақсаты заманауи инфрақұрылымдарды, техниканы меңгеру керек. Соның ішінде компьютердің ішкі жүйесін, офистік бағдарламаларды, электронды тақталарды игеру арқылы жаңа заманға бейім жастардың көңілін алдандыра да, сабақты қызықты өткізе де алады. 6. Руханибайболукерек Қай елдің болмасын мұғалім дәрежесін көтеріп жүрген жан рухани құндылыққа бай болу керек. Ол сол елдің ұлттық болмысы мен табиғатын бала бойына терең сіңіруге, отансүйгіштікке тәрбиелеуге таптырмас құрал. Ұстаздың жан дүниесі рухани тәлімге толы болса, шәкірттің де одан алар ілімі далаға кетпек емес. 7. Әмбебапмұғалім ХХІ ғасырдың кез келген адам баласына қояр талабы осы. Дегенмен әрбір адамға қалам ұстатып, әріп үйретуші мұғалімнің әмбебап болуы әлдеқайда маңыздырақ. Мұғалімнің әмбебаптығы жан-жақты білімді, білікті, тартысқа түссе тарпаңдап шығып, додаға түссе бәйгені бермес, шәкіртке түрлі әдістемелік құралдар арқылы жағдай жасаса онда ол бір ғана мұғалімнің емес, бір мектептің, бір елдің абыройы болар еді. 8. Интеллигент Мұғалімнің тағы бір қыры өзін ұстауы, киім киісі, жүзінің жарқын бейнесіне дейін көрініп тұруы керек. Әрбір сөзге сауатты, әрбір ісіне жауапты мәдениетті, интелегентті тұлға болуы керек. Өйткені қазір қоғамда жастар әр әрекеттен үлгі алуға асығады. Ал көзін ашқан күннен бастап, үлкен өмірге қадам басқанға дейінгі үлгі тұтары - мұғалім. Ендеше оның интеллектуалды қабілеті аса маңызды. Саннан сапаға сапар шегу жолындағы мұғалімнің жаңа ғасырға берер жауабы дайын болу керек. Өйткені талабы күшті қоғамның ағысы қатты. Ал сол ағысқа қарсы шәкіртті дайындау тағы да мұғалімнің еңбегі. Қай ғасыр болмасын, мұғалімнің орны тақтан биік!
